Begin december heeft de Europese Unie dan eindelijk een politiek akkoord bereikt over de AI Act. Deze wet zal grote veranderingen met zich brengen voor de toekomst van AI. De AI Act is echter onderdeel van een veel groter pakket aan AI-, data- en cyberwetgeving vanuit de EU. Veel van die wetten zijn minstens net zo interessant als de AI Act. Op welke moet u als bedrijf gaan letten? En op welke regels kunt u zich alvast voorbereiden?
Deadline in zicht! Sinds 1 januari 2022 is in het BW verankerd (i) een ingroeiquotum voor de rvc's van beursgenoteerde vennootschappen; (ii) passende en ambitieuze streefcijfers voor grote vennootschappen. Grote vennootschappen worden daarbij verplicht jaarlijks te rapporteren aan de SER. De eerste rapportagedatum komt er aan: 31 oktober 2023. In dit blog gaan wij in op de inhoud van het ingroeiquotum, de streefcijfers en de rapportageverplichting.
Artificial Intelligence (AI) wordt steeds vaker gebruikt en zal de komende jaren een steeds grotere rol krijgen. Programma’s als ChatGPT kunnen scherpe teksten schrijven en software als Power BI analyseert data razendsnel. AI biedt studenten en wetenschappers nieuwe kansen, maar brengt ook grote risico’s mee. Welke regels gelden er voor het gebruik van AI in de wetenschap? En hoe bewaakt u als onderzoeker, onderwijsinstelling of onderzoeksinstelling uw wetenschappelijke integriteit?
De vakgroep Integriteit plaatst elke maand een overzicht van de jurisprudentie op het gebied van integriteit op de werkvloer, in de breedste zin van het woord. Deze bijdrage bevat de jurisprudentie die in de maand augustus 2023 op www.rechtspraak.nl is gepubliceerd in het rechtsgebied ‘Arbeidsrecht’.
Organisaties hebben in toenemende te maken met ‘belangenverstrengeling’ bij het nemen van besluiten en de voorbereiding/uitvoering daarvan. Niet alleen vanuit geldende wet- en regelgeving (inclusief branche- en beroepscodes), maar ook omdat we met z’n allen, als maatschappij, hoge verwachtingen hebben van integer handelen van organisaties en personen. Belangenverstrengeling kan een bedreiging zijn voor de integriteit van organisaties en hun leidinggevenden, zowel in het bedrijfsleven als in de (semi)publieke sector. Het is een lastig onderwerp waarbij het vertrouwen in de organisatie en degenen die daar werken op het spel staat. Voortdurend botsen verschillende belangen, wanneer is sprake van ongewenste belangenverstrengeling of de schijn hiervan? In deze blog schets ik de (arbeidsrechtelijke) kaders van belangenverstrengeling.
Waar mensen samenkomen, worden relaties aangegaan. De werkvloer is daar geen uitzondering op. Een stiekeme crush uitmondend in flirterig gedrag, een publiek geheime affaire met de stagiaire of een open relatie met de baas. Prachtig natuurlijk, wanneer de liefde wordt gezocht en gevonden, maar niet altijd even wenselijk voor werkgevers. Wellicht komt de werkverhouding er door onder druk te staan, zijn collega’s wel even klaar met dat geflikflooi in de kantoortuin, leidt een en ander tot contraproductiviteit, of worden er ‘verblind door liefde’ beslissingen genomen die de belangen van de organisatie ernstig kunnen schaden. Alle reden voor organisaties om hier op toe te willen zien en intern beleid te voeren over het aangaan en melden van affectieve relaties op de werkvloer.
Het gebruik van echte persoonsgegevens voor testdoeleinden is risicovol. Hoe meer kopieën er immers circuleren, hoe eerder persoonsgegevens uitlekken of er versieverschillen gaan optreden. Dit risico is ook reëel; zo belandde recent een kwestie over een datalek op testdata bij het Hof van Justitie. Het Hof gaf vervolgens interessante kaders voor zowel de regels van doelbinding als bewaartermijnen.
“Seksueel getinte opmerkingen of het ongewenst betasten van collega’s? Je bent ontslagen!” Een te begrijpen reactie van werkgevers die meldingen ontvangen van seksuele intimidatie, werkgevers voelen vaak de urgentie om direct in actie te komen. Absoluut, concrete signalen van ernstig grensoverschrijdend gedrag nopen zonder uitzondering tot adequaat optreden van werkgevers. Mogelijk zelfs tot het opleggen van disciplinaire maatregelen, waarbij een ontslag op staande voet niet is uitgesloten.
De vertrouwelijkheid van mediation (de geheimhouding) waarborgt dat de deelnemende partijen al wat daartoe nodig is aan de orde kunnen stellen. Zonder dat hierop buiten de mediation (ook niet bij de rechter) een beroep kan worden gedaan. Geen van de partijen kan worden geconfronteerd met informatie die verkregen is in het kader van de mediation gesprekken. Vaak wordt voor mediation gekozen om te de-escaleren in een open gesprek aan de hand van behoeften, zorgen en wensen in plaats van (juridische) argumenten. Het komt ook voor dat de arbeidsrelatie tijdens de mediation juist verder escaleert en zelfs onherstelbaar onder druk komt te staan. Is het dan mogelijk dat de werkgever of werknemer zich beroept op wat tijdens de mediation is gezegd of voorgevallen? De kantonrechter in Gouda beantwoordde deze vraag recent afwijzend.
In de vorige blogs uit deze reeks ‘integriteit op de werkvloer’ is uitgebreid stilgestaan bij het belang van preventief integriteitsbeleid en wat werkgevers zoal kunnen doen ter voorkoming van ongewenst gedrag. Althans, zo veel mogelijk. Want vroeg of laat zal vrijwel iedere werkgever er mee te maken krijgen. Situaties waarin een werknemer het minder nauw neemt met de gedragsregels. Wat nu wanneer collega’s of anderen hiervan het slachtoffer worden? En wellicht nog belangrijker: hoe zorg je ervoor dat zij zich durven uit te spreken en weten waar zij met hun verhaal terecht kunnen?
Een bedrijfscultuur die niet in lijn is met de binnen de organisatie geldende gedragsregels, staat gegarandeerd in de weg aan effectief en preventief integriteitsbeleid. Maar waarom is de bedrijfscultuur nog relevant wanneer er duidelijke regels zijn gesteld aan het personeel? En waarom is arbeidsrechtelijk gezien consequent handhaven in lijn met het beleid en de gedragsregels zo belangrijk?
In de voorgaande blogs is vanuit verschillende (arbeidsrechtelijke) invalshoeken stilgestaan bij het belang van een geïntegreerd integriteitsbeleid en de gedragscode als onmisbaar onderdeel daarvan. Werkgevers die beschikken over kenbare en op schrift gestelde gedragsregels hebben een betere uitgangspositie bij het omgaan met risico’s rond niet-integer handelen van personeel. Dit roept de vraag op hoe werkgevers kunnen zorgen voor een succesvolle implementatie van de gedragscode binnen de organisatie. En minstens even belangrijk: hoe houd je de inhoud van de gedragscode “levend”?
