In dit blog lichten wij een aantal interessante uitspraken in het mededingingsrecht in januari en februari uit en bespreken wij een aantal nieuwsberichten uit de toezichtspraktijk van de ACM en Europese Commissie.
Op 23 juli 2021 heeft de Europese Commissie een verruiming van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) gepubliceerd. Lidstaten zijn hierdoor niet langer verplicht staatssteun aan de Commissie te melden wanneer die steun valt onder het toepassingsgebied van Europese investeringsprogramma’s en/of bedoeld is voor verduurzaming en digitalisering.
Het mededingingsrecht wordt regelmatig gebruikt als breekijzer om geschillen te beslechten. Zo ook in twee recente uitspraken van rechters in Nederland en Curaçao. De uitspraken illustreren dat het van belang is om een verweer tegen een creatief beroep op de mededingingsregels zorgvuldig te onderbouwen en stellingen van de wederpartij te betwisten.
Overal ter wereld nemen mededingingsautoriteiten maatregelen in de strijd tegen de negatieve economische gevolgen van de Coronacrisis. Op 18 maart 2020 heeft ook de Nederlandse Autoriteit Consument en Markt (ACM) haar toezicht op de concurrentieregels tijdens deze crisis toegelicht; het European Competition Network volgde op 23 maart 2020.
De COVID-19-uitbraak treft inmiddels de volksgezondheid in de gehele wereld met in ieder geval bevestigde besmettingen in alle lidstaten van de Europese Unie. De diverse inperkingsmaatregelen, zoals sociale distantiëring, reisbeperkingen, quarantaines en lockdowns hebben een onmiddellijk negatief effect op de wereldeconomie. Ondernemingen komen erdoor in de acute problemen en hebben op zeer korte termijn behoefte aan overheidssteun. Welke mogelijkheden hebben overheden om binnen de kaders van de staatssteunregels bij te springen?
In een brief aan de Tweede Kamer van 18 februari 2020 heeft de Minister van VWS laten weten dat hij een noodzaak ziet tot verscherpt markt- en concurrentietoezicht in de zorgsector. Hij zal aan de Tweede Kamer een wetswijziging voorstellen die (kort gezegd) inhoudt dat de Autoriteit Consument en Markt iedere fusie of overname zal blokkeren waarbij een zorgaanbieder met aanmerkelijke marktmacht is betrokken, tenzij de zorgaanbieders kwaliteits- of efficientievoordelen kunnen bewijzen.
Het besluit, dat gaat over de toepassing van de subjectieve vrijstelling voor de vennootschapsbelasting van zorgorganisaties, bevat naast een actualisering, een aantal nieuwe beleidsstandpunten en een overgangsmaatregel. Hiermee wordt getracht beter aan te sluiten bij de ontwikkelingen in de zorgsector.
Het wegnemen van concurrentie op de arbeidsmarkt in de zorgsector. Dat is het plan van Doekle Terpstra, aanjager van het Zorgpact, dat de afgelopen vier jaar getracht heeft samenwerking tussen zorg, onderwijs en lokaal bestuur te stimuleren. Toch is voorzichtigheid geboden. Ook op de arbeidsmarktafspraken tussen ondernemingen kunnen de concurrentie beperken en dus in strijd met het kartelverbod. Tijdens de kerstbijeenkomst van de Vereniging voor Mededingingsrecht van 13 december 2018 heeft Martijn Snoep, bestuursvoorzitter van de Autoriteit Consument & Markt (“ACM”), laten weten dat afspraken tussen ondernemingen over arbeidsvoorwaarden prioriteit krijgen. Mijn advies aan zorginstellingen: laat je niet teveel leiden door de oproep van Doekle Terpstra.
Bij verticale prijsafspraken verbindt de distributeur of franchisenemer zich ten opzichte van de leverancier (franchisegever) om bepaalde minimumprijzen te hanteren. Zulke overeenkomsten zijn in de regel nietig vanwege strijd met het kartelverbod, zoals blijkt uit recente rechtspraak en besluiten van de Commissie.
Op 22 december 2015 heeft ACM boetes opgelegd voor overtreding van het kartelverbod op het gebied van de opslag van vis in vrieshuizen. De rechtbank heeft deze boetes vernietigd. Volgens de rechtbank had ACM geen boete mogen opleggen, omdat de bevoegdheid daartoe was verjaard. Doordat ACM de vervaltermijn niet tijdig heeft gestuit heeft zij de mogelijkheid om een kartelboete op te leggen verspeeld.
Op 11 april heeft de Autoriteit Consument en Markt (ACM) haar Signaal 2018 gepubliceerd. In het Signaal 2018 gaat de ACM uitvoerig in op de digitalisering van de economie, die kansen en risico’s meebrengt. Daarmee sluit de ACM aan op de actualiteit. Ondernemingen die gebruikmaken van data kunnen zich verheugen op verscherpt toezicht van de ACM.
