Op 11 juli 2018 heeft de Afdeling een interessante uitspraak gedaan over een verzoek om vergoeding van planschade als gevolg van een bestemmingsplan, waarin een onroerende zaak een uit te werken bestemming voor een woongebied heeft gekregen.
De Onteigeningswet verplicht tot een schadeloosstelling in geld. Omdat onteigening een uiterste middel is stelt de Kroon niettemin de eis dat de onteigenende partij de voorkeur van de eigenaar voor een andere oplossing dan "een zak geld" wel serieus onderzoekt. Het KB Stompwijk-Verbindingsweg is daar een mooi voorbeeld van.
Op 29 juni 2018 heeft de ministerraad groen licht gegeven voor de wetsvoorstellen voor de Invoeringswet Omgevingswet en de Aanvullingswet natuur Omgevingswet. Voornoemde wetsvoorstellen zijn inmiddels ook ingediend bij de Tweede Kamer. Bekend is dat de Omgevingswet tot een grootschalige wijziging van het omgevingsrecht zal leiden. Maar wat betekent deze wet concreet voor de regelingen met betrekking tot nadeelcompensatie en schadevergoeding bij gedoogplichten?
In het Koninklijk Besluit van 14 mei 2018 oordeelde de Kroon over een beroep op zelfrealisatie door de rechthebbende op een zakelijk recht van gebruik en bewoning. De Kroon zet het kader voor een beroep op zelfrealisatie uiteen en licht toe dat een dergelijke beroep in beginsel toekomt aan de eigenaar, niet de gebruiker.
Een exploitant van reclamemasten verzoekt om planschade omdat een geluidscherm het zicht vanaf de A7 op haar mast volledig wegneemt. De rechtbank oordeelt in beroep dat de planologische verandering in 2009 voorzienbaar was op grond van het Actieplan omgevingslawaai gemeente Zaanstad, waarvoor het ontwerp in april-juni 2008 ter inzage heeft gelegen. Wat vindt de Afdeling bestuursrechtspraak?
Als gevolg van de bestemming "groen" in een nieuw bestemmingsplan zijn de bebouwingsmogelijkheden van het perceel van Allibre komen te vervallen. In hoger beroep gaat het om de vraag of aan Allibre passieve risicoaanvaarding kan worden tegengeworpen. Eigenaar Allibre voerde aan dat de voorheen bestaande bouwmogelijkheden feitelijk niet konden worden gerealiseerd omdat het perceel sinds 2008 volledig door bebouwing is ingesloten, waardoor het perceel geen toereikende ontsluiting meer had.
Het komt regelmatig voor dat in het kader van een transactie of anderszins wordt overeengekomen dat een partij zal afzien van het instellen van een rechtsmiddel tegen een nieuwe ontwikkeling. Zo'n beding is niet in alle gevallen rechtsgeldig. Zie voor een recent voorbeeld van een te vérstrekkend en daardoor nietig beding de uitspraak d.d. 7 mei 2018 van de rechtbank Zeeland-West-Brabant (ECLI:NL:RBZWB:2018:2689).
De gemeente Kaag en Braassem heeft in juni 2016 een verzoekbesluit genomen, en dat besluit in september 2016 bekrachtigd. Ruim anderhalf jaar later oordeelt de Kroon dat het eerste verzoekbesluit prematuur was. Het tweede raadsbesluit heeft niet geholpen.
Casus De SAOZ had geadviseerd het nieuwe bestemmingsplan voor de eigenaar van een bedrijventerrein per saldo heeft geleid tot een planologisch nadeliger situatie. De taxateur van de SAOZ heeft de hierdoor geleden planschade begroot op - afgerond - € 500.000,00. De SAOZ heeft het college vervolgens in overweging gegeven te beoordelen of aanleiding bestaat om de oude planologische mogelijkheden te herstellen door middel van het verlenen van een binnenplanse ontheffing en/of een herziening van het bestemmingsplan. In dat geval is de schade anderszins verzekerd en hoeft niet tot vergoeding van het bedrag van € 500.000,00 over te worden gegaan, aldus de SAOZ. De Afdeling oordeelt anders.
De Hoge Raad heeft geoordeeld over de positie en de aanspraken van de pachter bij onteigening. Het verlies van een overdrachtsvergoeding van een opvolgende pachter levert geen vermogensschade op, mogelijk wel inkomensschade.
Het onderwerp “compensatie in natura” kan (in de rechtspraak) op de nodige aandacht rekenen. In mijn eerdere blog legde ik al uit wat er precies onder compensatie in natura dient te worden verstaan en wanneer de schade geldt als “voldoende anderszins verzekerd”. Ook in de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling) van 4 april jl. (ECLI:NL:RVS:2018:1135) staat het onderwerp “compensatie in natura” centraal. Meer specifiek gaat de deze uitspraak over (de formulering van) de planregels en de daarin geboden termijn voor het benutten van de onder het oude bestemmingsplan geldende bouw- en gebruiksmogelijkheden.
De te onteigenen partij die geen klare wijn schenkt ten aanzien van huurders en pachters krijgt het deksel op de neus. Het zelfde geldt voor de te onteigenen partij die in de onderhandelingen zelf geen 'vraagprijs' op tafel legt.
