Mark Jansen schreef voor VAST een artikel getiteld "Credit scoring en geautomatiseerde besluitvorming aan banden gelegd. De wetgever aan zet?" naar aanleiding van de twee Schufa-arresten van het Hof van Justitie
Er is veel te doen over aanstaande AI-wetgeving vanuit Europa. Door alle berichtgeving over nieuwe wetgeving sneeuwt het bestaande kader wel eens wat onder. Want een deel van wat de AI-wetgeving wil bereiken (bescherming tegen de risico's van autonomie digitale systemen) wordt al door bestaande wetgeving afgevangen. De AVG verbiedt (reguleert) immers nu al geautomatiseerde besluitvorming.
Er is veel te doen over het welke schadevergoeding er tegenover een privacyschending zou moeten staan. Hierover wordt steeds meer, en ook steeds vaker collectief, geprocedeerd. Dit verklaart dan ook dat er steeds meer uitspraken verschijnen. Een recente uitspraak van het Hof maakt duidelijk dat de betrokkene niet "zomaar" geld kan claimen: een incident is nog geen bewijs van structurele misstanden en de vermeende schade moet wel echt geleden zijn. Een korte beschouwing.
In het kader van het verlenen van ICT-diensten aan financiële entiteiten is er niet zelden sprake van een complexe keten van ICT-uitbesteding waarbij externe ICT-dienstverleners een of meer onderaannemingsovereenkomsten kunnen sluiten met andere externe ICT-dienstverleners. Deze onderuitbesteding van ICT-diensten doet echter niet af aan de verantwoordelijkheden van de financiële entiteiten en hun bestuursorganen om hun risico's te beheren. Vandaar ook dat in artikel 30 lid 2 sub a van de DORA staat dat in IT-contracten met een derde aanbieder van ICT-diensten o.m. worden vastgelegd of onderuitbesteden van ICT-diensten is toegestaan bij kritieke of belangrijke functies. Hierover verscheen onlangs een concept RTS; een document met aanvullende regelgeving. Deze RTS gaat in op de vraag wanneer uitbesteding is toegestaan en waaraan dan voldaan moet worden. Een korte analyse.
De Autoriteit Persoonsgegevens bracht onlangs twee handreikingen uit. Het eerste gaat over aandacht voor privacy in jaarverslagen. Het tweede is gericht op toezichthouders in de raad van commissarissen of raad van toezicht van een onderneming. Hierin roept de AP onder meer op om aandacht te schenken aan privacy in het jaarverslag. Is dit nu verstandig?
Het Hof van Justitie heeft op 5 december 2023 opnieuw een paar principiële knopen over het privacyrecht doorgehakt. (1) Wie een app laat ontwikkelen is in beginsel verantwoordelijk voor de daarmee verband houdende dataverzameling, ook al ligt de uitvoering bij die ontwikkelaar. (2) Er moet feitelijk worden getoetst of er sprake is van gezamenlijke verantwoordelijkheid, het al dan niet bestaan van de (daarvoor verplichte) contractuele regeling is hiervoor irrelevant. (3) Bij het verwerken van niet-herleidbare persoonsgegevens is de AVG niet meer van toepassing. (4) Voor het opleggen van een boete is enige schuld van de verwerkingsverantwoordelijke vereist, maar dat vergt niet een handelen of wetenschap van de leiding. (5) Een verwerkingsverantwoordelijke kan beboet worden voor gedrag door de verwerker, tenzij die verwerker de opdracht te buiten gaat. Dit levert een paar strategische aandachtspunten op.
In een geschil tussen een basisschool en ouders van een leerling is heeft de rechtbank geoordeeld dat de AVG is geschonden omdat de school niet kon verantwoorden waarom gegevens in het leerlingendossier waren opgenomen. Dat de AVG is geschonden betekent echter nog niet dat de lat voor schadevergoeding ook wordt gehaald.
Financiele instellingen hebben nog tot 2025 om aan de Digital Operations Resilience Act (DORA) te voldoen. De Autoriteit Financiele Markten (AFM) roept de instellingen op om op tijd te beginnen met de voorbereidingen op deze nieuwe regels over IT-weerbaarheid.
Het recente arrest over Meta (o.a. Facebook) is verplichte kost voor iedereen die zich met privacyrecht bezighoudt. Het Hof hakt een paar belangrijke knopen door en geeft duidelijke vuistregels voor de praktijk. Toch roept de kwestie ook wel weer vervolgvragen op. Een korte beschouwing.
Aangezien het inzagerecht bedoeld is om te kunnen controleren of persoonsgegevens rechtmatig worden verwerkt, heeft de betrokkene volgens het Hof van Justitie ook het recht te weten wanneer en waarom de gegevens zijn geraadpleegd. Er bestaat niet per se een recht om ook te weten wie er in de gegevens heeft gekeken, tenzij die extra informatie echt nodig is om de rechtmatigheid te kunnen beoordelen. Dit geldt ook voor het verleden. Een flinke uitdaging voor organisaties, want er zal nu waarschijnlijk nog veel meer moeten worden gelogd.
Het Hof van Justitie heeft in een arrest op 4 mei 2023 geoordeeld dat het privacyrechtelijke inzagerecht ruim moet worden uitgelegd. Het doel van het inzagerecht is om te kunnen controleren of gegevens rechtmatig worden verwerkt en om zo nodig rechten uit te kunnen oefenen. Dat kan alleen als de verstrekte informatie volledig en begrijpelijk is en - waar nodig - in de juiste context wordt geplaatst. Dit maakt dat vaker dan tot op heden gebruikelijk in Nederland ook kopieën van de onderliggende documenten moeten worden verstrekt.
In de praktijk is er regelmatig discussie over de vraag of gegevens kwalificeren als persoonsgegevens. Je hoort wel eens gekscherend zeggen "all data are personal data". Ook de toezichthouders lijken die mening soms toegedaan. In die opvatting wordt echter het doen van bijv. wetenschappelijk onderzoek soms (onnodig) ingewikkeld. Recent heeft het Gerecht van het Hof van Justitie een toezichthouder teruggefloten: getoetst moet worden of de gegevens voor de ontvangende partij nog steeds te herleiden zijn tot een persoon. Zo niet, dan speelt voor die partij de privacywetgeving helemaal niet. Voor de praktijk is het zeer welkom dat dit zo helder op papier staat.
