In geval van massaschade is er een grote groep van benadeelden met schade. Schadevergoeding per individueel geval vorderen en afwikkelen vergt dan veel tijd, geld en energie. Daarom is onlangs de Wet afwikkeling massaschade in collectieve actie (WAMCA) aangenomen.
Massaschade is schade die een grote groep gedupeerden lijdt naar aanleiding van één of dezelfde schadeoorzaak. Denk aan waardeverlies van beursgenoteerde aandelen, gezondheidsschade bij gebruikers van een gebrekkig medicijn of schade aan woningen als gevolg van een aardbeving. Het massale karakter maakt de afwikkeling van deze schade complex.
In 2010 vindt er een explosie plaats op het olieplatform Deepwater Horizon. Het olieplatform wordt geleased door het Britse British Petroleum (“BP”) en is gelegen in de Golf van Mexico. BP richt zich op een wereldwijd beleggingspubliek en communiceert (onder andere) via haar website en de pers over de ramp. De kwestie heeft op het eerste gezicht weinig met Nederland van doen. Is de Nederlandse rechter bevoegd om kennis te nemen van een collectieve actie ex artikel 3:305a BW van de Vereniging van Effectenbezitters (“VEB”) namens een groep BP-aandeelhouders? Hier komen de leerstukken rondom massaschade en internationaal privaatrecht samen.
Het staat een bestuurder in beginsel vrij op grond van een eigen afweging te bepalen wanneer welke schuldeisers worden voldaan. Zelfs preferente schulden hoeven niet altijd met voorrang te worden voldaan. Selectieve betaling is dus niet altijd onrechtmatig en leidt niet altijd tot aansprakelijkheid van de bestuurder. De vrijheid is beperkter als de activiteiten van een vennootschap beëindigd gaan worden en de vennootschap over onvoldoende middelen beschikt om al haar schuldeisers te voldoen. Datzelfde geldt als een gelieerde partij met voorrang wordt voldaan dan wel de bestuurder bij de voldoening een persoonlijk belang heeft.
Een bestuurder van een stichting derdengelden advocatuur heeft een controleplicht ter voorkoming van ongeoorloofde betalingen. Indien hem een ernstig persoonlijk verwijt kan worden gemaakt, kan hij persoonlijk aansprakelijk zijn. In de zaak die resulteerde in een recent arrest van het hof Amsterdam, leidde de afwezigheid van controle niet tot bestuurdersaansprakelijkheid.
Een recent arrest van het hof Arnhem-Leeuwarden bevestigt dat tijdsverloop in combinatie met een schending van een rechtmatig belang (in dit geval: eventuele bewijsnood) ertoe kan leiden dat een ex-cliënt geen beroep kan doen op zijn (eventuele) vordering jegens zijn voormalig advocaat. De klachtplicht kan daaraan in de weg staan. Advocaten doen er goed aan dit belangrijke verweermiddel goed voor ogen te houden.
Hoewel het gerechtshof Amsterdam de hoogste notariële tuchtrechter is, kan zijn beslissing toch gecasseerd worden door de Hoge Raad indien blijkt dat sprake is van schending van art. 6 EVRM. Een notaris moet er echter op bedacht zijn dat het hof de zaak opnieuw in volle omvang behandelt en het zelf een maatregel kan opleggen die het passend oordeelt en dat een (aanzienlijk) zwaardere tuchtmaatregel wordt opgelegd.
Een makelaar/taxateur heeft door het uitbrengen van een onjuiste taxatie onrechtmatig gehandeld tegenover een bank en is aansprakelijk voor de schade. Mocht de makelaar in privé worden aangesproken, dan is het zaak om de daarmee gepaard gaande persoonlijke financiële risico’s op praktische wijze te beperken.
Door ondanks het ontbreken van financiering toch te besluiten om met de school van start te gaan en de daarvoor noodzakelijke financiële verplichtingen aan te gaan, heeft het bestuur naar het oordeel van het hof een onverantwoord groot risico genomen dat de stichting deze financiële verplichtingen niet zou kunnen nakomen. Het hof oordeelt dat sprake was van onbehoorlijk bestuur waarvan de bestuurders en de feitelijk beleidsbepaler een ernstig persoonlijk verwijt kan worden gemaakt. Zodoende zijn zij aansprakelijk voor de schade die de stichting daardoor heeft geleden.
De Hoge Raad wees onlangs een belangrijk arrest waarin de vraag centraal staat of de bestuurder van een failliet verklaarde vennootschap zijn taak kennelijk onbehoorlijk heeft vervuld en aansprakelijk is jegens de boedel wegens het doen van aangifte tot faillietverklaring van de vennootschap. Bestuurders van een vennootschap in zwaar weer moeten goed opletten dat zij tijdig, onder de juiste omstandigheden en met inachtneming van de voorgeschreven regels, een faillissementsaanvraag doen. Gaat dit mis, dan ligt bestuurdersaansprakelijkheid op de loer. In dit artikel worden de rechtsregels voor eventuele bestuurdersaansprakelijkheid op een rij gezet.
Eerder dit jaar bleek dat een van de grootste bioscoopketens voor ruim 19 miljoen euro is opgelicht. Fraudeurs speelden in op Nederlandse top en deden zich via vervalste mailadressen voor als bestuurder van het Franse hoofdkantoor en vroegen om grote bedragen over te maken. Het klinkt in eerste instantie knullig en lijkt in strekking op de ongewenste e-mails van niet-bestaande exotische royalty die begin deze eeuw vaak de ronde deden. Toch komt zulke oplichterij vaker voor dan u denkt. Mogelijk kan er zelfs een beroep gemaakt worden op een juridische zorgplicht voor de bank als het op deze vormen van oplichting aankomt.
Dat de bestuurder van een (volkstuin)vereniging onwetend is van onjuist bestuurshandelen, doet aan haar verantwoordelijkheid ter zake niet af. Zodoende kan zij voor de schadelijke gevolgen daarvan in privé worden aangesproken, ook al is haar functie onbezoldigd en op vrijwillige basis.
