De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft op 22 februari 2022 tweemaal een conclusie gevraagd aan respectievelijk A-G Widdershoven en Snijders over de vraag of en zo ja, welke mogelijkheden de bestuursrechter heeft om beleidsregels en wetten in formele zin te toetsen aan het evenredigheidsbeginsel.
Nadat de staatsraden A-G Wattel en Widdershoven vorig jaar een conclusie hebben genomen over de rechterlijke toetsing bij bestuurlijke maatregelen en de rol die het evenredigheidsbeginsel daarbij moet spelen, spreekt nu ook de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (‘ABRvS’) zich uit over de evenredigheidstoets in het bestuursrecht.
Een bestemmingsplan kan ten opzichte van het ontwerp dat ter inzage is gelegd gewijzigd worden vastgesteld door de raad. Ook kan zich de situatie voordoen dat nádat het bestemmingsplan is vastgesteld, hangende de beroepsprocedure de raad een nieuw besluit tot wijziging van het plan neemt (ook wel: herstelbesluit). In beginsel dient de raad bij het doorvoeren van deze wijzigingen de bestemmingsplanprocedure opnieuw te doorlopen. Daarop zijn echter enkele uitzonderingen mogelijk.
Op 25 juni 2020 concludeerde het Hof van Justitie in de Europese Unie (EU-hof) in de zaak Nevele dat voor de Vlaamse algemene milieuregels voor windturbines een plan-milieueffectrapportage (plan-mer) had moeten worden opgevoerd op grond van de Strategische Milieubeoordeling richtlijn (SMB-richtlijn). Het feit dat er geen plan-mer uitgevoerd is, is in strijd met de Europese regels en dient aangepast te worden. Naar aanleiding van dit Europese arrest, oordeelde de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) dat de algemene milieuregels voor windturbineparken zoals opgenomen in het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling niet toepasbaar zijn. Net zoals in België, is ook in Nederland onterecht geen plan-mer uitgevoerd bij totstandkoming van de regels.
In een uitspraak van 5 juli 2021 bespreekt de rechtbank Limburg het toetsingskader op grond waarvan een omgevingsvergunning milieu kan worden ingetrokken, en welke rol de geurnormen uit de Wet geurhinder en veehouderij (Wgv) hierbij vervullen.
Wanneer een roerende zaak is opgenomen in de redengevende omschrijving van een rijksmonument, is voor het verwijderen van deze roerende zaak een omgevingsvergunning vereist. Zo heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (Afdeling) geoordeeld in haar uitspraak van 3 november 2021.
De Afdeling bestuursrechtspraak legt uit dat het in het kader van een goede ruimtelijke ordening nodig kan zijn om bestaand gebruik aan banden te leggen met voorwaardelijke verplichtingen.
De Omgevingswet verplicht overheden nieuwe kerninstrumenten te gebruiken voor het beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving. In een reeks korte en praktische artikelen gaan wij nader in op elk van deze zes instrumenten. In het vierde deel van deze reeks staat het omgevingsplan centraal.
Bij de vaststelling van een wijzigingsplan dient in beginsel de aanvaardbaarheid van alle nieuwe planologische mogelijkheden te worden beoordeeld, niet alleen die van de ontwikkeling ten aanzien waarvan om een wijziging is verzocht. Dat blijkt uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 15 september 2021.
Gebiedsfonds, omgevingsfonds, duurzaamheidsfonds… allerlei benamingen voor fondsen waarvoor de gemeente in een anterieure overeenkomst een financiële bijdrage kan vragen. Het overeenkomen van een financiële bijdrage in een anterieure overeenkomst geschiedt in principe op vrijwillige basis. Onder omstandigheden mag planologische medewerking echter worden geweigerd wanneer initiatiefnemers weigeren een anterieure overeenkomst te tekenen die strekt tot betaling van een financiële bijdrage. Doorslaggevend is of er bij weigering van betaling sprake is van strijd met een goede ruimtelijke ordening, zo volgt ook uit een uitspraak van de rechtbank Noord-Holland van 26 augustus 2021.
De staatsraden A-G Wattel en Widdershoven hebben op 7 juli 2021 een conclusie genomen over de rechterlijke toetsing bij niet-bestraffende bestuurlijke maatregelen en de rol die het evenredigheidbeginsel daarbij moet spelen. De toeslagenaffaire heeft geleerd dat de rechtsbescherming bij deze besluiten tekort kan schieten en dat rechterlijke toetsing niet altijd leidt tot correctie van onevenredige besluiten. Ook de wetgever is naarstig op zoek naar oplossingen om dergelijke onevenredige uitkomsten in de toekomst te voorkomen.
Op 9 juli 2021 heeft een gemengde kamer, met daarin de presidenten van de CRvB en de CBb, en de voorzitter van de ABRvS, geoordeeld dat de bestuursrechter vanaf nu niet langer meer ambtshalve toetst of voorgaande rechtsmiddelen tijdig zijn ingesteld.
