Het is toegestaan om opdrachten voor sociale diensten (waaronder maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp) alleen te gunnen aan organisaties die geen winstoogmerk hebben, aldus het Europese Hof van Justitie. Dit oordeel biedt in het bijzonder gemeenten de kans om in het sociaal domein paal en perk te stellen aan winsten die door (zorg)aanbieders worden gemaakt.
In een recente uitspraak geeft het Europese Hof van Justitie duidelijkheid over de wijze waarop een vennootschap onder firma (‘vof’) moet inschrijven op een aanbestedingsprocedure. De vof die de opdracht met eigen personeel en bedrijfsmiddelen uitvoert, dient één (eigen) Uniform Europees Aanbestedingsdocument (‘UEA’) in. De vof die voor de uitvoering (personeel en middelen van) haar vennoten inzet, moet daarnaast ook UEA’s van de betreffende vennoten indienen.
Moet een overheid die zich in vergaande onderhandelingen bevindt over gronduitgifte of zelfs al een koopovereenkomst gesloten heeft, alsnog openbaar tenderen vanwege het Didam-arrest? Uit de rechtspraak tot nu toe blijkt dat veel afhangt van de feiten en omstandigheden van het geval. In een recent arrest oordeelt het Hof Arnhem-Leeuwarden dat de gemeente Oldambt grond wel een-op-een mocht uitgeven, omdat daarover al lang geleden toezeggingen aan de koper waren gedaan.
Uitgangspunt is dat als een certificaat wordt als geschiktheidseis wordt gesteld, dat niet volstaan kan worden met gelijkwaardige maatregelen. Niettemin is er een uitzondering als een inschrijver niet kan worden verweten nog niet over het certificaat te beschikken. Recent oordeelde de Bossche rechter dat de inschrijver er niet mee weg komt als bij na gunning is gestart met het certificeringsproces: ongeldig dus.
De rechtbank Rotterdam heeft op 16 september 2022 geoordeeld dat de door de gemeente Rotterdam voorgenomen uitgifte van erfpachtrechten zonder voorafgaande openbare selectieprocedure mogelijk is als er slechts één serieuze gegadigde is vanwege zijn doorslaggevende afspraken met een zittende erfpachter.
Als een leverancier en winkelier afstemmen welke wederverkoopprijs de winkelier in rekening brengt, levert dat een concurrentiebeperking op die een overtreding van het kartelverbod kan opleveren (zogenaamde ‘verticale prijsbinding’). Op 17 oktober 2022 heeft de Autoriteit Consument & Markt (‘ACM’) de campagne “wie bepaalt de prijs” gestart die handvatten aan leveranciers en afnemers moet bieden om een overtreding in ieder geval te voorkomen.
Op 29 september 2022 heeft de Europese Commissie (‘Commissie’) richtsnoeren gepubliceerd over het kartelverbod en collectieve onderhandeling door zzp’ers. Het kartelverbod kan de mogelijkheden beperken van zzp’ers om gezamenlijk afspraken te maken over bijvoorbeeld tarieven en arbeidsduur. In de richtsnoeren verduidelijkt de Commissie wanneer bepaalde zzp'ers collectief kunnen onderhandelen over betere arbeidsvoorwaarden zonder de mededingingsregels van de EU te schenden en geeft zij aan in welke gevallen niet handhavend op te zullen treden.
Dat hangt vooralsnog af van het net… Recent heeft de rechtbank Rotterdam het oordeel van de Autoriteit Consument & Markt (‘ACM’) bevestigd dat drinkwaterbedrijven geen ondernemingen zijn de zin van de Mededingingswet (‘Mw’). Het misbruikverbod (artikel 24 Mw) en het kartelverbod (artikel 6 Mw) zijn niet op hen van toepassing. De ACM beschouwt beheerders van regionale elektriciteitsnetten (in zeer voorzichtig geformuleerde bewoordingen) momenteel mogelijk als ondernemingen waarop deze verboden van toepassing zijn.
Gunningsbeslissingen blijven in een aanbestedingskortgeding vaak onderwerp van het geschil. Zo ook in deze casus, waar de aanbestedende dienst zo volledig mogelijk was geweest door ook enkele kanttekeningen in de beoordeling van een inschrijving te plaatsen. De voorzieningenrechter oordeelde dat het plaatsen van kanttekeningen in de beoordeling van een inschrijving weinig zinvol is als tegelijkertijd een puntenscore wordt toegekend waaruit volgt dat de inschrijver op het beoordeelde aspect aan alle eisen heeft voldaan. Bij beantwoording van de vraag of de inschrijving een hogere score had moeten krijgen, zijn die kanttekeningen dan niet van belang.
Schending van de onderzoeksplicht kan onder omstandigheden leiden tot aansprakelijkheid van de verkopende aandeelhouder-bestuurder. Benieuwd hoe dat in de praktijk werkt?
Op 1 juni 2022 is de nieuwe groepsvrijstellingverordening voor verticale overeenkomsten (met bijbehorende richtsnoeren) van de Europese Commissie in werking getreden. De groepsvrijstellingsverordening zondert bepaalde (distributie)overeenkomsten tussen ondernemingen in verschillende schakels van de keten uit van het Nederlandse en Europese kartelverbod, mits hun gezamenlijk marktaandeel kleiner is dan 30% en de overeenkomst geen hardcore beperking bevat.
Op 13 juli 2022 heeft het Gerecht van de EU een belangrijke uitspraak gedaan over staatssteun bij grondtransacties. De Europese Commissie heeft naar het oordeel van het Gerecht niet aannemelijk gemaakt dat de uitgifte van grond in erfpacht tegen niet-marktconforme voorwaarden had plaatsgevonden. Het Gerecht van de EU geeft in zijn uitspraak onder meer bruikbare handvatten om de marktwaarde van de bij een transactie betrokken grond vast te stellen, althans voldoende aannemelijk te maken. Daarmee is de uitspraak ook van belang voor de Nederlandse vastgoedpraktijk.
