In een brief aan de Tweede Kamer heeft de Minister voor Rechtsbescherming (Sander Dekker) aangekondigd dat hij fraude met zogenaamde ‘plof-BV’s’ te lijf wil gaan met nieuwe wetgeving. Door een aanscherping van de verantwoordingsplicht van het bestuur wil de minister vooral de positie van schuldeisers bij turboliquidaties verbeteren.
Tot 22 november 2019 is het Wetsvoorstel aanpassing geschillenregeling en verduidelijking ontvankelijkheidseisen enquêteprocedure in consultatie.
In deze korte praktische serie ga ik in op het onderwerp bestuur en gedrag. Gedrag binnen teams bepaalt in belangrijke mate de effectiviteit van het team. Welke factoren hebben daarbij een grote invloed op gedrag? En wat kunt u doen om ervoor te zorgen dat het gedrag binnen het bestuur, de raad van commissarissen of raad van toezicht binnen uw organisatie zo optimaal mogelijk is? Deze serie is een sterk verkorte weergave van een onderdeel van mijn in januari 2020 te verschijnen proefschrift Biases in de Boardroom en de Raadkamer.
Massaschade is schade die een grote groep gedupeerden lijdt naar aanleiding van één of dezelfde schadeoorzaak. Denk aan waardeverlies van beursgenoteerde aandelen, gezondheidsschade bij gebruikers van een gebrekkig medicijn of schade aan woningen als gevolg van een aardbeving. Het massale karakter maakt de afwikkeling van deze schade complex.
In 2010 vindt er een explosie plaats op het olieplatform Deepwater Horizon. Het olieplatform wordt geleased door het Britse British Petroleum (“BP”) en is gelegen in de Golf van Mexico. BP richt zich op een wereldwijd beleggingspubliek en communiceert (onder andere) via haar website en de pers over de ramp. De kwestie heeft op het eerste gezicht weinig met Nederland van doen. Is de Nederlandse rechter bevoegd om kennis te nemen van een collectieve actie ex artikel 3:305a BW van de Vereniging van Effectenbezitters (“VEB”) namens een groep BP-aandeelhouders? Hier komen de leerstukken rondom massaschade en internationaal privaatrecht samen.
Het staat een bestuurder in beginsel vrij op grond van een eigen afweging te bepalen wanneer welke schuldeisers worden voldaan. Zelfs preferente schulden hoeven niet altijd met voorrang te worden voldaan. Selectieve betaling is dus niet altijd onrechtmatig en leidt niet altijd tot aansprakelijkheid van de bestuurder. De vrijheid is beperkter als de activiteiten van een vennootschap beëindigd gaan worden en de vennootschap over onvoldoende middelen beschikt om al haar schuldeisers te voldoen. Datzelfde geldt als een gelieerde partij met voorrang wordt voldaan dan wel de bestuurder bij de voldoening een persoonlijk belang heeft.
De invoering van het wetsvoorstel bestuur en toezicht rechtspersonen lijkt weer in zicht nu er begin november 2018 een eerste nota van wijziging is verschenen, gevolgd door een tweede nota van wijziging op 14 februari 2019. Doel van het wetsvoorstel is het verbeteren van de kwaliteit van bestuur en toezicht bij verenigingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen en stichtingen. Hieronder licht ik een aantal wijzigingen ten opzichte van het oorspronkelijke wetsvoorstel toe.
Bestuurders en penningmeesters van stichtingen huldigen wel eens het standpunt dat de stichting die zij vertegenwoordigen niet belastingplichtig is voor de heffing van vennootschapsbelasting (winstbelasting).
Bestuurders en schuldeisers let op! Het niet terugbetalen van een lening door een bestuurder aan een vennootschap kan – indien de betreffende vennootschap in slecht weer komt te verkeren – een grond zijn voor bestuurdersaansprakelijkheid. Dit blijkt uit een recent arrest van het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch.
Een bestuurder van een stichting derdengelden advocatuur heeft een controleplicht ter voorkoming van ongeoorloofde betalingen. Indien hem een ernstig persoonlijk verwijt kan worden gemaakt, kan hij persoonlijk aansprakelijk zijn. In de zaak die resulteerde in een recent arrest van het hof Amsterdam, leidde de afwezigheid van controle niet tot bestuurdersaansprakelijkheid.
Door ondanks het ontbreken van financiering toch te besluiten om met de school van start te gaan en de daarvoor noodzakelijke financiële verplichtingen aan te gaan, heeft het bestuur naar het oordeel van het hof een onverantwoord groot risico genomen dat de stichting deze financiële verplichtingen niet zou kunnen nakomen. Het hof oordeelt dat sprake was van onbehoorlijk bestuur waarvan de bestuurders en de feitelijk beleidsbepaler een ernstig persoonlijk verwijt kan worden gemaakt. Zodoende zijn zij aansprakelijk voor de schade die de stichting daardoor heeft geleden.
De Hoge Raad wees onlangs een belangrijk arrest waarin de vraag centraal staat of de bestuurder van een failliet verklaarde vennootschap zijn taak kennelijk onbehoorlijk heeft vervuld en aansprakelijk is jegens de boedel wegens het doen van aangifte tot faillietverklaring van de vennootschap. Bestuurders van een vennootschap in zwaar weer moeten goed opletten dat zij tijdig, onder de juiste omstandigheden en met inachtneming van de voorgeschreven regels, een faillissementsaanvraag doen. Gaat dit mis, dan ligt bestuurdersaansprakelijkheid op de loer. In dit artikel worden de rechtsregels voor eventuele bestuurdersaansprakelijkheid op een rij gezet.
