Naar aanleiding van de ViA15-uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (tussenuitspraak van 20 januari 2021, ECLI:NL:RVS:2021:105) heeft BIJ12 in samenwerking met het Rijk en de provincies een handreiking opgesteld voor het bepalen van het depositie-effect van wegverkeer binnen een afstand van 5 km van de weg.
Op 18 maart 2021 heeft de minister het ontwerpbesluit inhoudende wijziging van het Besluit omgevingsrecht in verband met de verruiming van de mogelijkheden van de omgevingsvergunning voor de bewoning van recreatiewoningen aan de Eerste en Tweede Kamer voorgelegd. Dit heeft bij de vaste Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken geleid tot veel vragen.
In een uitspraak van 4 mei 2021 (ECLI:NL:RVS:2021:953) heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) de toegang tot de bestuursrechter in omgevingsrechtelijke zaken (nog) verder verruimd. Dit volgt uit een tweede richtinggevende uitspraak van de Afdeling naar aanleiding van het “Varkens in Nood”-arrest.
De datum voor inwerkingtreding van de Omgevingswet staat gepland op 1 januari 2022. Minister Ollongren heeft in eerdere kamerbrieven steeds aangekondigd dat deze datum haalbaar is. Met de kamerbrief van 23 april 2021 lijkt daar toch verandering in te komen.
In een uitspraak van 14 april 2021 (ECLI:NL:RVS:2021:786) heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) de toegang tot de bestuursrechter in omgevingsrechtelijke zaken aanzienlijk verruimd. Met deze uitspraak heeft de Afdeling het Nederlandse bestuursprocesrecht in lijn gebracht met een uitspraak van het Europese Hof van Justitie (Hof van Justitie) van begin dit jaar.
Op 24 februari 2021 heeft de Afdeling een interessante uitspraak gedaan over het beroep dat is aangetekend tegen het beheerplan Grote Peel, Deurnse Peel en Maria Peel (ECLI:NL:RVS:2021:361). In deze uitspraak geeft de Afdeling een oordeel over de opname van vernattingsmaatregelen in het beheerplan, alsmede de uitzondering op de vergunningplicht voor het gebruik van bestaande beregeningsputten.
In een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van 24 februari 2021 (ECLI:NL:RVS:2021:387) heeft de Afdeling een uitspraak gedaan in een procedure tegen een verleende natuurvergunning voor het oprichten en in werking hebben van 21 windturbines op Windpark Oostpolder. Daarin is ook op grond van artikel 3.3 en 3.8 van de Wet natuurbescherming ontheffing verleend van de verbodsbepalingen voor een aantal vogel- en vleermuissoorten. Waddenwind B.V. komt op tegen de ontheffing en de daaraan verbonden voorschriften. Interessant in de uitspraak is het oordeel van de Afdeling over het verschil in beoordeling van noodzakelijke en niet-noodzakelijke voorschriften (rechtsoverweging 10).
Op 20 januari 2021 (ECLI:NL:RVS:2021:71) heeft de Afdeling een uitspraak gedaan in een handhavingszaak waarin het ging over het verzoek om een aan een varkenshouder verleende natuurvergunning in te trekken. De rechtsvraag die de Afdeling in de uitspraak heeft beantwoord is onder welke omstandigheden een onherroepelijke natuurvergunning kan of moet worden ingetrokken en welke eisen aan de motivering van een beslissing op een verzoek om intrekking of wijziging van een natuurvergunning worden gesteld. Ook is de Afdeling in de uitspraak ingegaan op de betekenis van de wijziging van de vergunningplicht per 1 januari 2020 voor projecten die gebruik maken van intern salderen.
In een uitspraak van 23 december 2020 (ECLI:NL:RVS:2020:3101) heeft de Afdeling overwogen dat de planologische aanvaardbaarheid van de bouw van een nieuwe varkensstal voor 1500 vleesvarkens een gegeven is, nu voor de ontwikkeling van de varkensstal reeds een natuurvergunning verleend is. Het besluit van de gemeenteraad om een verklaring van geen bedenkingen te verlenen voor deze ontwikkeling is volgens de Afdeling voldoende gemotiveerd door verwijzing naar die eerder verleende natuurvergunning.
Het Europese Hof van Justitie lijkt de deur te hebben opengezet voor niet belanghebbenden om beroep aan te tekenen tegen besluiten waarbij milieubelangen spelen. Daarnaast heeft het Hof duidelijk uitgemaakt dat het beroepsrecht van belanghebbenden niet afhankelijk mag worden gesteld van de vraag of ook tijdig een zienswijze is ingediend op het ontwerpbesluit. Daarmee heeft deze uitspraak belangrijke gevolgen voor het huidige bestuursprocesrecht in Nederland.
De voorwaarde dat een belanghebbende alleen toegang heeft tot de rechter wanneer hij in het kader van de uniforme openbare voorbereidingsprocedure van afdeling 3.4 Awb ook zienswijzen heeft ingediend, is in strijd met het Verdrag van Aarhus. Dat is de conclusie van A-G Bobek aan het Hof van Justitie in een Nederlandse milieuzaak.
De afgelopen jaren is veel te doen geweest over veehouderijen en de mogelijke negatieve effecten op de gezondheid van omwonenden. Toch blijft de bestuursrechter in de regel terughoudend bij het meewegen van gezondheidseffecten bij het verlenen van een omgevingsvergunning voor het veranderen of uitbreiden van een veehouderij. Een uitspraak van 15 april 2020 van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State is illustratief.
