AGB Battle of forms

Regelmatig verwijzen partijen bij het aangaan van een overeenkomst naar hun eigen algemene voorwaarden. De vraag is dan welke voorwaarden van toepassing zijn. Deze vraag wordt door het Duits recht anders beantwoord dan door het Nederlands recht. Ook dient onderscheid te worden gemaakt of nationaal of internationaal gecontracteerd wordt en of in de voorwaarden uitdrukkelijk de toepasselijkheid van andere algemene voorwaarden afgewezen wordt.

Volgens het Nederlands recht geldt, dat – in geval van contracteren met een Nederlands partij – de algemene voorwaarden van toepassing zijn van de partij die hiernaar als eerste verwijst (First-shot-regel). Verwijst de andere partij later naar haar algemene voorwaarden waarin zij uitdrukkelijk de algemene voorwaarden van de eerste verwijzer niet aanvaardt, dan dienen partijen over de toepasselijkheid te onderhandelen.

Anders volgens het Duits recht (jurisprudentie): geeft A tegenover B een offerte af waarin hij naar zijn algemene voorwaarden verwijst en aanvaardt B deze onder verwijzing naar zijn eigen algemene voorwaarden, dan wordt deze verwijzing als nieuw aanbod beschouwd. A dient dit nieuwe aanbod te aanvaarden. Dit kan gewoon door uitvoering van de overeenkomst. (Zogenoemde last-shot-regel). Anders is de situatie indien A een zogenoemde “Abwehrklausel” in zijn algemene voorwaarden heeft opgenomen, dus een clausule waarin uitdrukkelijk de toepasselijkheid van andere algemene voorwaarden afgewezen wordt (“Anderslautende Bestimmungen gelten auch dann nicht, wenn wir die Leistung des Vertragspartners widerspruchslos entgegennehmen”). In dit geval is er sprake van een gedeeltelijk meningsverschil. Voor zover de algemene voorwaarden van A en B met elkaar botsen, worden deze niet onderdeel van de overeenkomst, maar is de wettelijke situatie van toepassing. De overige voorwaarden, die elkaar niet tegenspreken, worden onderdeel van de overeenkomst. Gebruikt A een verdergaande “allgemeine Abwehrklausel”(“Anderslautende Bedingungen, soweit sie nicht in dieser gesamten Bestellung festgelegt sind, gelten nicht.“) dan worden alle voorwaarden van B afgewezen. Daarom is te adviseren een “allgemene Abwehrklausel“ op te nemen om veilig te stellen dat alleen de eigen algemene voorwaarden van toepassing zijn.

Bij overeenkomsten tussen partijen uit verschillende landen is vaak het Weens Koopverdrag (United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods, CISG) van toepassing. De toepasselijkheid van algemene voorwaarden beoordeelt zich dan volgens de regeling van het CISG. Om algemene voorwaarden volgens het CISG van toepassing te verklaren is vereist dat de algemene voorwaarden ter beschikking worden gesteld aan de ontvanger. Voor overeenkomsten die via het internet tot stand komen wordt het vaak voldoende geacht als er een hyperlink direct naar de algemene voorwaarden op de website van de verstrekker verwijst en deze eenvoudig vindbaar zijn.
Verwijst de ontvanger bij ontvangst van de offerte naar zijn eigen algemene voorwaarden, dan zijn alleen de algemene voorwaarden, die niet met elkaar botsen, van toepassing.

Waar algemene voorwaarden met elkaar botsen is het op de overeenkomst van toepassing zijnde nationale recht van toepassing. Ook in dit kader is daarom te adviseren altijd uitdrukkelijk algemene voorwaarden van de andere partij af te wijzen. Verwijzen alle twee partijen naar hun, met elkaar botsende, algemene voorwaarden en zijn deze in verschillende talen opgesteld, dan zijn de algemene voorwaarden die in de onderhandelingstaal zijn opgesteld van toepassing.