Alle beoordelingsaspecten vooraf kenbaar maken

Het achteraf introduceren van nieuwe beoordelingsaspecten, of het wijzigen van (de inhoud) aangekondigde gunningscriteria tijdens de aanbestedingsprocedure dient te volgen door een heraanbesteding. Dat is de kern van het vonnis van de Rotterdamse voorzieningenrechter.

Onderhandse aanbestedingsprocedure
Voor de gunning van een opdracht tot bodemsanering, is de gemeente Schiedam een onderhandse aanbestedingsprocedure conform het ARW 2005 gestart. Daartoe heeft zij een gunningsleidraad opgesteld. Daarin is vermeld dat het de economisch meest voordelige inschrijving is onderverdeeld in 3 subgunningscriteria: prijs, compleetheid van de aanbieding en voldoen aan de inschrijvingsvereisten.

Bij brief is Biosoil uitgenodigd een aanbieding te doen. Volgens de uitnodigingsbrief bestaat het criterium economisch meest voordelige inschrijving (EMVI) uit 3 subgunningscriteria: prijs (30%), volledigheid van de aanbieding (30%) en kwaliteit van het plan van aanpak (40%).

Biosoil heeft ten behoeve van de Nota van inlichtingen gevraagd hoe de beoordeling van de EMVI-scores wordt uitgevoerd. Tevens is gevraagd om de beoordelingscriteria bekend te maken. Door de gemeente wordt als antwoord verwezen naar de uitnodigingsbrief. Biosoil schrijft in op de aanbesteding.

Gewijzigde gunningscriteria
De gemeente heeft Biosoil vervolgens bericht dat niet aan haar wordt gegund. Groundwater heeft volgens de gemeente namelijk de economisch meest voordelige inschrijving gedaan. In de afwijzingsbrief zijn de scores van Biosoil voor de afzonderlijke gunningscriteria opgenomen. Tevens heeft de gemeente daarin de aan ieder subgunningscriterium onderliggende beoordelingsaspecten bekend gemaakt . De scores zijn ook (per beoordelingsaspect) in de afwijzingsbrief vermeld.

Biosoil kan zich echter niet verenigen met de afwijzing en maakt bezwaar in kort geding.

Afwijkende (sub)gunningscriteria
In kort geding vordert Biosoil onder meer dat de gemeente wordt geboden tot heraanbesteding over te gaan. Daaraan legt zij ten grondslag dat de (sub)gunningscriteria in de leidraad afwijken van de criteria in de uitnodigingsbrief. Bij de beoordeling zijn die criteria volgens Biosol uitgebreid en zijn nieuwe, niet bekend gemaakte, wegingsfactoren geïntroduceerd.

Biosoil voldoende proactief
Vooraf oordeelt de voorzieningenrechter dat Biosoil voldoende proactief is geweest en dus ontvankelijk in haar vorderingen. Zij heeft voor de Nota van inlichtingen vragen gesteld over de beoordeling van de EMVI-scores en verzocht de onderliggende criteria bekend te maken. Tevens betreft het bezwaar van Biosoil een bezwaar wat niet eerder dan na afwijzing naar voren kon worden gebracht. Immers, toen pas werd bekend dat de gemeente (sub)gunningscriteria en wegingsfactoren zou hanteren die niet vooraf bekend waren gemaakt.

Heraanbesteding geboden
Op grond van het antwoord in de Nota van inlichtingen mocht Biosoil ervan uitgaan dat de gunningscriteria zoals opgenomen in de uitnodigingsbrief leidend waren. Achteraf blijkt echter dat de gemeente andere criteria en wegingsfactoren heeft gehanteerd dan bekend was gemaakt. De inschrijvers hoefden er volgens de voorzieningenrechter dan ook geen rekening mee te houden dat de elders in de leidraad genoemde criteria (ook) aan de beoordeling ten grondslag zou leggen.

Door achteraf nieuwe criteria te introduceren, (sub)gunningscriteria te wijzigen en niet vooraf bekend gemaakte wegingsfactoren te hanteren, heeft de gemeente in strijd met het gelijkheids- en transparantiebeginsel gehandeld. Inschrijvers werden aldus achteraf geconfronteerd met een beoordelingswijze waarmee zij in hun inschrijving geen rekening konden houden.

De voorzieningenrechter gebiedt de gemeente dan ook tot heraanbesteding over te gaan, voor zover zij de opdracht nog wenst te gunnen.

mr. J.H.J. Bax, aanbestedingsadvocaat
vakgroep aanbestedings- en bouwrecht, Dirkzwager