Alternatief plan voor de zorgwet: einde van de budgetpolis?

Volgens berichten uit de media komt minister Schippers op korte termijn met een alternatief plan om de impasse rondom de aanpassing van artikel 13 van de Zorgverzekeringswet (de afschaffing van de vrije artsenkeuze)  te doorbreken. Wat betekent die aanpassing voor de bestaande praktijk van budgetpolissen?

De aanpassing van artikel 13 Zvw werd eind 2014 geblokkeerd door drie senatoren van de PvdA die tegen het wetsvoorstel van minister Schippers stemden. Volgens minister Schippers betekende dit dat de door haar beoogde kostenbesparing van één miljard euro (die overigens nimmer cijfermatig onderbouwd is) niet behaald zou worden. Minister Schippers kondigde daarom meteen aan om met een alternatief voorstel te komen.

Volgens de eerste berichten zal het plan om een budgetpolis te introduceren, dat wil zeggen een polis waarbij geen of slechts zeer beperkte mogelijkheid bestaat om naar een niet-gecontracteerde zorgaanbieder te gaan, helemaal verdwijnen. In plaats daarvan zou er een korting op het eigen risico komen wanneer een verzekerde naar een zorgaanbieder gaat waarmee de zorgverzekeraar een contract heeft gesloten. Het volledig of vrijwel blokkeren van de toegang tot niet-gecontracteerde aanbieders zou dus niet meer aan de orde zijn. Dit is goed nieuws voor zorgaanbieders die - bijvoorbeeld omdat zij te weinig omzet behalen of nieuwkomer zijn op de markt - niet in aanmerking komen voor een contract met een zorgverzekeraar.

De vraag die resteert, is hoe het zit met de budgetpolissen die nu al bestaan. In 2014 hebben verschillende zorgverzekeraars immers, vooruitlopend op de beoogde wetswijziging, al budgetpolissen geïntroduceerd. Ook in 2015 hebben alle grote zorgverzekeraars, zoals Achmea, VGZ, Menzis en CZ, dergelijke polissen aangeboden onder namen als Goede Keuze, Basis Budget, BudgetBewust, Selecte Keuze of Zorgbewustpolis. Verzekerden met een dergelijke polis hebben weliswaar te mogelijkheid om naar een niet-gecontracteerde zorgaanbieder te gaan, maar krijgen slechts een fractie van de behandelkosten vergoed. Veelal gaat het daarbij om vergoedingspercentages van 50 tot 65 %.  Eind vorig jaar heb ik in dit artikel al betoogd dat dergelijke polissen in strijd zijn met de wet. Zeker nu de budgetpolis - naar het zich laat aanzien - ook onder de toekomstige wetgeving niet toegestaan zal zijn, ligt het voor de hand dat zorgverzekeraars hun budgetpolissen per direct converteren naar polissen die wél in overeenstemming zijn met de wet. De praktijk van budgetpolissen is simpelweg onhoudbaar geworden. Zorgverzekeraars zullen in alle gevallen - dus ook in geval van een budgetpolis -  een vergoedingspercentage van 75-80% moeten hanteren in geval van zorgverlening door niet-gecontracteerde aanbieders.

De vraag is natuurlijk of zorgverzekeraars daartoe eigenstandig zullen overgaan. Die kans is betrekkelijk klein. Bij de introductie van budgetpolissen hebben zorgverzekeraars zich immers ook niets aangetrokken van het feit dat de door hen geïntroduceerde polissen in strijd zijn met de wet. De verwachting is dat zorgverzekeraars pas tot aanpassing zullen overgaan op het moment dat zorgaanbieders en/of verzekerden in verzet komen tegen de illegale praktijk van de budgetpolissen door - ook in geval van een budgetpolis - aanspraak te maken op een vergoedingspercentage van 75-80%.