Inleiding
In een recent artikel schreven wij over overmacht en het (niet kunnen) voldoen aan contractuele verplichtingen in het kader van de uitbraak van COVID-19. Inmiddels ondervindt vrijwel iedereen dagelijks de gevolgen van de corona-crisis, zowel zakelijk als privé. De toekomst zal uitwijzen of wij door deze ervaring zaken anders gaan regelen dan we gewend waren. In ieder geval zal het bij het sluiten van nieuwe contracten wenselijk zijn om rekening te houden met en te anticiperen op de gevolgen van COVID-19. In dit artikel benoem ik een aantal punten waarop dan gelet dient te worden.
COVID-19 niet langer een overmachtssituatie of onvoorziene omstandigheid
De huidige omstandigheden in het kader van COVID-19 brengen onzekerheid met zich mee, alleen al omdat niet op voorhand te zeggen is wanneer de corona-crisis bezworen zal zijn en tot wanneer de door de overheid genomen maatregelen blijven gelden. Ondanks deze onzekerheden is het uitbreken van het virus en de verstrekkende gevolgen die dat teweegbrengt inmiddels voor iedereen duidelijk. Wanneer u nu een nieuwe overeenkomst aangaat en op enig moment de daaruit voortvloeiende verplichtingen niet kan nakomen, zult u niet met succes kunnen aanvoeren dat de corona-crisis als overmachtssituatie of onvoorziene omstandigheid aangemerkt moet worden. Het gebruiken van uw standaard overmachtsbepaling in een nieuw contract zal u dan dus weinig soelaas bieden.
Het is daarom noodzaak om bij de (her)formulering van de bepaling zoveel mogelijk rekening te houden met de mogelijkheid dat u als gevolg van COVID-19 niet kan voldoen aan uw contractuele verplichtingen. Bovendien is aan te bevelen om vast te leggen welke gevolgen u aan zo’n situatie zou willen verbinden. Dit geldt voor allerlei soorten contractuele verplichtingen. Of u zich nu verbindt om bepaalde materialen te leveren of wanneer u een event organiseert, het gaat erom dat op voorhand duidelijk is wat uw rechtspositie is wanneer u de verplichtingen die daaruit voortvloeien onverhoopt niet kan nakomen (bijvoorbeeld omdat u de materialen niet geleverd krijgt c.q. het event geen doorgang kan vinden).
Inhoud van de bepaling
De bepaling moet op een dusdanige manier ingekleed worden dat deze inspeelt op de huidige omstandigheden en situatie en een oplossing biedt voor de problemen die deze kan opleveren, maar tegelijkertijd moet de formulering niet ten koste gaan van uw bescherming bij overmachtssituaties en onvoorziene omstandigheden. Daarom is het aan het raden om de bepaling op te splitsen in twee delen:
- Een clausule die specifiek de situatie omtrent COVID-19 regelt en de gevolgen die dat heeft voor de overeengekomen verplichtingen en de instandhouding van het contract;
- Een clausule voor overmachtssituaties en onvoorziene omstandigheden.
Voor het tweede gedeelte kunnen de gebruikelijke bepalingen worden gehanteerd. Wat u in het eerste gedeelte kan en wil opnemen, hangt af van het contract dat u gaat sluiten. Het kan bijvoorbeeld verstandig zijn om te bedingen dat u zich het recht voorbehoudt om de overeenkomst door opzegging eenzijdig te beëindigen, wanneer u als gevolg van COVID-19 niet aan uw verplichtingen kan voldoen en u daarbij geen of beperkte verplichtingen jegens de wederpartij op u neemt. De uiteindelijke invulling kan van geval tot geval verschillen.
Conclusie
Wees u ervan bewust dat COVID-19 niet langer kwalificeert als een overmachtssituatie of een onvoorziene omstandigheid bij contracten die nu aangaat. Probeer daarom in nieuwe overeenkomsten te anticiperen op de mogelijke gevolgen van COVID-19 en daarop in te spelen. Maak hierover nu duidelijke afspraken met uw wederpartij, om toekomstige discussies te voorkomen.
Hebt u vragen of advies nodig bij het formuleren van bovengenoemde bepaling? Neem dan contact op met Iris van Geel // vangeel@dirkzwager.nl // 024 – 381 31 07
