Auteursrechten op stoelen?

Net als andere werken, kunnen stoelen ook voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komen. Wanneer is dat het geval?

In een kwestie tussen Diwar en 4Udesigned komt de vraag aan de orde of een stoel (genaamd Jim) met een opengewerkte rugleuning, brede bovenkant en A-vormig zitvlak beschermd is. De rechter oordeelt dat dat zo is. Het verweer dat de stoel 'past' in een reeds sinds jaar en dag bekende stijl, doet er niet aan af dat binnen die stijl er creatieve keuzes mogelijk zijn, die auteursrechtelijk beschermd kunnen worden. Naar het oordeel van de rechter heeft Diwar dergelijke creatieve keuzes gemaakt, zodat sprake is van een auteursrechtelijk te beschermen ontwerp.

Wat levert deze bescherming op? Diwar wil optreden tegen de Carlito Wood stoel van 4Udesigned. In dit soort zaken, over productvormgeving, moet dan met name de totaalindruk bekeken worden.

De rechter oordeelt dat de poten van de stoel in kwestie een onmisbaar onderdeel van een stoel uitmaken. Die poten verschillen. Ook het bovengedeelte van de rugleuning verschilt, omdat die iets breder uitloopt. De aanzet van de armleuning begint ook hoger in de Carlito Wood. Bovendien is het zitgedeelte van de Carlito Wood iets dieper en vlakker dan het zitgedeelte van de Jim stoel.

Naar het oordeel van de rechtbank volgt hieruit dat de Carlito Wood ten opzichte van de Jim stoel zowel in de vormgeving van de kuip, als bij de poten, andere keuzes zijn gemaakt waardoor de totaalindruk anders is. Er wordt geen inbreuk aangenomen op de stoelen.

Het beschermen van productvormen, zoals meubilair en stoelen, gebeurt regelmatig met succes in de praktijk. Deze zaak laat zien dat verschillen toch voldoende kunnen zijn om een andere totaalindruk te wekken.

Joost Becker, advocaat auteursrecht