Wat is er aan de hand?
Een professioneel fotograaf spreekt de beheerder van de website www.ihvbreda.nl (Ik Hou Van Breda) aan wegens auteursrechtinbreuk. Op deze website exploiteert gedaagde een internetportal, met als doel om via het internet en sociale media te berichten over leven en activiteiten in Breda. Op de nieuwspagina wordt via een geautomatiseerd systeem een nieuwsoverzicht weergegeven. Dit nieuwsoverzicht bevat de koptekst (tevens hyperlink) en eerste twee à drie regels van nieuwsberichten van websites van derden. Wanneer er in het originele nieuwsbericht een foto wordt weergegeven, staat deze foto als miniatuurfoto naast het bericht in het nieuwsoverzicht. Via de hyperlink kan de bezoeker van de website doorklikken naar de website met het volledige nieuwsbericht en de daarbij behorende foto.
De fotograaf stelt (onder meer) dat er sprake is van inbreuk op zijn auteursrechten, doordat de beheerder van de website zonder toestemming gebruik maakt van zijn foto’s. Gedaagde betwist dit en doet daarbij een beroep op het citaatrecht.
Citaatrecht
In beginsel heeft een auteursrechthebbende het uitsluitend recht om zijn werk (in dit geval de foto’s) openbaar te maken en te verveelvoudigen. Anderen mogen dit niet doen zonder toestemming van de auteursrechthebbende. Het citaatrecht vormt een beperking op dit recht. Citeren is op grond van artikel 15a Aw toegestaan indien aan de onderstaande vier cumulatieve voorwaarden is voldaan:
- Het werk waaruit geciteerd wordt is rechtmatig openbaar gemaakt;
- het citeren is in overeenstemming met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is en aantal en omvang van de geciteerde gedeelten is door het te bereiken doel gerechtvaardigd;
- de persoonlijkheidsrechten van de maker worden in acht genomen;
- voor zover redelijkerwijs mogelijk wordt de bron, waaronder de naam van de maker, op duidelijke wijze vermeld.
Rechter vindt dat er sprake is van een geldig citaat
In de onderhavige kwestie spitst de zaak zich toe op het vierde vereiste. De kantonrechter overweegt dat de naam van de fotograaf in beginsel bij het citeren vermeld moet worden, indien dit mogelijk is. Omdat de fotograaf niet heeft gesteld dat zijn naam bij alle geciteerde foto’s op de bronwebsite stond, kan de kantonrechter niet vaststellen of de beheerder van de website nalatig is geweest de naam van de fotograaf te vermelden. De gedaagde kon de naam immers redelijkerwijs niet vermelden, indien deze niet op de bronwebsite vermeld stond.
Maar de kantonrechter gaat nog een stapje verder. Hij overweegt dat ook indien de naam van de fotograaf bij alle foto’s op de bronwebsite vermeld had gestaan, dan nog van de gedaagde redelijkerwijs niet kon worden verwacht dat hij ook de naam van de fotograaf als de maker van de foto’s zou vermelden, naast de vermelding van de oorspronkelijke nieuwswebsite als de bron. De lezer wordt, volgens de kantonrechter, op een vrij eenvoudige en vanzelfsprekende wijze in staat gesteld om bekend te raken met de naam van de fotograaf als de maker van de foto. Immers de foto’s van de fotograaf zijn opgenomen in de context van een nieuwsoverzicht. Het doel van het nieuwsoverzicht is om de lezer via de hyperlink door te sturen naar de oorspronkelijke nieuwsbron met het volledige nieuwsbericht en de bijbehorende foto (met bronvermelding). De kantonrechter is van mening dat door de gegeven omstandigheden naar alle redelijkheid aan het vereiste van bronvermelding is voldaan.
De kantonrechter oordeelt dat de door gedaagde op zijn website opgenomen beeldcitaten van de foto’s toelaatbaar waren, omdat aan alle cumulatieve voorwaarden van art. 15a Auteurswet is voldaan. De beheerder van de website heeft dus geen inbreuk gemaakt op de auteursrechten van de fotograaf. De vorderingen van de fotograaf worden afgewezen.
Geconcludeerd kan worden dat de kantonrechter aldus een vrij ruime uitleg geeft aan het citaatrecht. Het is de vraag of deze uitleg door andere rechters zal worden gevolgd.
