Belastingdienst is alert op ANBI-status

De ANBI-status kan voordelig zijn voor instellingen die een algemeen nut nastreven. Een ANBI betaalt geen schenk- of erfbelasting over ontvangen giften of nalatenschappen, en een ANBI kan zelf schenkingen doen zonder dat de ontvanger schenkbelasting betaalt. Daarnaast kan het voor particulieren aantrekkelijk zijn om via een lijfrente te schenken aan een ANBI. De jaarlijkse schenkingen zijn zonder drempel aftrekbaar in Box 1.

De wetgever heeft in de loop van de jaren de eisen aan een ANBI aangescherpt. Hoefde tot 2012 een ANBI slechts voor 50% het algemeen nut na te streven; per 1 januari 2013 is dat 90% geworden.

Instellingen die de ANBI status willen verkrijgen, dienen een aanvraag in te dienen bij het ANBI-team van de Belastingdienst in s’-Hertogenbosch.  Bij die aanvraag moet de instelling onder meer aangeven welk algemeen doel zij nastreeft en op welke wijze zij dat doel wil dienen. Er dient een aantal vragen te worden beantwoord, om te bepalen of de instelling voldoet aan de ANBI-regels.

Als de ANBI-status eenmaal verkregen is, moet sedert 1 januari 2014 de instelling via internet informatie over haar functioneren openbaar te maken. Dat gaat onder meer over de bestuurssamenstelling, het beloningsbeleid, de hoofdlijnen van het beleidsplan en de financiële gegevens. Wij schreven daar al eerder over.

Onlangs zijn door twee Kamerleden vragen gesteld aan de Staatssecretaris van Financiën over de ANBI-status van Stichting Rohamaa, een stichting die volgens de vragenstellers contacten onderhoudt met zeer extremistische islamitische geestelijken.

De Staatsecretaris beroept zich bij de beantwoording op zijn geheimhoudingsplicht ten aanzien van   individuele belastingplichtingen.  Toch is het de moeite waard kennis te nemen van de antwoorden van de Staatssecretaris. De Staatsecretaris stelt zich op het standpunt dat de Belastingdienst in beginsel niet treedt in de interne aangelegenheden van binnen een instelling geldende regels. Wel maakt de Staatssecretaris duidelijk dat de Belastingdienst de wettelijke bevoegdheid heeft om de ANBI-status in te trekken indien er een wettelijke norm is geschonden. Dat kan zelfs met terugwerkende kracht. Als een instelling de ANBI-status verliest, zijn de fiscale voordelen vanaf het moment van intrekking niet meer van toepassing, tenzij bijvoorbeeld een schenker er op mocht vertrouwen dat een instelling terecht op de ANBI-lijst stond (zie voor de lijst: http://www.dzw.gr/929b0).

Over het intrekken van de ANBI-status is behoorlijk wat jurisprudentie voorhanden. Hoewel deze jurisprudentie erg casuïstisch is, kan hieruit de algemene lijn worden opgemaakt dat in de meeste gevallen de ANBI-status werd ingetrokken omdat het particuliere belang bij een instelling prevaleerde boven het algemeen belang.

Erg interessant is het te lezen dat de Belastingdienst toezicht houdt op maar liefst 65.000 ANBI’s. Het toezicht wordt risicogericht uitgevoerd. Dit risicogerichte toezicht heeft er volgens de Staatsecretaris toe geleid dat sinds 2008 al van 8.700 ANBI’s de status is komen te vervallen.

De boodschap is duidelijk: zorg er als ANBI voor dat de regels worden nageleefd!