Beroep portretrechten straatvoetballer zonder succes

Professionele straatvoetballer Wasi figureert regelmatig als fotomodel in commerciële uitingen. Zo heeft Wasi onder andere als fotomodel geposeerd voor promotionele activiteiten van Monta, een organisatie die straatvoetbal promoot. Partijen hebben hiervoor meerdere promotieovereenkomsten afgesloten. Na het beëindigen van deze promotieovereenkomsten is het silhouet van Wasi gebruikt voor een logo voor op o.a. kinderkleding door Monta. Wasi verzet zich daar tegen met een beroep op zijn portretrechten.

Het portretrecht
De Auteurswet kent rechten toe aan geportretteerde personen. Indien iemand herkenbaar op een foto staat afgebeeld en deze foto door anderen wordt gebruikt dan kan publicatie van de foto worden verboden door middel van het portretrecht indien de geportretteerde daarvoor een redelijk belang heeft. Bekende personen (bijvoorbeeld artiesten, politici, sporters) kunnen in sommige gevallen een beroep doen op een commercieel belang, namelijk de zogenoemde verzilverbare populariteit. Van belang is dan of sprake is van een vorm van gebruik dat uitsluitend of ten minste in hoofdzaak gericht is op het commercieel uitbuiten van iemands verzilverbare populariteit. Dat is zonder toestemming van de bekende persoon niet toegestaan.

De casus
Wasi stelt dat hij geen toestemming heeft gegeven voor het gebruik van de foto in het logo. Wasi stelt dat het gebruik van het logo in strijd is met zijn portretrecht. Ondanks dat alleen zijn silhouet wordt gebruikt, is Wasi vanwege zijn kenmerkende lichaamshouding en de voor hem typerende actie herkenbaar, aldus Wasi. Wasi stelt dat hij er een redelijk belang bij heeft om zich tegen het gebruik van zijn portret te verzetten, vanwege zijn verzilverbare populariteit. Hij is een bekend straatvoetballer die grote bekendheid geniet. Monta wil daarvan profiteren.

Uitspraak rechter
De rechter oordeelt dat om te boordelen of het logo inbreuk maakt op de portretrechten van Wasi, allereerst van belang is of Wasi herkenbaar op het logo is. 'Daarvoor is niet per se noodzakelijk dat het gezicht of gedeelten van het gezicht van Wasi herkenbaar zijn, zoals hier in ieder geval niet aan de orde is. Herkenbaarheid aan andere trekken, bijvoorbeeld aan specifieke kenmerken en of de lichaamshouding van Wasi kan ook voldoende zijn,' aldus de voorzieningenrechter te Amsterdam. Wasi heeft echter onvoldoende aannemelijk gemaakt dat daarvan in dit geval sprake is. De gestalte van het silhouet en de lichaamshouding van de figuur op het logo zijn niet zodanig specifiek voor Wasi dat alleen hij herkenbaar zou zijn, laat staan dat het silhouet duidelijk alleen van Wasi kan zijn en niet van iemand anders.

Dit zou mogelijk anders zijn indien de foto waarvan het silhouet is overgetrokken bekend was bij het publiek, aldus de voorzieningenrechter. Dat is niet gesteld of gebleken. In dit geval kon Wasi dus niet met een beroep op zijn portretrechten gebruik van het betreffende logo van Monta verbieden.