Data capture verboden: 11 woorden auteursrechtelijk beschermd!

De hoogste Deense rechter heeft prejudiciële vragen gesteld aan het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen (HvJ EG) in een geschil tussen DDF, een beroepsorganisatie van Deense dagbladen, en Infopaq, die zich van zogenoemde data capture bedient. De antwoorden van het HvJ EG wijzen erop dat dit auteursrechtelijk niet is toegestaan.

Infopaq verwerkt voor commerciële doeleinden dagbladen en diverse tijdschriften in artikelen en maakt samenvattingen daarvan. Dit data capture-procedé kom erop neer dat een publicatie wordt ingevoerd in een elektronische database, wordt gescand en opgeslagen, de scan wordt geconverteerd in digitaal doorzoekbare gegevens die vervolgens worden opgeslagen in een tekstbestand dat voor de computer (tekstherkenningsprogramma) leesbaar is. Het artikel wordt digitaal doorzoekbaar met behulp van van te voren gedefinieerde zoektermen. Bij iedere treffer wordt de gevonden zoekterm vermeld, met de vijf woorden voor en na de zoekterm (dus een fragment van in totaal elf woorden).

De strijd tussen partijen ging om de hamvraag of dit procédé kan worden tegengegaan op grond van het auteursrecht, met name omdat de Auteursrechtrichtlijn bepaalt dat auteurs het uitsluitend recht hebben om volledige of gedeeltelijke reproductie van hun werk toe te staan of te verbieden.

Het HvJ EG oordeelt in zijn algemeenheid dat het auteursrecht slechts geldt met betrekking tot materiaal dat oorspronkelijk is in de zin dat het gaat om een eigen intellectuele schepping van de auteur ervan. Met betrekking tot delen van een werk bestaat volgens het HvJ EG geen aanwijzing dat die onder een andere regeling vallen dat die welke geldt voor volledige werken. Delen van werken worden beschermd zodra zij als dusdanig de oorspronkelijkheid van het volledige werk in zich dragen, aldus het HvJ EG, op voorwaarde dat zij bepaalde van de bestanddelen bevatten die de uitdrukking vormen van de eigen intellectuele schepping van de auteur.

Vervolgens oordeelt het HvJ EG in zijn algemeenheid dat het reproductierecht van de auteur ruim ruim is. Met betrekking tot persartikelen merkt het HvJ EG op dat met betrekking tot deze uit woorden bestaande werken van letterkunde bestaande werken, niet kan worden uitgesloten dat afzonderlijke zinnen, of zelfs zinsneden van de betrokken tekst  - dit kunnen al 11 woorden zijn! - de oorspronkelijkheid van een publicatie zoals een persartikel aan de lezer kunnen overdragen via het overbrengen van een bestanddeel dat in se de uitdrukking vormt van de eigen intellectuele schepping van de auteur van dit artikel. Dergelijke zinnen of zinsneden kunnen dus in aanmerking komen voor auteursrechtelijke bescherming.

Het HvJ EG oordeelt uiteindelijk dat een handeling die onderdeel is van een data-captureprocedé waarbij een uit elf woorden bestaand fragment uit een beschermd werk in een computergeheugen wordt opgeslagen en geprint, kan vallen onder het begrip gedeeltelijke reproductie indien de weergegeven bestanddelen de uitdrukking zijn van de eigen intellectuele schepping van de auteur ervan.

De Deense rechter zal moeten oordelen of de data capture van Infopaq inderdaad kan worden verboden op grond van het auteursrecht. Gezien het antwoord envan het HvJ EG, zal de Deense rechter de data capture van Infopaq waarschijnlijk verbieden. Een en ander laat onverlet dat er bepaalde uitzonderingen zijn op het auteursrecht, die in deze zaak mogelijk nog kunnen worden ingeroepen, zoals het citaatrecht en wellicht de persexceptie.

Joost Becker, advocaat auteursrecht