Over wat de toegevoegde waarde van een aandeelhoudersovereenkomst is en wat er in kan worden geregeld, verwijs ik graag naar mijn artikel inzake de aandeelhoudersovereenkomst.
Stel dat een aandeelhouder c.q. bestuurder zijn/haar ontslag indient of een greep uit de kas doet, hetgeen ontslag op staande voet zou rechtvaardigen indien er sprake zou zijn van een arbeidsrelatie. In een dergelijk geval eindigt de arbeids- of managementovereenkomst en is het -meestal- niet gewenst dat het aandeelhouderschap voortduurt met als resultaat dat de aandeelhouder c.q. bestuurder zijn/haar aandelen moet verkopen. Dit heeft verstrekkende gevolgen: de bestuurder ontvangt niet langer een management fee, hij/zij raakt zijn/haar aandelen kwijt en is veelal ook voor een aantal jaar gebonden aan een non-concurrentie- en relatiebeding op straffe van een boete.
De prijs die moet worden betaald voor de aandelen, is afhankelijk van de vraag of er sprake is van een zogenoemde good leaver of een bad leaver situatie.
Partijen kunnen bijvoorbeeld overeenkomen dat er sprake is van een bad leaver situatie als de arbeids- of managementovereenkomst met de bestuurder eindigt op grond van een dringende reden (in het geval van een managementovereenkomst: indien er sprake zou zijn van een arbeidsrelatie) ex artikel 7:678 BW, met als consequentie dat de relevante aandeelhouder c.q. bestuurder zijn/haar aandelen moet aanbieden aan de andere aandeelhouder(s) of de vennootschap en als straf daar een lagere prijs voor krijgt. Bijvoorbeeld de nominale waarde van de aandelen of een bepaald -relatief laag- percentage van de marktwaarde. Het maakt uiteraard verschil of je voor de aandeelhouder c.q. bestuurder optreedt en dus of het wenselijk is om een bad leaver situatie zo ruim of gering mogelijk te formuleren. Je kan er bijvoorbeeld aan denken om niet bij een dringende reden in zijn algemeenheid aan te sluiten, maar alleen bij de specifieke gronden van artikel 7:678 lid 2 BW (dan wel een aantal gronden expliciet uit te sluiten).
Hoe dan ook heeft het de voorkeur om de bad leaver situaties zo objectief mogelijk te formuleren om ruimte voor discussie zoveel mogelijk te beperken. Een recent voorbeeld hiervan is de uitspraak van 1 september 2022 (Rb. Rotterdam 01-09-2021, ECLI:NL:RBROT:2021:9338) waarin de situatie of er sprake was van beëindiging van de managementovereenkomst wegens ‘het ontbreken van een duidelijk draagvlak bij medewerkers en personeel’ -hetgeen zou kwalificeren als bad leaver grond- ter discussie werd gesteld.
Anderzijds kunnen in een aandeelhoudersovereenkomst ook de good leaver situaties uiteengezet worden. Denk bijvoorbeeld aan arbeidsongeschiktheid of het overlijden van de aandeelhouder c.q. bestuurder. In een dergelijk geval is een ‘afslag’ op de verkoopprijs van de aandelen niet wenselijk en kan worden geregeld dat de relevante bestuurder c.q. aandeelhouder (of erfgenamen) zijn/haar aandelen moet verkopen tegen de marktwaarde.
Ook kan er een driedeling worden gemaakt tussen bad leaver situaties, (early) leaver situaties (als bijvoorbeeld de aandeelhouder c.q. bestuurder geacht wordt om een periode van minstens een aantal jaren aan te blijven) en good leaver situaties. Allerlei varianten zijn denkbaar. Dit alles is in te vullen naar de wens en behoeften van partijen en is vaak een kwestie van onderhandeling.
Voor zover partijen niet onderling overeenstemming over de verkoopprijs van de aandelen bereiken, kunnen ze ervoor kiezen om de waardering vast te laten stellen door een onafhankelijke accountant of valuator of het geschil voor te leggen aan een geschillencommissie. Het kan overigens verstandig zijn om vooraf een formule in de aandeelhoudersovereenkomst op te nemen om tot een prijs te komen.
Voor eventuele vragen of meer informatie over (het opstellen van) de aandeelhoudersovereenkomst, neem gerust contact met mij op via sijberden@dirkzwager.nl.
