De nieuwe e-commerce regels: wat gaat er veranderen en waarom?

De aanstaande wijzigingen van regelgeving op het vlak van koop op afstand zullen voor met name webshops verstrekkende gevolgen hebben. Zo zullen de informatieverplichtingen worden uitgebreid, wordt het herroepingsrecht aangescherpt en zullen webshops aan een aantal nieuwe formele eisen moeten voldoen. Welke verplichtingen, eisen en rechten er geïntroduceerd zullen worden, is onderwerp van onze berichtgeving. In dit bericht gaan we nader in op de beweegredenen voor het wijzigen van de regels, met name voor verkoop via internet door bedrijven aan consumenten (business-to-consumer, ook wel afgekort als b2c-overeenkomsten).

De beweegredenen voor de gewijzigde e-commerce richtlijn staan opgenomen in de considerans van de nieuwe Richtlijn 2011/83/EU . Hieruit valt interessante informatie te halen over waarom de nieuwe richtlijn is gelanceerd. http://www.dzw.gr/c2795

Vertrouwen in de interne markt

De gewijzigde regelgeving dient om de grensoverschrijdende handel en de rol die koop op afstand daarin speelt verder te stimuleren. Vanuit Europa wordt geredeneerd dat voor verkoop via internet “een groot potentieel voor verdere groei” bestaat. Daarbij staat het beter functioneren van de interne markt en het consumentenvertrouwen wat daaraan bijdraagt centraal. Ook moeten de nieuwe regels de rechtszekerheid verbeteren, met name bij de afsluiting van b2c-overeenkomsten via internet. De gedachte is dat er in Europa dus nog te weinig grensoverschrijdende b2c-overeenkomsten online worden gesloten.

Reikwijdte van de richtlijn

Het begrip ‘overeenkomst op afstand’ is zeer ruim. Het betreft alle gevallen waarin een overeenkomst tussen handelaar en consument wordt gesloten op afstand, via een georganiseerd systeem voor verkoop of dienstverlening op afstand, waarbij gebruikt wordt gemaakt van middelen voor communicatie op afstand (denk aan postorder, internet, telefoon en fax). Onder het begrip georganiseerd systeem voor verkoop of dienstverlening op afstand vallen bijvoorbeeld systemen van derden en online-platforms. Loutere affiche websites, waarop niet besteld kan worden, vallen in beginsel niet onder het begrip dienstverlening op afstand.

De richtlijn is niet van toepassing op specifieke overeenkomsten (openbare veilingen, overdracht van onroerend goed, verzekeringsovereenkomsten, sociale diensten en gezondheidszorg, gokactiviteiten, financiële diensten, e.d.) Die vallen deels al onder de wetgeving van de nationale lidstaten.

Consumentenbeschermingsniveaus

Hoewel in de nieuwe regelgeving expliciet gemeld wordt dat er geen verschillende niveaus van consumentenbescherming mogen zijn, moeten handelaren bij de verstrekking van informatie rekening houden met ‘de specifieke behoeften van consumenten die door hun mentale, lichamelijke of psychologische handicap, hun leeftijd of hun goedgelovigheid bijzonder kwetsbaar zijn op een manier die de handelaar redelijkerwijs kon worden verwacht te voorzien’. Aan de verplichte informatieverschaffing mag volgens de richtlijn niet worden getornd.

Informatieverschaffing

Waar het niet mogelijk is volledig te informeren (denk aan tv-spots en informatievoorziening via mobiele telefoons) dient de handelaar hoe dan ook te voldoen aan bepaalde minimumvoorschriften en voor het overige te verwijzen naar een andere informatiebron waar de relevante informatie rechtstreeks beschikbaar is en makkelijk te raadplegen, bijvoorbeeld door een gratis telefoonnummer of een link naar een webpagina te vermelden).

Bestelproces en betaalmiddelen

Op websites waarop handel wordt gedreven dient volgens de richtlijn uiterlijk aan het begin van het bestelproces duidelijk en leesbaar te worden aangegeven of er leveringsbeperkingen zijn en welke betaalmiddelen worden aanvaard. Verder legt de considerans uit dat gestreefd wordt naar efficiënte betaalinstrumenten.

Herroepingsrecht

Ook de ratio van het herroepingsrecht wordt uitgelegd: ‘Aangezien de consument bij verkoop op afstand de goederen niet kan zien voordat hij de overeenkomst sluit, dient bij een herroepingsrecht te hebben. Om diezelfde reden moet de consument de goederen die hij gekocht heeft kunnen testen en inspecteren, voorzover dit noodzakelijk is om de aard, de kenmerken en de werking van de goederen na te gaan.’

De nieuwe termijn van herroeping is gesteld op 14 dagen. Bij dienstenovereenkomsten begint die termijn op de dag na het sluiten van de overeenkomt te lopen. Bij levering van zaken (spullen), verstrijkt de herroepingstermijn 14 dagen na de dag waarop de consument de zaak fysiek in bezit heeft gekregen. Ook voordien kan de consument een beroep doen op zijn herroepingsrecht. Onder omstandigheden wordt de herroepingstermijn automatisch opgerekt. Er geldt een maximum herroepingstermijn van 12 maanden. In beginsel kan de consument met een brief, een telefoontje of het terugzenden van de goederen met een duidelijke verklaring aan zijn herroepingsrecht voldoen. Op hem rust wel de bewijslast dat de herroeping binnen de in de richtlijn gestelde termijn heeft plaatsgevonden. Daarom moet de handelaar door middel van een duurzame gegevensdrager bepaalde verplichte informatie (waaronder over het herroepingsrecht) aan de consument ter beschikking stellen. Duurzame gegevensdragers kunnen ook papier of e-mail zijn.

De consument dient het bestelde product volgens de richtlijn binnen 14 dagen te retourneren.

Levering

Als geen specifieke leveringsdatum is opgegeven moeten de goederen door de handelaar zo spoedig mogelijk en in elk geval uiterlijk 30 dagen na sluiting van de overeenkomst geleverd worden. Overschrijdt de handelaar die termijn, dan mag de consument de overeenkomst onmiddellijk beëindigen.

De considerans van de richtlijn bepaalt dat het risico’s van beschadiging of verlies voor aflevering bij de handelaar liggen, zelfs wanneer de consument zelf een leveringswijze uitkiest.

Gebruikte producten terugzenden

Sommige consumenten maken gebruik van hun herroepingsrecht nadat zij de goederen meer dan noodzakelijk gebruikt hebben om de aard, de kenmerken en de werking ervan vast te stellen. In dat geval dient de consument zijn herroepingsrecht niet te verliezen, maar aansprakelijk te zijn voor het waardeverlies van de goederen. Het uitgangspunt dient te zijn dat de consument, om de aard, de kenmerken en de werking van de goederen te controleren, deze slechts op dezelfde manier mag hanteren en inspecteren als hij dat in een winkel zou mogen doen. De consument mag dus bijvoorbeeld wel proberen of een kledingstuk past, maar hij mag het niet langere tijd dragen. De consument dient de goederen tijdens de herroepingstermijn dus met gepaste zorg te hanteren en te inspecteren. De verplichtingen van de consument bij herroeping mogen de consument niet ontmoedigen zijn herroepingsrecht uit te oefenen.

Het herroepingsrecht mag ook niet gelden voor volgens specificaties van de consument vervaardigde goederen of die duidelijk voor een specifiek persoon bestemd zijn, zoals op maat gemaakte gordijnen.

Vervolg berichtgeving

In onze berichtgeving zullen wij nader ingaan op specifieke nieuwe regels zoals de informatieverplichtingen en het herroepingsrecht. Voor meer informatie hierover, verwijzen wij ook naar de pagina waar u zich kunt aanmelden voor ons seminar van 17 januari 2013.