'Edam Holland' en 'Gouda Holland' beschermde geografische aanduiding

Goed nieuws voor Nederlandse kaasmakers! Een aanvraag van de Nederlandse zuivel organisatie (NZO) om Edammer en Goudse kaas als beschermde geografische aanduidingen te registreren wordt naar verwachting door Brussel goedgekeurd. De Nederlandse kazen 'Gouda' en 'Edammer' krijgen deze beschermde status met de aanduidingen 'Edam Holland' en 'Gouda Holland'. Hierdoor weet de consument in de toekomst precies of de kaas uit Holland komt of dat het mogelijk een buitenlandse variant betreft.

De NZO besloot de aanvraag in te dienen omdat Edammer en Gouda kaas uit Nederland internationaal onder druk waren komen te staan. De kazen van buitenlandse kaasmakers werden veelvuldig hetzelfde genoemd terwijl ze van mindere kwaliteit waren.

Beschermde geografische aanduiding
Een beschermde geografische aanduiding dient ter benaming van onder andere een levensmiddel, dat afkomstig is uit een bepaalde regio en waarvan een bepaalde hoedanigheid, de faam of een ander kenmerk aan deze geografische oorsprong kan worden toegeschreven. De productie, de verwerking of de bereiding moeten in een bepaald geografisch gebied geschieden. Aan een benaming die als geografische aanduiding wordt geregistreerd kan bescherming worden toegekend. Elk rechtstreeks en onrechtstreeks gebruik van de bena­ming voor producten die vergelijkbaar zijn met de onder de benaming geregistreer­de producten óf het profiteren van de reputatie van de beschermde naam is verboden.

Slechts wanneer men aan bepaalde criteria voldoet (bijvoorbeeld het gebruiken van Hollandse melk voor het maken van kaas) mag gebruik worden gemaakt van de geografische aanduiding. Wordt niet voldaan aan deze criteria dan mag geen gebruik worden gemaakt van de beschermde geografische aanduiding voor de producten waarvoor deze is aangewezen.

Verhouding tot het merkenrecht
De benaming is niet vatbaar voor individuele toe-eigening en kan niet als merk worden gedeponeerd. 

Los daarvan komt een geografische aanduiding vaak niet eens als merk in aanmerking. Een geografische aanduiding wordt immers veelal als soortnaam beschouwd, denk maar aan Goudse stroopwafels en Deventer koek. Een soortnaam zal men niet herkennen als merk van een bepaalde merkhouder en dient bovendien door meerdere partijen gebruikt te kunnen worden om een product te benoemen. Daarnaast verwijst een geografische aanduiding veelal naar de herkomst van het product, hetgeen ervoor zorgt dat de aanduiding geen onderscheidend vermogen bezit. Daar komt nog bij dat een merk niet misleidend mag zijn, en dus niet de suggestie mag wekken uit bijvoorbeeld Nederland afkomstig te zijn terwijl dat niet het geval is.

Komt de herkomstaanduiding overeen met een merk dan kan de merkhouder zich daar niet tegen verzetten. Het moet namelijk mogelijk blijven om de plaats van herkomst van het product aan te geven.

Formeel nog toestemming van EU-lidstaten
Formeel gezien moet de beschermde status nog goedkeuring ontvangen van alle EU-lidstaten. Volgens een woordvoerder van de eurocommissaris van Landbouw is dat echter enkel een formaliteit. Het zal dus waarschijnlijk slechts een kwestie van tijd zijn voordat 'Gouda Holland' en 'Edam Holland' als geografische aanduiding worden geregistreerd.