Dit levert voordelen op omdat een bestaand bedrijf al een klantenbestand en naamsbekendheid heeft, hiermee kan een Nederlandse onderneming snel een behoorlijke stap zetten bij de Duitse buren en haar eigen marktpositie verbreden. Net zoals in Nederland, kan het kopen van een reeds bestaande onderneming op twee manieren; via een asset deal (activa transactie) of via een share deal (aandelentransactie). Beide manieren hebben voor- en nadelen die tegenover elkaar afgewogen moeten worden. Bovendien spelen fiscale aspecten een rol.
Asset deal
Bij een asset deal wordt ieder onderdeel van de onderneming apart gekocht maar gaan de aandelen van de Duitse vennootschap niet op de kopende partij over. Een asset deal wordt gezien als een normale koop van individuele onderdelen (denk aan contracten, vergunningen, machines, patenten, etc.), waardoor de wettelijke regels in acht moeten worden genomen die gelden voor de koop van dat specifieke onderdeel. De Duitse wet zal voor de koop van sommige onderdelen de tussenkomst van een notaris vereisen, bijvoorbeeld bij onroerend goed, maar ook bij de koop van vlottende activa. Indien er grensoverschrijdend gekocht wordt, dienen ook de regels van het Europese en internationale recht in acht genomen te worden.
Een asset deal biedt de mogelijkheid tot ‘cherry-picking’, omdat de koper precies kan uitzoeken wat overgenomen wordt en wat achterblijft. Het zorgt er bovendien voor dat partijen de verkoopprijs kunnen optimaliseren, omdat slechts bepaalde onderdelen worden overgenomen. Ondanks de keuzemogelijkheid omtrent hetgeen de koper overneemt blijft er aansprakelijkheid bestaan voor de koper met betrekking tot de reeds bestaande verbintenissen, indien hij de wezenlijke onderdelen van de onderneming voortzet.
‘Cherry-picking’ is niet mogelijk ten aanzien van de werknemers. Voor werknemers is een speciale bescherming in het Duitse burgerlijk wetboek opgenomen. In beginsel blijven reeds bestaande arbeidsovereenkomsten bestaan. De koper treedt dan in de plaats van de verkoper. Een werknemer heeft echter het recht om, na het verkrijgen van informatie over de koop, de arbeidsovereenkomst op te zeggen. De koop van een onderneming kan gezien worden als ‘het’ moment om arbeidsovereenkomsten te optimaliseren en aan te passen aan de huidige stand van het recht, maar dit mag niet ten laste komen van de werknemer.
Share deal
Bij een share deal worden de aandelen van de vennootschap gekocht. De onderneming behoudt continuïteit en blijft dus voortbestaan; het enige wat verandert zijn in principe de aandeelhouders. De share deal wordt vastgelegd in een overname-overeenkomst, de levering van de aandelen dient door een notaris te gebeuren. Regelmatig worden de koop- en leveringsakte in een akte samengevoegd.
Bij een share deal is ‘cherry picking’ niet mogelijk, omdat de koper slechts de aandelen overkoopt en niet ieder individueel onderdeel. Door de koop van de aandelen wordt de koper ‘eigenaar’ van de vennootschap en verkrijgt hij de gehele onderneming. Dit leidt tot een totale overname van de gehele vennootschap, inclusief voor- en nadelen. Het kan dus voorkomen dat er achteraf nog ‘lijken uit een kast komen’. De koper kan dit zoveel mogelijk voorkomen door een gedegen due diligence te laten uitvoeren en garantieclausules in de overname-overeenkomst te laten opnemen.
Bij een share deal is er geen reden tot zorg voor werknemers. De vennootschap was de werkgever en aangezien dit niet verandert, blijft deze ook na de overname de werkgever en heeft dit in beginsel geen invloed op de arbeidsovereenkomsten. Deze blijven simpelweg bestaan, omdat de werkgever blijft bestaan.
Conclusie
Het voordeel van een asset deal is dat de koper niet alles hoeft over te kopen en enigszins naar believen kan kiezen wat hij wel en niet wil overnemen. Dit geldt echter niet met betrekking tot de werknemers. Een nadeel van de asset deal is dat ieder apart onderdeel gekocht moet worden; dit kost tijd en geld. Het voordeel van een share deal is dat de koper de gehele onderneming overneemt en alles in één transactie geregeld is. Het nadeel hiervan is dat hij achteraf voor verrassingen kan komen te staan. Vóórdat u overgaat tot de koop van een onderneming is het daarom raadzaam een gedegen due diligence te laten uitvoeren.
