Op 23 april 2021 heeft de Minister van Financiën het wetsvoorstel ten behoeve van het UBO-register voor trusts en soortgelijke juridische constructies ingediend bij de Tweede Kamer (het ‘Trustregister’). Het wetsvoorstel regelt de implementatie van de verplichting tot het bijhouden en centraal registreren van informatie over de uiteindelijke belanghebbende (de ‘UBO’) van trusts en soortgelijke juridische constructies. Deze registratieverplichting komt voort uit de gewijzigde vierde anti-witwasrichtlijn, Richtlijn EU 2018/843.
De Eerste Kamer heeft het initiële wetsvoorstel Implementatiewet registratie uiteindelijk belanghebbenden van trusts en soortgelijke juridische constructies aangenomen op 23 november 2021 aangenomen. In dit artikel gaan wij nader in op het aangenomen wetsvoorstel.
Op welke rechtsvormen heeft het Trustregister betrekking?
Het wetsvoorstel bepaalt dat het Trustregister van toepassing op (1) trusts en (2) soortgelijke juridische constructies. In dit artikel wordt kort stilgestaan bij het door de Eerste Kamer aangenomen wetsvoorstel en de hieruit voortvloeiende elevante aandachtspunten
Onder trusts wordt het volgende verstaan:
- De trust is een figuur welk afkomstig uit het Angelsaksische recht en is een rechtsvorm die gebruikt wordt om vermogen te beheren. Het Nederlandse recht kent geen eigen definitie van de trustfiguur. Volgens de toelichting op het wetsvoorstel is de trust een juridische constructie waarbij goederen door de insteller worden toevertrouwd aan een beheerder (trustee) die deze vermogensbestanddelen overeenkomstig een trustakte aanwendt voor één of meerdere begunstigden. Een bijzonder kenmerk van de trust is dat de goederen een afgescheiden vermogen vormen en geen deel uitmaken van het vermogen van de trustee. Wel heeft de trustee doorgaans ruime bevoegdheden ten aanzien van het bestuur, het beheer en de beschikking over het trustvermogen.
Onder soortgelijke juridische constructies wordt verstaan:
- Volgens de toelichting op het wetsvoorstel gaat het bij soortgelijke juridische constructies om bij overeenkomst of samenstel van overeenkomsten tot stand gebrachte fondsen zonder rechtspersoonlijkheid, niet zijnde een onderneming of rechtspersoon als bedoeld in de Handelsregisterwet 2007, waarin deelnemers vermogen bijeenbrengen dat voor gezamenlijke rekening wordt belegd of anderszins wordt aangewend ten behoeve van de uiteindelijke belanghebbende van dat fonds. Onder deze definitie vallen in ieder geval open[1] en besloten fondsen[2] voor gemene rekening.
Zijn alle trusts en soortgelijke juridische constructies registratieplichtig?
Niet alle trusts of soortgelijke juridische constructies zijn verplicht om hun gegevens te registreren. Het moet gaan om een trust of soortgelijke juridische constructie waarvan de trustee:
- in Nederland woonachtig of gevestigd is; of
- woonachtig of gevestigd is buiten de Europese Unie, en namens de trust of soortgelijke juridische constructie in Nederland onroerend goed verwerft of in Nederland een zakelijke relatie aangaat. Onder zakelijke relatie kan worden verstaan een relatie met een Wwft-instelling zoals een bank, accountant, advocaat, notaris of belastingadviseur.
Verder zijn trusts of soortgelijke juridische constructies niet verplicht tot registratie in het Trustregister als zij al een registratie hebben gedaan in een trustregister van een andere Lidstaat. Indien de trustee van een trust of soortgelijke juridische constructie die in een andere lidstaat is geregistreerd in Nederland een zakelijke relatie wenst aan te gaan, dan zal de desbetreffende Wwft-instelling een bewijs van registratie dienen op te vragen.
Welke informatie moet er geregistreerd worden?
Indien we te maken hebben met een trust of soortgelijke juridische constructie die op grond van het wetsvoorstel registratieplichtig is, moet er bij de Kamer van Koophandel informatie over de trust of soortgelijke juridische constructie en de uiteindelijk belanghebbende worden geregistreerd. De volgende informatie moet in het register worden opgenomen:
Van de trust of soortgelijke juridische constructie zelf:
- naam en type;
- datum en plaats van totstandkoming;
- doel van totstandkoming; en
- afschriften van documenten waaruit de bovenstaande gegevens blijken.
Van de uiteindelijk belanghebbende:
- naam, geboortemaand, geboortejaar, woonstaat en de nationaliteit alsmede afschrift(en), van documenten op grond waarvan deze gegevens zijn geverifieerd;
- Burgerservicenummer / buitenlands fiscaal identificatienummer (TIN), indien de UBO niet in Nederland woont;
- geboortedag, geboorteplaats, geboorteland en woonadres;
- e-mailadres;
- aard en omvang van het gehouden economisch belang van de UBO;
- afschriften van documenten waaruit de bovenstaande gegevens blijken.
Indien de UBO enkel zeggenschapsrechten heeft en geen economisch belang dan bestaat de mogelijkheid om dit aan te geven bij het registreren.
Mocht het economisch belang van de UBO nog onduidelijk of onzeker zijn, dan is het de taak van de trustee om te bezien of er genoeg informatie beschikbaar is om te kunnen aangeven welke categorie van het economisch belang van toepassing is. Indien dit niet mogelijk is, dan is het voldoende om mede te delen dat het economisch belang niet nader kan worden bepaald.
Uit de toelichting blijkt dat er aandacht is besteed aan de verplichtingen in het kader van de bescherming van persoonsgegevens. De bewaartermijn van de verplicht te registreren informatie in het Trustregister is minimaal vijf en maximaal tien jaar vanaf het moment dat de grond voor registratie is vervallen.
Wie is registratieplichtig?
De registratieplicht en de plicht tot het bijhouden van gegevens in het Trustregister ligt bij de trustee van een trust of degene die een soortgelijke positie vervult bij een soortgelijke juridische constructie. Bij een fonds voor gemene rekening komt deze plicht voor rekening van de beheerder van het fonds.
De UBO’s zijn verplicht de trustee van alle informatie te voorziening die daarvoor nodig is.
Wie kwalificeert als uiteindelijk belanghebbende (‘UBO’)?
Uit artikel 3 lid 1 aanhef en onderdeel e van het Uitvoeringsbesluit Wwft 2018 (‘het uitvoeringsbesluit) volgt dat de volgende categorieën in ieder geval moeten worden aangemerkt als UBO van een trust of soortgelijke juridische constructie:
- de oprichter(s);
- de trustee(s);
- de protector(s), voor zover van toepassing;
- de begunstigden, of voor zover afzonderlijke begunstigden niet kunnen worden bepaald, de groep van personen in wier belang de trust hoofdzakelijk is opgericht of werkzaam is; en
- elk ander natuurlijke persoon die door direct of indirect eigendom of via andere middelen uiteindelijke zeggenschap over de trust uitoefent.
De kwalificatie als UBO van een trust of soortgelijke juridische constructie verschilt van het 'reguliere' UBO-register. Bij het reguliere UBO-register geldt een minimumpercentage van 25%. Bij het UBO-register voor trust geldt dat indien een persoon een belang heeft in de trust of soortgelijke juridische constructie deze is aan te merken als UBO. Het belang van de UBO wordt aangemerkt in 4 klassen:
- 0% tot en met 25%;
- ten minste 26 tot en met 50%;
- ten minste 51 tot en met 75%;
- ten minste 76 tot en met 100%.
Wie heeft toegang tot informatie uit het Trustregister?
Het Trust-register is voor iedereen toegankelijk via het internet. Bij raadpleging van het register is een kostendekkende administratieve vergoeding verschuldigd zijn.
Een deel van de te registreren informatie is openbaar toegankelijk. Een ander deel van de UBO-informatie is uitsluitend toegankelijk voor bevoegde autoriteiten en de Financiële Inlichtingen Eenheid.
Publiek toegankelijke informatie:
- ter zake van de trust:
- naam
- type;
- datum en plaats van totstandkoming;
- doel van de trust.
- ter zake van elke UBO
- voor- en achternaam;
- geboortemaand en -jaar;
- nationaliteit;
- woonstaat; en
- aard en omvang van het gehouden economisch belang van de UBO.
Niet-publiek toegankelijke informatie:
- ter zake van de trust:
- afschrift van documenten waaruit de over de trust opgenomen gegevens blijken.
- ter zake van elke UBO:
- Burgerservicenummer / buitenlands fiscaal identificatienummer;
- geboortedag;
- geboorteland- en plaats;
- woonadres;
- e-mailadres;
- afschrift van geldig identiteitsdocument;
- afschrift van document(ten) waarmee wordt onderbouwd waarom een persoon de status van UBO heeft én waaruit de aard en omvang van het door de UBO gehouden economisch belang blijkt; en
- afschrift van documenten waaruit de over de UBO opgenomen gegevens blijken.
Kan de informatie uit het Trustregister over de UBO worden afgeschermd?
Op grond van de Richtlijn hebben lidstaten de vrijheid om te bepalen in welke gevallen publiekelijk toegankelijke informatie wordt afgeschermd. Volgens het wetsvoorstel kan de informatie worden afgeschermd wanneer de UBO minderjarig is of handelingsonbekwaam, of als de UBO door publicatie van UBO-informatie zou worden blootgesteld aan een onevenredig risico van fraude, ontvoering, chantage, afpersing, pesterijen, geweld of intimidatie, conform de regelgeving van het reguliere UBO-register zoals dit onder andere geldt voor besloten vennootschappen en personenvennootschappen. De informatie wordt door de Kamer van Koophandel direct bij ontvangst afgeschermd zodat de informatie niet openbaar is gedurende de behandeltermijn van het verzoek.
Wanneer treedt het Trustregister in werking?
Trusts en soortgelijke juridische constructies zijn verplicht de UBO’s binnen 3 maanden na implementatie van het nieuwe Trustregister te registeren. De verwachting is dat de wet officieel per oktober 2022 in werking zal treden.
Indien u naar aanleiding van dit artikel vragen heeft schroom dan niet om met ons contact op te nemen!
[1] Zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting
[2] Niet-zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting (“fiscaal transparant”)
