1. Home
  2. Kennis
  3. Artikelen
  4. Geen beroep op kostenverhogende omstandigheden tot uitspraak in bodemprocedure.

Geen beroep op kostenverhogende omstandigheden tot uitspraak in bodemprocedure.

De oorlog in Oekraïne, de coronacrisis, gestegen kosten van vervoer en de grote vraag naar diverse grondstoffen vanuit China. Al deze gebeurtenissen hebben een gemene deler: ze werken kostenverhogend. Steeds vaker doen aannemers dan ook een beroep op kostenverhogende omstandigheden. Zo ook in dit geval. De aannemer dreigde de werkzaamheden neer te leggen totdat opdrachtgeefster het meerdere betaald had. Opdrachtgeefster spande een kort geding aan waarin zij de Raad van Arbitrage voor de Bouw vroeg om aannemer te verplichten de afgesproken werkzaamheden uit te voeren totdat in een bodemprocedure uitspraak is gedaan over de rechtmatigheid van de kostenverhoging. De arbiter wijst die vorderingen toe.
Leestijd 
Auteur artikel Liz Bras
Gepubliceerd 09 augustus 2022
Laatst gewijzigd 10 augustus 2022

De uitspraak

In onderhavige procedure sloten aanneemster en opdrachtgeefster een aannemingsovereenkomst voor de bouw van een bedrijfsruimte met een kantoor. De aanneemsom bedraagt ruim € 1,8 miljoen. Aanneemster maakt op 8 april 2022 aanspraak op een bedrag van € 240.000,- aan stagnatiekosten wegens een te late start van het werk en subsidiair op basis van kostenverhogende omstandigheden. Aanneemster wil deze vordering nog tijdens de uitvoering van het werk uitbetaald zien. Opdrachtgeefster meent echter dat aanneemster eerst het werk moet afronden en eventueel na afloop van het werk een bodemprocedure moet starten.

De arbiter stelt bij de beoordeling van het gevorderde voorop dat het niet gaat om betaling van een deel van de overeengekomen aanneemsom maar om een bijbetaling. In dat geval moet aanneemster stellen en in geval van betwisting bewijzen dat het geclaimde bedrag haar toekomt. De vraag óf de vordering van aanneemster toewijsbaar is kan in dit kort geding nog niet beantwoord worden, daarvoor moet aanneemster een bodemprocedure aanhangig maken. Opdrachtgeefster is niet gehouden om nu al het bedrag te betalen. Door dit kort geding aanhangig te maken voorkomt opdrachtgeefster dat aanneemster een beroep kan doen op het retentierecht. De arbiter verplicht aanneemster namelijk om de werkzaamheden onverkort door te zetten zodat de bouwtijd geen vertraging oploopt en opdrachtgeefster tijdig de bedrijfspanden kan betrekken. Het voorgaande op straffe van een forse dwangsom.

Kort geding of bodemprocedure?

De aanneemster in voornoemde casus vordert subsidiair vergoeding van kostenverhogende omstandigheden op basis van paragraaf 47 UAV 2012, dan wel artikel 7:753 BW en/of artikel 6:258 BW. Wegens de complexiteit van de beoordeling van een beroep op voornoemde artikelen, waarbij wellicht tevens een uitgebreid onderzoek naar (de oorzaak van de) prijsstijgingen dient plaats te vinden, zal een vordering op basis van deze artikelen zich naar alle waarschijnlijkheid minder lenen voor een kort geding. Daarnaast is nog maar de vraag of het voor een kort geding vereiste spoedeisende belang aanwezig is. De discussie omtrent kostenverhogende omstandigheden kan immers ook na afloop van de bouw worden beslecht. Daarom ligt een bodemprocedure ook om deze reden meer voor de hand. Overigens ligt een kort geding wel meer voor de hand als aanneemster door prijsstijgingen en/of kosten verhogende omstandigheden een dusdanig hoog verlies lijdt dat zij in financiële nood verkeert. Daarvan lijkt in deze casus geen sprake.

Conclusie

Mocht een aannemer aangeven dat hij voornemens is om het werk stil te leggen indien geen kostenvergoeding door de opdrachtgever wordt betaald, dan kan het wenselijk zijn voor een opdrachtgever om een kort geding te starten. Daarbij kan opdrachtgever verzoeken om de aannemer te verbieden om het werk stil te leggen. De inhoudelijke discussie omtrent kostenverhogende omstandigheden en/of vertragingsschade kan vervolgens in een bodemprocedure worden voorgelegd aan de rechter.

De komende periode zullen wij een reeks blogs schrijven over kosten verhogende omstandigheden. Wilt u daarvan op de hoogte gehouden worden, meld u dan aan voor de nieuwsbrief. Heeft u nog vragen over kosten verhogende omstandigheden, prijsstijgingen en/of heeft u andere vragen over het bouwrecht? Neem dan contact op met Lotte Blum en Liz Bras.