Het enkel zich laten inspireren door de Dyson stofzuiger is geen inbreuk

Nadat het in de juridische wereld lang stil is geweest rondom de veel besproken stofzuigers van Dyson is er recentelijk wederom een uitspraak gewezen over deze stofzuigers. Eiser Dyson stelt dat gedaagde Royal Appliance met de verhandeling van de VS8 stofzuiger inbreuk maakt op het auteursrecht van Dyson. Daarnaast is Dyson van mening dat er sprake is van onrechtmatig handelen door gedaagde en deze ook met haar reclamemateriaal inbreuk maakt.

Dyson stelt - onder verwijzing naar een eerdere uitspraak van de rechter in Utrecht - dat haar stofzuiger kan worden aangemerkt als een [intlink id="3433" type="page"]auteursrechtelijk beschermd werk[/intlink]. Royal Appliance is het hier niet mee eens, omdat naar haar mening de elementen van de stofzuiger niet zijn vormgegeven maar functioneel zijn bepaald of 'op praktische gronden zo zijn voorgeschreven'. Dit zou betekenen dat de stofzuiger juist niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt. Hierdoor kan er ook geen sprake zijn van auteursrechtinbreuk.

Auteursrecht?
De voorzieningenrechter is van oordeel dat de Dyson stofzuigers kunnen worden aangemerkt als een werk met een eigen en oorspronkelijk karakter dat het persoonlijk stempel van de maker draagt door de 'karakteristieke vormgeving, bestaande uit het samenstel van elementen'. Er rust derhalve auteursrecht op deze stofzuigers. De rechter vindt namelijk dat bepaalde elementen van de stofzuiger, zoals (onder andere) de plaatsing van de stofbak, de kleur van de stofbak, de overige kleuren van de stofzuiger, het gebogen handvat en de slang, op tal van andere manieren hadden kunnen worden vormgegeven. Het verweer van gedaagde gaat dus niet op.

Auteursrechtinbreuk?
Nu de stofzuiger is beschermd door het auteursrecht moet worden beoordeeld of er sprake is van een auteursrechtinbreuk. Daarvoor wordt gekeken naar de totaalindrukken van beide stofzuigers. De rechter gaat zeer uitgebreid in op de verschillen tussen de stofzuigers (zie r.o.v. 4.3 van de uitspraak) en komt tot het oordeel dat de gelijkenissen van de stofzuigers voorshands te gering zijn om van een auteursrechtinbreuk op de 'gehele stofzuiger van Dyson' te kunnen spreken. De rechter oordeelt onder andere dat de totaalindruk van de VS8 stofzuiger minder 'robuust en robotachtig' dan die van Dyson is. Tevens is de totaalindruk 'lichter, kleiner en eenvoudiger'. Ook zijn minder afzonderlijke elementen zichtbaar of zijn deze minder opvallend vormgegeven. Wanneer men de afzonderlijke elementen bekijkt, zijn veel verschillen te benoemen die bijdragen aan de verschillende totaalindrukken, aldus de rechter.

Slaafse nabootsing?
Dyson heeft tevens aangevoerd dat er sprake is van slaafse nabootsing. De leer van de slaafse nabootsing heeft als uitgangspunt dat het nabootsen van een ontwerp van een concurrent in beginsel is toegestaan tenzij de nabootsing, door niet af te wijken van het originele ontwerp waar dit wel mogelijk was, nodeloos verwarring veroorzaakt. Het door een ontwerp of door details van dat ontwerp zich laten inspireren is niet onrechtmatig. Om verwarring aan te tonen heeft Dyson een marktonderzoek in het geding gebracht.
Volgens de rechter is in dit geschil de verwarring bij de 'gemiddeld oplettende consument' voorshands niet dermate aannemelijk dat op grond hiervan de vorderingen van Dyson moeten worden toegewezen. 'Weliswaar is verdedigbaar dat gedaagde zich heeft laten inspireren door Dyson, maar dat neemt niet weg dat gedaagde op tal van andere punten is afgeweken van het Dyson ontwerp'. Mijn inziens interessant is de overweging van de rechter dat van belang is dat gedaagde haar merk 'redelijk prominent op de stofzuiger heeft geplaatst'. Het is volgens de rechter niet onaannemelijk dat er sprake zou kunnen zijn van verwarring bij een enkele consument, maar naar aanleiding van de kritiek op het marktonderzoek door gedaagde kan van de juistheid van dat onderzoek niet zomaar worden uitgegaan. 

Ook geen onrechtmatige reclame
De rechter oordeelt ten slotte dat het aannemelijk is dat gedaagde zich ook ten aanzien van de gemaakte reclame door Dyson heeft laten inspireren. Hier staat volgens de rechter echter tegenover dat Dyson haar wijze van reclame maken (die niet onderscheidend is) voor een stofzuiger, niet moet kunnen monopoliseren. Ook andere partijen moeten namelijk een dwarsdoorsnede van hun product kunnen tonen en de desbetreffende eigenschappen van het product kunnen benoemen, aldus de rechter.

Geconcludeerd kan dus worden dat gedaagde op allerlei vlakken de grenzen van het toelaatbare heeft opgezocht, maar daar volgens de rechter niet overheen is gegaan.