Inperking recht op waardeoverdracht pensioen in verband met bijbetaling werkgever

Werknemers die van baan wisselen of die een andere pensioenovereenkomst met hun werkgever sluiten, hebben een wettelijk recht op waardeoverdracht. Dit recht kan leiden tot een bijbetalingslast voor de werkgever van vele tienduizenden euro’s, veroorzaakt door een verschil in berekening van de overdrachtswaarde en de financieringswaarde. Zeker voor kleine ondernemingen zijn dergelijke bijdragen substantieel. Tegen deze achtergrond heeft de Staten-Generaal onlangs ingestemd met een voorstel tot inperking van het recht op waardeoverdracht.

Bijbetalingsproblematiek

In mijn bijdrage van 8 juli 2011 noemde ik al dat de minister oog heeft voor de bijbetalingsproblematiek en hiervoor twee tijdelijke oplossingsvarianten aandraagt. De eerste variant biedt een uitzondering op de plicht tot waardeoverdracht voor werkgevers die hierdoor aantoonbaar in financiële problemen komen te verkeren. De tweede variant behelst een begrenzing in de hoogte van de bijbetalingslast.

Wetsvoorstel

De minster heeft ervoor gekozen deze tweede variant nader uit te werken. Op 15 november 2011 diende de minister een (gewijzigd) wetsvoorstel in tot wijziging van de Pensioenwet, in navolging van een amendement van het lid Omtzigt van 10 november 2011.  Kort gezegd introduceert de minister artikel 72a Pensioenwet, op grond waarvan bij algemene maatregel van bestuur regels kunnen worden gesteld over de tijdelijke inperking van het recht op waardeoverdracht in verband met aanvullende bijdragen van de werkgever. In de Kamertoelichting stelt de minister dat als het bijbetalingsbedrag boven een bepaald bedrag uitstijgt er geen (automatisch) recht bestaat op waardeoverdracht, omdat dat een te grote belasting voor de werkgever is. In dat geval vindt alleen waardeoverdracht plaats als de oude of nieuwe werkgever bereid is aanvullende bijdragen te voldoen. Niet duidelijk is op welke wijze de minister dit grensbedrag wil bepalen. De minister benadrukt dat het om een tijdelijke regeling gaat, in afwachting van een meer fundamentele discussie over waardeoverdracht van pensioen.

Overigens wordt in het voorgestelde artikel 72a Pensioenwet uitsluitend gerefereerd aan de individuele waardeoverdracht in de zin van artikel 71 Pensioenwet. Het gaat om het recht op individuele waardeoverdracht bij wisseling van werkgever of beëindiging van de deelneming. Niet duidelijk is waarom artikel 72a Pensioenwet niet ook verwijst naar de individuele waardeoverdracht in de zin van artikel 76 Pensioenwet. Dit artikel gaat over het recht op individuele waardeoverdracht als de werknemer een andere pensioenovereenkomst met dezelfde werkgever sluit.

Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer hebben met name de SP- en PvdA-fracties zich kritisch uitgelaten over de voorgestelde inperking van het recht op waardeoverdracht in verband met de bijbetalingslast van de werkgever. In dit verband is ook gesproken over het introduceren van een wettelijk uitgangspunt dat de bijbetalingslast niet voor rekening van de werkgever komt, maar voor rekening van de verzekeraar. Pensioenfondsen nemen de bijbetalingslasten veelal nu al voor hun rekening. Strikt genomen echter kan deze last ook dan voor rekening van de werkgever komen, aangezien het Besluit Uitvoering Pensioenwet en de Regeling Pensioenwet juist bepaalt dat een tekort of overschot bij waardeoverdracht ofwel ten gunste/ten laste van de werkgever komt ofwel ten gunste/ten laste van het pensioenfonds. Hierin wordt dus niet uitsluitend de werkgever genoemd.

Aandachtspunten

Artikel 72a Pensioenwet zal op een nader te bepalen tijdstip in werking treden. Wanneer is nog niet bekend. In ieder geval zal de minister eerst een algemene maatregel van bestuur moeten opstellen waarin concreet de voorwaarden voor inperking van het recht op waardeoverdracht staan vermeld. Tot die tijd doen werkgevers er sowieso verstandig aan de navolgende aandachtspunten in ogenschouw te nemen:

-          sta stil bij de financiële aspecten van het recht op waardeoverdracht in het kader van aanname- en ontslagbeleid;

-          besteed aandacht aan het bijbetalingsaspect in het kader van de vastlegging van afspraken in de uitvoeringsovereenkomst met de pensioenuitvoerder, zowel als het pensioen is ondergebracht bij een verzekeraar als bij een pensioenfonds.