Is de beste prijs garantie op boekingssites mededingingsrechtproof?

De Consumentenbond heeft vorig jaar de NMa opgeroepen onderzoek te doen naar online prijzen van hotels bij boekingssites. Uit een onderzoek van de Consumentenbond bleek namelijk dat bijvoorbeeld de prijzen van 5 verschillende hotels in Amsterdam in 83% van de gevallen (praktisch) gelijk waren. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de meeste boekingssites een zogenaamde prijspariteitsclausule hanteren. Het is de vraag of dergelijke clausules in overeenstemming zijn met het mededingingsrecht.

Prijspariteitsclausule
In het algemeen houdt prijspariteit in dat een hotel aan een boekingssite een zelfde of lagere prijs moet garanderen die ook wordt aangeboden op de website van het hotel zelf, via het callcenter van het hotel, bij de receptie van het hotel, of bij andere boekingssites. Een duidelijk voorbeeld van een prijspariteitsclausule is artikel 2.2.2. van de algemene voorwaarden van Booking.com.

Kamervragen
Het hiervoor genoemde onderzoek van de Consumentenbond was voor het Kamerlid Bouwmeester (PvdA) aanleiding Kamervragen te stellen. In zijn antwoord op deze vragen deelde toenmalig minister Verhagen van Economische zaken vorig jaar mee dat er een gesprek had plaatsgevonden tussen de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) en Koninklijke Horeca Nederland. Volgens de minister staat een prijspariteitclausule, voor zover de NMa ervan op de hoogte is, er echter niet aan in de weg dat een hoteleigenaar andere prijzen hanteert voor boekingen aan de balie of via de telefoon. De minister concludeerde dat er geen indicaties zijn dat er sprake is van een overtreding van de Mededingingswet door hotels onderling of tussen de boekingssites.

Situatie elders in de Europa
Niet enkel in Nederland hanteren boekingssites prijspariteitsclausule. Ook elders in Europa komen deze clausules voor.

Duitsland
In Duitsland heeft het hanteren van prijspariteitsclausules al geleid tot een rechtszaak. In het arrest van 15 februari 2012 oordeelde het Oberlandesgericht Düsseldorf in een procedure tussen JBM JustBook Mobile GmbH en HRS - Hotel Reservation Service, Robert Ragge GmbH (HRS), twee boekingssites, dat de door HRS gehanteerde prijspariteitsclausule in strijd is met het mededingingsrecht omdat daardoor de algemene onderlinge (prijs)concurrentie tussen boekingssites wordt belemmerd.

Het Bundeskartellamt, de Duitse tegenhanger van de NMa, is bovendien een onderzoek begonnen naar de door HRS gehanteerde prijspariteitsclausules. In een persbericht van Bundeskartellamt, wordt Andreas Mundt, President van het Bundeskartellamt, geciteerd:

“HRS is veruit de belangrijkste boekingssite in Duitsland. De beste prijs clausule verhindert dat andere boekingssites voet aan de grond krijgen door betere aanbiedingen te doen. Daarom zijn dergelijke clausules een bedreiging voor de concurrentie.”

Zwitserland
Ook in Zwitserland is het gebruik van prijspariteitsclausules niet onopgemerkt gebleven. In december vorig jaar startte de Wettbewerbskommision, de Zwitserse tegenhanger van de NMa, een onderzoek naar de prijspariteitsclausules die gehanteerd werden door Booking.com, Expedia en HRS. In een persbericht laat de Wettbewerbskommission weten:

“dat er indicaties zijn dat bepaalde clausules in de contracten tussen Booking.com, Expedia en HRS en hun afzonderlijke aangesloten hotelpartners de concurrentie tussen deze online boekingssites kunnen beïnvloeden. Dit geldt in het bijzonder de zogenaamde beste prijs clausules die hotels beperken in de mogelijkheid om via verschillende distributiekanalen verschillende retailprijzen vast te stellen.”

Verenigd Koninkrijk
Tot slot is ook het Office of Fair Trading (OFT), de Britse tegenhanger van de NMa, een onderzoek gestart naar Booking.com en Expedia. Uit het persbericht van het OFT kan worden opgemaakt dat het OFT van mening is dat Booking.com en Expedia in strijd handelen met het mededingingsrecht. Volgens het OFT beperken de afzonderlijke overeenkomsten die Booking.com en Expedia met InterContinental Hotels Group hadden gesloten de mogelijkheid voor de boekingssites om korting te geven op de prijs van hotelkamers (room only). In de ogen van het OFT zijn de vermeende inbreuken naar hun aard  concurrentiebeperkend omdat zij prijsconcurrentie tussen boekingssites verminderen en de drempels voor toetreding tot de markt en/of vergroting van het marktaandeel verhogen. Boekingssites worden door de prijspariteitsclausules volgens het OFT immers belemmerd in het aanbieden van kortingen aan consumenten.

In opdracht van het OFT heeft het Laboratorio di economia, antitrust, regolamentazione (LEAR) onderzoek gedaan naar de mededingingsrechtelijke bezwaren van prijspariteitsclausules. De resultaten van dit onderzoek zijn in september 2012 gepubliceerd in het rapport Can ‘Fair’ Prices Be Unfair? A Review of Price Relationship Agreements.

Slot
Het standpunt van oud-minister Verhagen dat hotels ook als zij prijspariteitsclausules accepteren, vrij zijn andere prijzen te hanteren voor boekingen aan de receptie of via de telefoon, lijkt te kort door de bocht. Meestal hebben de prijspariteitsclausules immers betrekking op elk aanbod. Ruimte om te differentiëren lijkt er niet te zijn. Als vervolgens gekeken wordt naar de ons omringende landen, vallen vooral de harde bewoordingen op waarin de diverse mededingingsautoriteiten van leer trekken tegen het gebruik van prijspartiteitsclausules door boekingssites. In het licht daarvan is de conclusie van oud-minister Verhagen dat de NMa geen aanwijzingen heeft dat de boekingssites in strijd handelen met het mededingingsrecht op zijn minst opmerkelijk te noemen.