Joaquín Almunia legde zijn gehoor uit dat het de afgelopen 15 jaar voor de Europese Commissie niet gemakkelijker is geworden om de naleving van de staatssteunregels te controleren. Er zijn diverse lidstaten bij gekomen en alle lidstaten hebben hun publieke activiteiten uitgebreid. Ook nam het aantal zaken toe als gevolg van een groeiend bewustzijn van het nut van de staatssteunregels voor het in stand houden van de interne markt. Inmiddels moet de Europese Commissie per jaar meer dan 1.000 zaken beoordelen. Een derde van deze zaken is afkomstig van klachten, de rest is aangemelde staatssteunzaken. De druk op de Europese Commissie is zo hoog opgelopen, dat er nauwelijks nog tijd is voor ex officio onderzoeken in die sectoren die van kernbelang zijn voor de interne markt.
Om deze reden kondigde Joaquín Almunia een geïntegreerde aanpak van de staatssteunzaken aan. Op de eerste plaats wil Joaquín Almunia de regels vereenvoudigen. Verder wil hij zich richten op staatssteunzaken die het meest nadelig zijn voor het functioneren van de interne markt. De Europese Commissie heeft al drie sectoren geïdentificeerd waar de nieuwe aanpak zal worden toegepast:
- de bankensector
- de luchtvaartsector
- diensten van algemeen economisch belang (DAEB)
Ten aanzien van de diensten van algemeen economisch belang moeten volgens Joaquín Almunia op de eerste plaats de regels worden vereenvoudigd, zodat overheden ze gemakkelijker kunnen toepassen. Het is voor de Europese Commissie namelijk duidelijk geworden dat de regels lang niet altijd goed begrepen worden. Zo kan er worden getwist of een bepaalde activiteit een DAEB is. Op de tweede plaats wil Joaquín Almunia de aandacht richten op die zaken die een significante impact hebben op de interne markt. Hij denkt hierbij aan de mogelijkheid om voor bepaalde kleinschalige en sociale diensten van algemeen economisch belang lichtere regels vast te stellen. Een mogelijkheid is de drempel voor de melding van staatssteunzaken te verhogen. Als de compensatie voor een DAEB minder dan 30 miljoen EUR bedraagt, hoeft de maatregel op grond van de Beschikking DAEB niet bij de Europese Commissie te worden gemeld. Joaquín Almunia wil ook de efficiëntie verhogen. Onder de huidige regels mag het compensatiebedrag niet hoger zijn dan wat nodig is om de kosten van de uitvoering van DAEB
geheel of gedeeltelijk te dekken, rekening houdend met de opbrengsten alsmede met een redelijke winst uit het voor de uitvoering van die verplichtingen noodzakelijke eigen kapitaal. Deze regeling houdt geen rekening met de efficiëntie van de uitvoerder van de DAEB. Dit past niet meer in de huidige tijd waar noodzaak om efficiënt met overheidsgeld om te gaan alleen maar toeneemt.
