De Volkskrant meldt vandaag 27 april 2011 dat vrijwel de gehele vloot van garnalenvissers stil ligt. De meeste garnalenvissers lijken daarmee gehoor te hebben gegeven aan een oproep van de vissersvereniging Hulp in Nood om vanaf vandaag 4 weken niet uit te varen. De vissers protesteren met de actie tegen de in hun ogen te lage prijs die ze voor de garnalen krijgen. De Volkskrant laat een visser aan het woord die zegt dat de vissers met hun actie nog een tweede doel hebben: “We doen het ook om de grote berg ingevroren garnalen weg te werken. Zolang die voorraad boven de markt hangt, zal de prijs niet verbeteren.” De vraag is of de actie van de vissers niet in strijd is met de mededingingsregels.
De Volkskrant tekent uit de mond van de woordvoerder van de NMa op dat ook garnalenvissers volgens de NMa stakingsrecht hebben “maar als ze afspraken maken om de prijs te beïnvloeden, vrees ik toch dat ze in strijd handelen met de wet”. Beïnvloeding van de prijs lijkt nu precies een van de doelstellingen van de garnalenvissers.
De gedachte achter de staking van de garnalenvissers is simpel. Prijzen komen tot stand door een samenspel van vraag en aanbod. Door het aanbod te verminderen, moet bij een gelijkblijvende vraag de prijs wel omhoog gaan. Daarmee staat vast dat de actie een mededingingsbeperkend effect heeft op de garnalenmarkt. Op grond van het kartelverbod mogen ondernemingen de mededinging echter niet beperken. En garnalenvissers zijn ondernemingen. Het vissen van garnalen is immers een economische activiteit. Overtreden de garnalenvissers nu het kartelverbod door te gaan staken? Daarvoor is het noodzakelijk dat de garnalenvissers een overeenkomst hebben gesloten om te gaan staken of dat zij op grond van een onderling afgestemde feitelijke gedraging tot de staking zijn gekomen.
Het ligt niet voor de hand dat alle garnalenvissers een overeenkomst hebben gesloten om te gaan staken. De door de NMa uitgedeelde boetes zullen nog vers in het geheugen zitten. In de Volkskrant zegt Jaap Hennekeij, voorzitter van de producentenorganisatie Delta-Zuid, bijvoorbeeld over de staking: “Het enige wat wij gedaan hebben is onze eigen leden een dringend advies geven niet uit te varen. Maar dat hebben wij niet afgestemd met andere organisaties.” Dit laat onverlet dat bijna alle vissers gehoor hebben gegeven aan een of meerdere stakingsoproepen. Het is dus niet uit te sluiten dat er sprake is van een onderlinge afgestemde feitelijke gedraging.
Het mededingingsrecht hanteert als uitgangspunt dat elke ondernemer zijn eigen marktgedrag moet bepalen. Dit laat onverlet dat een ondernemer zijn beleid zo goed mogelijk mag aanpassen aan het vastgestelde of te verwachten gedrag van zijn concurrenten. Ondernemers mogen hun marktgedrag echter niet afstemmen. Het mededingingsrecht staat onverbiddelijk in de weg aan “ieder al dan niet rechtstreeks contact tussen ondernemers waardoor het marktgedrag van een bestaande of mogelijke concurrent wordt beïnvloed of deze wordt geïnformeerd over beslissingen of afwegingen wat het eigen marktgedrag betreft, wanneer dit contact tot doel of ten gevolge heeft dat mededingingsvoorwaarden ontstaan die, gelet op de aard van de producten of verleende diensten, de grootte en het aantal van de ondernemingen en de omvang van de betrokken markt, niet met de normale voorwaarden van die markt overeenkomen”, aldus het Europese Hof van Justitie in het arrest van 4 juni 2009 in de zaak T-Mobile. De staking van de garnalenvissers moet bewerkstelligen dat de voorraad garnalen wordt weggewerkt waardoor de prijs voor garnalen moet gaan stijgen. Door gehoor te geven aan de stakingsoproep, ontstaan er op de markt voor garnalen voorwaarden die niet overeenkomen met de normale voorwaarden. Onder normale omstandigheden zouden immers verse garnalen worden aangevoerd.
Kunnen garnalenvissers dan helemaal geen actie ondernemen om tot betere prijzen te komen? Jawel, de gemeenschappelijke marktordening in sector visserij en aquacultuur maakt de oprichting van zogenaamde verenigingen van producentenorganisaties mogelijk. In het artikel “NMa: garnalenvissers mogen best samenwerken” wordt uiteengezet wat de voorwaarden zijn voor de oprichting en erkenning van verenigingen van producentenverenigingen.
Mogen ondernemers staken van de NMa?
De Volkskrant meldt vandaag 27 april 2011 dat vrijwel de gehele vloot van garnalenvissers stil ligt. De meeste garnalenvissers lijken daarmee gehoor te hebben gegeven aan een oproep van de vissersvereniging Hulp in Nood om vanaf vandaag 4 weken niet uit te varen. De vissers protesteren met de actie tegen de in hun ogen te lage prijs die ze voor de garnalen krijgen. De Volkskrant laat een visser aan het woord die zegt dat de vissers met hun actie nog een tweede doel hebben: “We doen het ook om...
Leestijd
Auteur artikel
Dirkzwager
Gepubliceerd
28 april 2011
Laatst gewijzigd
16 april 2018