In onze vorige blog zijn wij ingegaan op de vraag of Nederlandse werkgevers vluchtelingen uit Oekraïne zonder werkvergunning mochten aannemen. Het antwoord daarop was (toen) ‘nee’. Er was weliswaar door de Europese Raad een besluit genomen om artikel 5 van de Richtlijn 2001/55/EC (hierna: ‘Richtlijn’) te activeren waardoor Oekraïense vluchtelingen tijdelijke bescherming genieten, maar de tijdelijke bescherming hield echter nog niet in dat Oekraïense vluchtelingen zomaar in Nederland aan het werk konden gaan. Daarvoor moest het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) een aanpassing doorvoeren. Dat is inmiddels (per 1 april 2022) gebeurd. Wij gaan in deze blog in op deze aanpassing.
Oude regeling
Het uitgangspunt dat het voor een werkgever verboden is om een vreemdeling in Nederland arbeid te laten verrichten zonder tewerkstellingsvergunning (TWV) of gecombineerde vergunning voor arbeid en verblijf (GVVA) is opgenomen in artikel 2 lid 1 Wet arbeid vreemdelingen (Wav). Voordat een TWV of een GVVA wordt afgegeven, moet er aan een aantal voorwaarden worden voldaan, waaronder de arbeidsmarkttoets. De arbeidsmarkttoets houdt (o.a.) in dat de werkgever eerst in Nederland, de EU en de EER (m.u.v. Zwitserland) moet hebben gezocht naar een geschikte werknemer. In het Besluit uitvoering Wet arbeid vreemdelingen 2022 (BuWav 2022) staan de uitzonderingen op het verbod uit artikel 2 lid 1 Wav.
Met de implementatie van de Richtlijn heeft Nederland besloten om dit uitgangspunt te handhaven. Artikel 12 Richtlijn biedt die ruimte: ‘om redenen van arbeidsmarktbeleid mogen de lidstaten voorrang geven aan EU-burgers en onderdanen van staten die gebonden zijn aan de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (…).’
Nieuwe regeling
Op 31 maart 2022 zijn het BuWav 2022 en de Regeling melding Wet arbeid vreemdelingen (RmWav) gewijzigd waarmee het voor Oekraïense vluchtelingen gemakkelijker is gemaakt om in dienst te treden bij een Nederlandse werkgever.
BuWav 2022
In het BuWav 2022 is artikel 6.5 toegevoegd waarin staat dat het verbod uit artikel 2 lid 1 Wav niet langer meer geldt voor vluchtelingen uit Oekraïne. De TWV-plicht (inclusief arbeidsmarkttoets) is dus niet meer van toepassing.
Daarnaast heeft de wijziging terugwerkende kracht tot en met 4 maart 2022 en komt artikel 6.5 te vervallen op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip. Hieruit kan dus worden opgemaakt dat het een tijdelijke aanpassing van de BuWav 2022 betreft.
RmWav
Op grond van artikel 2a lid 1 Wav moet een werkgever die een vreemdeling in Nederland arbeid laat verrichten waarvoor het verbod uit artikel 2 lid 1 Wav niet geldt en die niet behoort tot de categorie vreemdelingen uit artikel 3 lid 1 sub a Wav, dit ten minste twee werkdagen voor aanvang van de werkzaamheden melden bij een bij ministeriële regeling aan te wijzen instantie. Deze melding is met de wijziging van het BuWav 2022 óók van toepassing op de Oekraïense vluchteling vanwege de uitzondering op het verbod uit artikel 2 lid 1 Wav. Het RmWav regelt dat de melding bij het UWV moet worden gedaan en wat er in de melding moet staan.
In artikel 3 RmWav is sub d toegevoegd waardoor de melding van een werkgever die een Oekraïense vluchteling in dienst neemt aan de in het artikel vermelde inhoud moet voldoen en de werkgever bewijsstukken moet aanleveren. Het UWV heeft daar inmiddels een formulier voor opgesteld en beschikbaar gemaakt.
Daarnaast wordt een aanvraag voor een TWV, gedaan vóór inwerkingtreding van sub d, automatisch omgezet in een melding overeenkomstig de RmWav waardoor een werkgever niet alsnog een melding hoeft te doen. Ook de wijziging van de RmWav betreft een tijdelijke aanpassing, aangezien artikel 3 lid 1 sub d komt te vervallen als artikel 6.5 BuWav 2022 vervalt.
Afsluitend
Nadat de organen van de Europese Unie de tijdelijke bescherming voor Oekraïense vluchtelingen mogelijk hadden gemaakt, heeft de Nederlandse overheid ook de arbeidsmogelijkheden voor hen verruimd. Zowel voor de Oekraïners als voor Nederlandse werkgevers kan dit een welkome wijziging van de regelgeving omtrent arbeidsmigratie betekenen.
Wilt u op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen. Meld u dan aan op onze nieuwsbrief (categorie: arbeidsrecht). Heeft u vragen over het in dienst nemen van buitenlandse werknemers? Neem dan contact met ons op.
