Onteigening: risico’s bij intrekking onteigeningsverzoek

Bij het Koninklijk Besluit d.d. 30 september 2013, nr. 13.002035 heeft de Kroon diverse percelen ter onteigening aangewezen. Tegelijkertijd blijkt dat de verzoeker tot onteigening een aantal percelen, waarop mogelijk gebruiksrechten rusten, niet meer wil laten onteigenen omdat de percelen inmiddels via minnelijke weg zijn verkregen. Dit is echter niet zonder risico.

In de onteigeningsprocedure verzoeken Provinciale Staten van de provincie Zuid Holland de Kroon om, ten behoeve van de uitvoering van het inpassingsplan “Extra Gouwekruising”, een aantal percelen ter onteigening aan te wijzen. De te onteigenen gronden hebben de bestemmingen Verkeer en water, met meerdere dubbelbestemmingen.

Met betrekking tot een deel van de te onteigenen percelen, die aan een waterschap en de Staat toebehoren, heeft zich een aantal gebruikers gemeld die menen dat zij belanghebbende zijn op grond van hun gebruiksrechten. Daarnaast hebben zij ook overigens een belang als eigenaar van te onteigenen percelen. De reclamanten stellen dat aan hen ten onrechte geen aanbod tot schadeloosstelling is gedaan met betrekking tot hun gebruiksrechten. De Kroon overweegt dat de gebruiksrechten van reclamanten voldoende aan de orde zijn geweest tussen de provincie en reclamanten en dat aan de eisen van het minnelijk overleg op dit punt is voldaan.

Vervolgens blijkt dat de provincie de betreffende percelen, waarop reclamanten gebruiksrechten claimen, inmiddels door minnelijke verwerving in eigendom heeft verkregen. Voor de provincie is dat kennelijk aanleiding geweest om de Kroon te melden af te zien van het verzoek om onteigening van die percelen. Deze percelen worden dus ook niet door de Kroon ter onteigening aangewezen. Door deze handelswijze loopt de provincie hier natuurlijk wel een risico. Nu onteigening van de percelen achterwege blijft blijven eventuele gebruiksrechten van de reclamanten onaangetast. De titelzuiverende werking van de onteigening blijft dan immers achterwege.

De Kroon overweegt zelf met zoveel woorden: “De verzoeker zal als eigenaar van de betrokken onroerende zaken de beëindiging van het gebruik dat reclamanten claimen te hebben verder met hen dienen te regelen, doch dit valt buiten het kader van de onteigeningsprocedure.”.

Het is de vraag of de provincie bewust het risico heeft willen lopen dat het door reclamanten geclaimde gebruiksrecht inderdaad blijft bestaan. De provincie moet, indien de stelling is dat er in het geheel geen gebruiksrechten zijn, wel erg zeker van zijn zaak zijn om af te zien van de onteigening van de percelen. Zeker in dit vergevorderde stadium van de procedure lijkt het weinig bezwaarlijk om de percelen ‘gewoon’ op de lijst te laten staan. Nu moet de provincie, indien men er in de minnelijke sfeer niet uit komt met de zgn. ‘gebruikers’, alsnog een procedure starten om het feitelijk gebruik van de gronden te beëindigen. Ons advies in een onteigening zal dan ook steeds zijn om voor de uitvoering van het plan benodigde gronden waarbij mogelijke gebruiksrechten (of een verjaringsclaim, zie het door ons besproken KB Den Bosch van 7 oktober 2013), zoveel mogelijk op te nemen op de lijst van te onteigenen onroerende zaken. Ook als deze percelen (inmiddels) in eigendom zijn bij de onteigenende partij. Zo voorkom je verassingen achteraf en weet je zeker dat je op tijd over de benodigde percelen kunt beschikken.

Heeft u vragen over onteigening? Belt of mailt u met mr. Hanna Zeilmaker of mr. Joske Hagelaars, de onteigeningsadvocaten van Dirkzwager