Ontvankelijkheid ondanks onjuiste partijaanduiding

Op 13 december 2013 heeft de Hoge Raad arrest gewezen in een kwestie omtrent auteursrechten op een stoelmodel. Met betrekking tot deze kwestie lopen meerdere procedures naast elkaar: cassatie van een kort geding, de bodemprocedure en tot slot cassatie van een tussenvonnis in die bodemprocedure. Het is deze laatste rechtsgang waarin de Hoge Raad helder uiteen heeft gezet wanneer een in vorige instantie als partij opgetreden rechtspersoon die inmiddels heeft opgehouden te bestaan, toch ontvankelijk is in het door haar aangewende rechtsmiddel.

Montis Design B.V. was de oorspronkelijke procespartij, welke voor het instellen van cassatie door een fusie was opgegaan in Montis Holding B.V.

Voorheen was de regel dat een rechtsmiddel in beginsel alleen kan worden aangewend door een ten tijde van die handeling (nog) bestaande procespartij. Tevens was het zo dat het doen uitbrengen van een dagvaarding waarmee een rechtsmiddel wordt aangewend door een in de vorige instantie als partij opgetreden rechtspersoon die ten gevolge van een fusie inmiddels heeft opgehouden te bestaan, niet kan worden aangemerkt als een niet ter zake doende, zich steeds voor verbetering lenende fout in de aanduiding van een procespartij. Kort gezegd, een na fusie gehanteerde onjuiste partijaanduiding leidde tot niet-ontvankelijkheid. Hierop waren slechts drie uitzonderingen mogelijk. De eerste uitzondering was als de wederpartij voor het verstrijken van de appeltermijn wist of behoorde te weten dat de in de dagvaarding als appellant vermelde rechtspersoon als gevolg van fusie reeds ten tijde van het uitbrengen van de dagvaarding had opgehouden te bestaan. De tweede uitzondering betrof de situatie dat de oorspronkelijke procespartij zeer kort voor het instellen van het cassatieberoep had opgehouden te bestaan, zonder dat de advocaat daarvan wist of behoorde te weten. Tot slot gold de ‘kennelijke vergissing’ als uitzondering. Van al deze gevallen was in het onderhavige geval echter geen sprake, hetgeen zou hebben geleid tot niet-ontvankelijkheid van Montis Holding B.V. in het cassatieberoep.

De Hoge Raad ziet in de rechtspraak en de deformaliseringstendens aanleiding om terug te komen op de hierboven genoemde regels. Het gaat hierbij immers doorgaans om louter formele fouten terwijl met herstel daarvan in de regel geen materiële belangen van de wederpartij worden geschaad. De Hoge Raad stelt de volgende regels vast:

1. Een procedure in een volgende instantie dient in beginsel plaats te vinden tussen de partijen uit de vorige instantie;


2. Indien een procedure in een volgende instantie aanhangig is gemaakt, kan een verschenen partij wijziging verzoeken van haar aanduiding in de procedure op de grond dat een vergissing is begaan in die aanduiding of een partijwisseling heeft plaatsgevonden;


3. Het verzoek is toewijsbaar, tenzij de wederpartij stelt en bij betwisting aannemelijk maakt dat zij daardoor onredelijk in haar belangen wordt geschaad;


4. Indien de wederpartij niet in de door het rechtsmiddel ingeleide procedure is verschenen, beveelt de rechter dat zij wordt opgeroepen teneinde zich over het verzoek tot wijziging uit te laten.

Montis Design B.V. was krachtens juridische fusie tijdens de procedure opgegaan in Montis Holding B.V. Gelet op deze nieuwe regels wordt het verzoek van Montis tot wijziging van haar aanduiding toegewezen.