Planschade: wanneer valt planschade niet onder het normaal maatschappelijk risico?

Bij een planschadeverzoek moet de gemeente als eerste onderzoeken of en zo ja, in hoeverre de gestelde planschade binnen het normaal maatschappelijke risico valt. De Afdeling bevestigt in meerdere uitspraken van 21 november 2012 de overwegingen in haar eerdere uitspraak van 5 september 2012 (Heiloo, LJN: BX6492).

Casus
In haar uitspraken van 21 november 2012 (LJN: BY3737, LJN: BY3738 en LJN: BY3739, gemeente Heeze-Leende) bevestigt de Afdeling haar uitleg en toepassing van artikel 6.2 Wro in haar eerdere uitspraak van 5 september 2012.

In de zaak LJN: BY3739 waren de verzoekers sinds 1964 eigenaren van hun woning. De planschade was veroorzaakt door een vrijstelling ex art. 19 WRO, die de bouw van 13 woningen mogelijk maakte. Gelet op de aankoopdatum was van voorzienbaarheid van deze planologische ontwikkeling geen sprake. 

De SAOZ had geadviseerd om een tegemoetkoming in planschade toe te kennen, en had niet onderzocht of de planschade behoorde tot het normale maatschappelijke risico, omdat art. 6.2, tweede lid Wro niet op de aanvraag van toepassing was. De rechtbank was het daarmee eens.

Normale maatschappelijke risico onderzoeken!
De Afdeling gaat hier niet in mee. De Afdeling stelt voorop dat krachtens het overgangsrecht art. 6.2, eerste lid Wro op de aanvraag van toepassing is. Dat art. 6.2, tweede lid, niet van toepassing is doet daar niet aan af. De gemeente had dan ook moeten onderzoeken of en in hoeverre de geleden planschade binnen het normale maatschappelijke risico valt en krachtens art. 6.2, eerste lid Wro voor rekening van verzoekers behoort te blijven. De Afdeling draagt de gemeente dan ook op om in een nieuw te nemen besluit alsnog te bepalen of de schade binnen het normale maatschappelijke risico valt.

Normaal maatschappelijk risico: alle omstandigheden van het geval
De Afdeling overweegt verder in algemene zin dat art. 6.1, eerste lid van de Wro, anders dan art. 49 WRO, geen betrekking heeft op vergoeding van schade maar op een tegemoetkoming in de schade. Zoals zij eerder heeft overwogen in de uitspraak van 5 september 2012 moet de vraag of schade tot het normale maatschappelijke risico behoort te worden beantwoord met inachtneming van alle van belang zijnde omstandigheden van  het geval.

Hierbij is onder meer van belang of de planologische ontwikkeling als een normale maatschappelijke ontwikkeling kan worden beschouwd waarmee de benadeelde rekening had kunnen houden in die zin dat de ontwikkeling in de lijn de verwachtingen lag, ook al bestond geen concreet zicht op de omvang waarin, de plaats waar en het moment waarop de ontwikkeling zich zou voordoen. Zo ligt het in de lijn der verwachtingen dat een burger die aan de rand van een stad woont op enige moment zijn uitzicht verliest door een nieuw te bouwen wijk. Dit hoeft deze burger echter niet te verwachten indien hij uitzicht heeft op een natuurgebied.

Normaal maatschappelijk risico als eerste onderzoeken
Van belang is dat de Afdeling het in de eerdere uitspraak van 5 september 2012 eens was met de appellant dat het college als eerste had moeten onderzoeken of de planschade binnen het normale maatschappelijke risico valt en om die reden geheel of gedeeltelijk voor rekening van aanvrager dient te blijven. Kortom, als sprake is van een normale ontwikkeling behoeft de exacte planologische vergelijking en de daaraan gekoppelde waardering niet eens meer te worden uitgevoerd.

Heeft u vragen over planschade? Belt u met mr. Hanna Zeilmaker, planschadeadvocaat