Restschuld echtelijke woning na scheiding eerlijk verdelen?

Ja: het uitgangspunt bij echtscheiding (/uit elkaar gaan bij samenlevers met een gezamenlijke koopwoning en hypotheek) is, dat de ex-echtgenoten beiden voor de helft delen in de restschuld van de woning na de verkoop ervan aan derden of de overname ervan door een van de ex-echtgenoten. Dit geldt in elk geval voor een gemeenschap van goederen en vaak ook bij huwelijkse voorwaarden waarbij men de woning en de hypotheek op beider naam heeft.

De ex-echtgenoot met (veel) minder inkomen (draagkracht) dan de andere vindt dit vaak oneerlijk. Het hebben van minder inkomen en vele andere persoonlijke omstandigheden zijn echter geen reden af te wijken van voornoemd uitgangspunt. Niet vergeten moet worden dat de ex-echtgenoot met minder inkomen in de betere vastgoedtijden in het verleden ook voor de helft meedeelde in de overwaarde op de woning. Tegenwoordig is vaker sprake dan voorheen van een restschuld en de ex-echtgenoten moeten in hun onderlinge verhouding de restschuld bij helfte dragen. Voor de hypotheekverstrekker (bank)  geldt dat ze hoofdelijk aansprakelijk blijven voor de gehele restschuld; betaalt de ene ex-echtgenoot meer af dan de andere omdat de bank bij diegene aanklopt na de echtscheiding, dan kan hij/zij het meerdere dat is betaald dan de helft van de restschuld verhalen op de andere ex-echtgenoot.

Probleem daarbij kan zijn dat de ex-echtgenoot met minder inkomen het geld simpelweg niet heeft om zijn/haar aandeel in de restschuld te voldoen. Het is dan de vraag of degene die meer dan zijn/haar aandeel betaalt in de restschuld, het meerdere ooit terugkrijgt van de ex-echtgenoot. Aan te raden bij een echtscheiding is met de bank in overleg te gaan voor oplossingen; bijvoorbeeld het splitsen van de restschuld zodat ieder alleen nog met zijn/haar eigen aandeel in de restschuld te maken heeft (hieraan werken banken wel minder vaak aan mee dan in het verleden) of als er spaargeld is een bedrag ineens betalen met kwijtschelding van een deel van de restschuld/een redelijke betalingsregeling voor het overige enz.

Alleen in zeer uitzonderlijke gevallen vindt een rechter dat de ene ex-echtgenoot meer moet dragen van de restschuld dan de andere na echtscheiding. Een recent voorbeeld uit de rechtspraak: de man is kostwinner en verliest zijn baan bij de politie na een veroordeling voor seksueel misbruik van een dochter van partijen. De vrouw kan de vaste lasten niet alleen dragen en moet de echtelijke woning verkopen. Bij de hypotheekverstrekker is een betalingsachterstand ontstaan. De rechter vindt dat de vrouw niet benadeeld hoeft te worden voor het strafbare gedrag van de man; hij is draagplichtig voor de gehele restantschuld inclusief het rentecomponent. Rechtbank Amsterdam, 18 februari 2015, ECLI:NL:RBAMS:2015:785.