Dit is de uitkomst van een kort geding voor de Rechtbank Rotterdam van 8 mei 2012 waarin (onder meer) geoordeeld is over de vraag of de SaaS-leverancier zich op zijn opschortingsrecht mocht beroepen nadat zijn afnemer bepaalde facturen onbetaald had gelaten. Een situatie die in de praktijk vaak voorkomt. Er worden nog meer interessante onderwerpen behandeld maar ik zoom even in op het deel over opschorting.
Wat is er aan de hand?
Softwareleverancier en dienstverlener Fides en afnemer EuroPsyche hebben twee overeenkomsten gesloten met betrekking tot het ter beschikking stellen van bepaalde software aan EuroPsyche en de bij EuroPsyche aangesloten zorgaanbieders en het verrichten van bepaalde beheerdiensten door Fides aan EuroPsyche. Op enig moment ontstaat er een geschil tussen partijen met betrekking tot de door EuroPsyche aan Fides verschuldigde vergoeding voor het gebruik van de software. Wat de achtergrond is van dat geschil wordt helaas niet geheel duidelijk. Het lijkt te maken te hebben met de wijze waarop de hoogte van de facturen worden berekend. De methode die feitelijk wordt gehanteerd wijkt klaarblijkelijk af van de methode die schriftelijk is overeengekomen. EuroPsyche laat in ieder geval (een deel van) de facturen onbetaald.
Fides eist op enig moment betaling (nog op dezelfde dag) van 272.000 euro. Fides heeft daartoe niet eerder gesommeerd, noch een ingebrekestelling uitgebracht. EuroPsyche geeft hier geen gehoor aan met als gevolg dat Fides een deel van haar verplichtingen opschort: Fides geeft EuroPsyche nog slechts toegang tot het systeem voor inzagedoeleinden. EuroPsyche start vervolgens een kort geding waarin zij een verbod vordert tot het blokkeren van de toegang tot het digitale platform voor haar zelf en bij haar aangesloten zorgverleners. Fides eist betaling van de openstaande facturen.
Opschorting in dit geval disproportioneel
Ook al zou EuroPsyche naar de letter toerekenbaar tekort zijn geschoten in de nakoming van haar (betalings)verplichtingen voortvloeiende uit de licentieovereenkomst, dan nog geeft dit aan Fides in deze situatie naar voorlopig oordeel niet het recht om een voor de continuïteit van de bedrijfsvoering van EuroPsyche en de aan haar verbonden hulpverleners essentieel systeem deels te blokkeren (…)” een dergelijke maatregel acht de voorzieningenrechter disproportioneel”. Ook acht de rechter het beroep op opschorting door Fides in strijd met de redelijkheid en billijkheid.
Een paar omstandigheden die doorslaggevend zijn voor dit oordeel zijn: (a) dat niet of nauwelijks sprake is geweest van een ingebrekestelling, (b) EuroPsyche had een substantieel bedrag op korte termijn wel betaald en (c) het hier een systeem betreft dat zorgverlening aangaat. In dat laatste kader overweegt de voorzieningenrechter dat ook het registreren van nieuwe gegevens van wezenlijk belang is voor een lopende behandelrelatie en dat de belangen van de patiënt en hulpverlener in dat kader onvoldoende in acht zijn genomen door Fides.
De voorzieningenrechter oordeelt uiteindelijk dat voor de resterende looptijd van de licentieovereenkomst (die was inmiddels opgezegd) Fides niet over mag gaan tot opschorting van haar dienstverlening.
Maar….
De voorzieningenrechter ziet ook in dat Fides hierdoor haar belangrijkste pressiemiddel om EuroPsyche tot betaling te dwingen wordt ontnomen en dat dat geen recht doet aan de contractuele relatie tussen partijen. De voorzieningenrechter acht het daarom redelijk om aan het verbod op opschorting de voorwaarde te verbinden dat EuroPsyche gedurende het bestaan van de overeenkomsten aan haar betalingsverplichtingen zal voldoen en wel op de afgesproken en in de overeenkomst vastgelegde wijze. Indien EuroPsyche daartoe niet in staat of bereid is gedurende meer dan een maand kan in redelijkheid van Fides niet worden verlangd dat zij blijft wachten. Dan is een beroep op haar opschortingsrecht niet disproportioneel, mits zij die toepassing tijdig (tenminste twee weken van te voren) aan de aangesloten zorgverleners en EuroPsyche aankondigt.
Commentaar
vendor lock-in. Macht leidt tot verantwoordelijkheid. Kan een leverancier zich zomaar op zijn opschortingsrecht beroepen en “de stekker eruit te trekken” als zijn klant een nota te laat betaald heeft? Nee. Maar het is ook weer niet zo dat een afnemer ongestraft zijn betalingsverplichtingen kan blijven ontduiken. Waar de grens ligt, hangt sterk af van de omstandigheden van het geval. In deze zaak lost de voorzieningenrechter dit vraagstuk pragmatisch op. De desbetreffende opschorting door de leverancier is disproportioneel, maar mag weer wel als de afnemer zijn betalingsverplichtingen (conform de vastgestelde methodiek) gedurende de resterende looptijd van het contract niet nakomt. Aan het einde van de rit hebben beide partijen een duidelijk signaal gekregen om te blijven presteren. De leverancier moet toegang verlenen en de afnemer moet daarvoor betalen. Zo niet, dan kan dit spel weer opnieuw gespeeld worden.
SaaS leverancier mag toegang tot software niet blokkeren bij onbetaalde facturen; beroep op opschorting is disproportioneel (in dit geval)
Dit is de uitkomst van een kort geding voor de Rechtbank Rotterdam van 8 mei 2012 waarin (onder meer) geoordeeld is over de vraag of de SaaS-leverancier zich op zijn opschortingsrecht mocht beroepen nadat zijn afnemer bepaalde facturen onbetaald had gelaten. Een situatie die in de praktijk vaak voorkomt. Er worden nog meer interessante onderwerpen behandeld maar ik zoom even in op het deel over opschorting. Wat is er aan de hand? Softwareleverancier en dienstverlener Fides en afnemer EuroPsyc...
Leestijd
Auteur artikel
Ernst-Jan van de Pas
Gepubliceerd
14 juni 2012
Laatst gewijzigd
16 april 2018