Shell-route: geen medezeggenschap nieuwe pensioenregeling

Shell heeft een eigen ondernemingspensioenfonds (OPF) met een eindloonregeling. De medewerkers bouwen jaarlijks een vaste pensioenaanspraak op, die gerelateerd is aan het laatstverdiende salaris. Dit is een kostbare pensioenregeling voor de werkgever, zeker als de dekkingsgraad onder druk staat. De werkgever loopt dan het risico aanzienlijke bedragen te moeten bijstorten.

Al jaren voert Shell overleg met de vakbonden en de ondernemingsraad (OR) over een nieuwe pensioenregeling met het karakter van een premieovereenkomst. Hierdoor wordt het risico in de opbouwfase van het pensioen geheel bij de werknemers gelegd en is bijstorting door de werkgever niet aan de orde.

Dit overleg heeft niet geleid tot een bevredigend resultaat. Hierdoor heeft Shell eenzijdig besloten per 1 juli 2013 voor nieuwe werknemers een nieuwe pensioenregeling in te voeren met het karakter van een premieovereenkomst. Shell passeert hierbij de vakbonden en de OR, die furieus reageren. De vakbonden hebben een ultimatum gesteld, maar Shell lijkt hierop niet in te gaan.

Artikel 27 WOR

Alleen bij een verzekerde pensioenregeling geldt het instemmingsvereiste van artikel 27 lid 1 sub a WOR. De ondernemer moet toestemming hebben van de OR voor elk voorgenomen besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling met betrekking tot een pensioenverzekering. Bij pensioen dat is ondergebracht bij een pensioenfonds (waaronder een OPF) geldt dit instemmingsvereiste niet. Achtergrond is dat de medezeggenschap van werknemers bij pensioenfondsen voldoende gewaarborgd is doordat zij zitting hebben in het paritaire bestuur. Daarnaast zijn er wettelijke verplichtingen voor het instellen van een deelnemersraad met wettelijke bevoegdheden.

Herstel maas in de wet?

De Tweede Kamer heeft op 28 mei jl. de Wet versterking bestuur pensioenfondsen vastgesteld. Deze wet beoogt de bestuursstructuur van een pensioenfonds te versterken, met borging dat de belangen van alle betrokkenen op evenwichtige wijze meegewogen worden in de besluitvorming. Transparant moet zijn wie waarover beslist.

Door kamerlid Omtzigt (CDA) werd een amendement ingediend naar aanleiding van de hiervoor genoemde Shell-route. Dit amendement werd aangenomen en maakt dus onderdeel uit van het wetsvoorstel, dat nu verder behandeld wordt door de Eerste Kamer.

Het amendement houdt in, dat de ondernemer de instemming van de OR moet hebben bij elk voorgenomen besluit tot vaststelling of intrekking van een pensioenregeling die wordt ondergebracht bij (onder andere) een OPF. Hierdoor vindt een gelijkschakeling plaats met de situatie waarin de pensioenregeling is ondergebracht bij een verzekeraar of premiepensioeninstelling (PPI). Aldus wordt in de toekomst (na invoering van de bedoelde wet) de door Shell bewandelde weg onmogelijk gemaakt, dat wil zeggen zonder instemming van de OR.

Reactie

Het amendement is een terechte aanpassing. Er zijn goede argumenten om in de geschetste situatie de medezeggenschap niet te mogen passeren. Echter, niet duidelijk is waarom niet ook gekozen is voor een wettelijk instemmingsrecht van de OR bij een voorgenomen wijziging van de bestaande pensioenregeling bij een OPF. Ik heb mij over dit aspect al eerder kritisch uitgelaten in het Nederlands Juristenblad.

Via deze kennisportal wordt u op de hoogte gehouden van de verdere ontwikkelingen over de Wet versterking bestuur pensioenfondsen.