De subsidieverordening
Op grond van de cultuursubsidieverordening 2010-2015 van de stad Praag zouden gedurende een periode van zes jaar de navolgende activiteiten voor subsidie in aanmerking komen:
- Theater
- Muziek
- Dans en non-verbale kunst
- Grafische kunst, fotografie en nieuwe media
- Literatuur (met uitzondering van tijdschriften met een supranationaal of landelijk bereik)
- Audiovisuele kunst
- Andere vormen van kunst, waaronder multi field projecten
Uitsluitend de kosten gemoeid met de uitvoering van het culturele project komen voor subsidie in aanmerking. Kosten die betrekking hebben op het vermarkten van culturele producties zijn niet subsidiabel.
Iedere aanbieder van de subsidiabele culturele activiteiten kan voor subsidie in aanmerking komen. De aanvraag moet worden ingediend bij de stad Praag. De subsidiënten zullen worden geselecteerd door een speciaal comité. De aanvragen worden geanonimiseerd beoordeeld aan de hand van een checklist op basis waarvan punten gescoord kunnen worden. Op basis van deze checklist worden (I) de betrouwbaarheid van de aanvrager, (II) de kwaliteit van het voorgestelde project en (III) de economische haalbaarheid van het voorgestelde project beoordeeld.
Beoordeling door de Europese Commissie
De Europese Commissie gaat eerst na of er sprake is van staatssteun. Hiertoe onderzoekt de Europese Commissie of (I) een of meer ondernemingen (II) een niet-marktconform voordeel krijgen dat (III) met staatsmiddelen wordt bekostigd en waardoor (IV) de mededinging wordt vervalst en (V) de handel tussen de lidstaten negatief wordt beïnvloed.
Zonder veel woorden concludeert de Europese Commissie dat aan de eerste vier voorwaarden is voldaan. Interessant is de beoordeling van de vijfde voorwaarde. Een deel van de culturele activiteiten zal plaatsvinden in de Tsjechische taal. Toch sluit dit volgens de Europese Commissie niet uit dat de handel tussen de lidstaten minst genomen in potentie wordt beïnvloed en wel om de navolgende redenen:
- De subsidieverordening ondersteunt activiteiten buiten Tsjechië
- Sommige activiteiten hebben een brede uitstraling
- Voor dans en muziek vormt taal een minder grote belemmering dan voor theater en literatuur
- Niet kan worden uitgesloten dat aanbieders van culturele projecten ook buiten Tsjechië actief zijn.
- De projecten die de stad Praag wil realiseren, zijn ook bedoeld om buitenlandse toeristen te trekken.
Na te hebben vastgesteld dat de voorgenomen subsidieverordening staatssteun behelst, gaat de Europese Commissie na of de verordening toelaatbaar is. Op grond van artikel 107 lid 3 sub d VWEU kan de Europese Commissie steunmaatregelen goedkeuren om de cultuur en de instandhouding van het culturele erfgoed te bevorderen, wanneer door deze maatregelen de voorwaarden inzake het handelsverkeer en de mededingingsvoorwaarden in de Unie niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad. De Europese Commissie is van oordeel dat aan deze voorwaarde is voldaan:
- De subsidieverordening beoogt daadwerkelijke culturele activiteiten te bevorderen.
- Het totale subsidiebudget is in verhouding tot het totale aantal potentieel begunstigden relatief gering. Daarnaast zal ongeveer 2/3 van het budget bestemd zijn voor theater. Dit heeft tot gevolg dat vanwege de linguïstische beperkingen, het effect op de handel tussen de lidstaten beperkt zal zijn.
- Iedereen kan voor subsidie in aanmerking komen en er is sprake van een transparante selectie. In het kader van de evaluatie worden ook economische aspecten meegenomen. Daarom staat vast dat het budget niet overschreden wordt.
Conclusie
De beschikking van de Europese Commissie toont aan dat ook bij het subsidiëren van culturele projecten rekening met de staatssteunregels moet worden gehouden. De aanpak van de stad Praag laat echter zien dat dat geen bezwaar hoeft te zijn. Bovendien kunnen goede voorbeelden worden gevolgd. Dit laat onverlet dat ook al wordt het voorbeeld van de stad Praag gevolgd, melding bij de Europese Commissie nog steeds noodzakelijk is. Het navolgen van een eerdere succesvolle melding, bespoedigt echter de doorlooptijd.
