Doel en inhoud van het financieel crisisplan:
- voorbereiden van het fondsbestuur op een financiële crisissituatie
- vooraf duidelijk maken aan de deelnemers hoe met hun pensioen wordt omgegaan in tijden van crisis.
Op grond van de Beleidsregel van DNB van 5 december 2011 moet het financieel crisisplan bestaan uit (artikelen 4 t/m 12):
- beschrijving crisissituatie
- dekkingsgraad waarbij korten nodig is om er uit te komen
- maatregelen die ter beschikking staan
- mate van inzetbaarheid van de maatregelen
- indicatie financiële effect van de maatregelen
- evenwichtige belangenafweging
- communicatie met belanghebbenden
- besluitvormingsproces
- beoordeling actualiteit financieel crisisplan.
Onderzoek DNB en AFM
Recent is een sectorbreed onderzoek naar de kwaliteit van financiële crisisplannen afgerond door DNB en AFM. Veertig financiële crisisplannen zijn beoordeeld op basis van de Pensioenwet en de Beleidsregel. Hieruit blijkt dat er gemiddeld bij de helft van de plannen sprake is van een slechte (10%) of onvoldoende (40%) beheersingsscore. Grote pensioenfondsen blijken niet beter te scoren dan kleine.
Verbetering moet met name op de volgende onderdelen gerealiseerd worden:
- duidelijkere prioritering van de te treffen maatregelen
- duidelijkheid over het moment van korten op pensioenen
- het in besluitvormingsprocessen rekening houden met calamiteiten
- duidelijkheid over wat het pensioenfonds richting deelnemers communiceert, op welk moment, en hoe
- hoe invulling wordt gegeven aan evenwichtige belangenafweging.
Communicatie en evenwichtige belangenbehartiging
Informatie over het crisisplan moet helder en begrijpelijk zijn, maar ook juist, tijdig en volledig. Bij de communicatie blijken fondsen te volstaan met het plaatsen van een financieel crisisplan op de website. Dit is geen begrijpelijk communicatiemiddel voor deelnemers, aldus het onderzoek van DNB en AFM. Niet alleen het plan moet worden gecommuniceerd. Ook is van belang hoe er gecommuniceerd wordt, indien sprake is van een crisis.
Pensioenfondsen lijken weinig na te denken over de centrale boodschap die zij in verschillende situaties aan de belanghebbenden willen communiceren. Ook is vaak geen sprake van een visie van het bestuur over het op evenwichtige wijze afwegen van de belangen om te komen tot een verdeling van lasten om de crisis op te lossen. Een passage ‘we zullen rekening houden met een evenwichtige belangenbehartiging’ volstaat niet. Dit is geen motivering van de wijze waarop er rekening wordt gehouden met evenwichtige belangenafweging. Kortom, waarom is naar de mening van het fondsbestuur sprake van het op evenwichtige wijze rekening houden met de verschillende groepen belanghebbenden. Welke bijdrage levert welke groep om de crisis op te lossen. Bij herstelpremies en bijstortingen van de werkgever kan de financiële positie in verband met de continuïteit van de bedrijfsvoering van belang zijn bij de evenwichtige belangenafweging.
Wat te doen
Uit het onderzoek van DNB en AFM blijkt dat veel financiële crisisplannen verbeterd en meer toegespitst moeten worden. Het is van belang om daarbij onderscheid te maken tussen het financieel crisisplan en een kortetermijnherstelplan. Beide hebben verschillende functies en doelen.
Het nut en de noodzaak van het hebben van een kwalitatief goed financieel crisisplan zijn nog steeds onverminderd actueel, gelet op de ontwikkelingen in de financiële sector. Van de fondsbesturen wordt verwacht dat zij kritisch beoordelen of en zo ja, in hoeverre invulling gegeven wordt aan de wettelijke verplichting van het hebben van een financieel crisisplan, als onderdeel van de abtn. Om concrete handreikingen te doen zijn de algemene uitkomsten van het onderzoek bekend gemaakt via de website van AFM, met een voorbeeld van een goed financieel crisisplan, een lijst met goede en slechte voorbeelden en een lijst met aandachtspunten.
