VVD wint en verliest automatiseringsgeschil

Ook politieke partijen raken wel eens verzeild in een geschil over een mislukte automatisering, zo blijkt uit een vorige week gepubliceerde uitspraak van de Rechtbank Rotterdam in een zaak tussen de VVD en het bedrijf Perfect Database Management. De uitspraak van de rechtbank is interessant, omdat er duidelijk uit blijkt hoe lastig het voor afnemers kan zijn om hun schade vergoed te krijgen van de leverancier bij een mislukte automatisering. Dit geldt met name indien - zoals hier - algemene voorwaarden van toepassing zijn die de leverancier goed beschermen tegen claims.

De VVD had Perfect Database gedagvaard, omdat zij zou hebben verzuimd om op de afgesproken datum een goed werkend IT-systeem (een extranet) op te leveren. De VVD vordert in de procedure onder meer ontbinding van de overeenkomsten en terugbetaling van reeds door haar betaalde vergoedingen, tot een bedrag van bijna € 300.000,=. Voor het geval de laatste vordering niet zou kunnen worden toegewezen, vordert de VVD het bedrag subsidiair als schadevergoeding.

De eerste vraag die de rechtbank moet beantwoorden is of er sprake is van een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst door Perfect Database. Op dit punt wordt de VVD in het gelijk gesteld. De rechtbank stelt vast dat partijen hadden afgesproken dat er op 23 augustus 2005 een werkend systeem zou zijn opgeleverd en dat Perfect Database niet aan deze afspraak heeft voldaan. De VVD had in de procedure in detail uiteengezet welke gebreken het systeem nog vertoonde en de rechtbank oordeelt dat Perfect Database de lijst met gebreken onvoldoende gemotiveerd heeft betwist.

Hoewel de VVD deze eerste slag dus binnenhaalt, blijft zij uiteindelijk met tamelijk lege handen staan. Allereerst stelt de rechtbank dat de VVD de overeenkomsten alleen mag ontbinden voor zover die nog niet waren nagekomen. Dit oordeel wordt gebaseerd op een bepaling uit de algemene voorwaarden. Vervolgens wordt de claim tot terugbetaling van onder meer hostingkosten, consultancykosten en ontwikkelingskosten ten bedrage van bijna € 300.000,= grotendeels afgewezen. Uit de algemene voorwaarden volgde namelijk dat reeds gefactureerde bedragen voor uitgevoerde werkzaamheden of geleverde diensten volledig verschuldigd zouden blijven, ook bij een ontbinding. Uiteindelijk krijgt de VVD slechts een bedrag van € 9.916,67 toegewezen, omdat alleen dit bedrag betrekking had op vooruit betaalde werkzaamheden en dus niet onder de clausule vielen.

Ook de subsidiair ingediende schadeclaim van de VVD wordt grotendeels afgewezen. Perfect Database had in de algemene voorwaarden haar aansprakelijkheid in vergaande mate beperkt, zodat zij alleen aansprakelijk was voor directe schade en dan ook nog maar tot een bedrag van 10% van de betaalde vergoedingen. Aansprakelijkheid voor gevolgschade en andere indirecte schade was volledig uitgesloten. De VVD heeft geprobeerd de clausule ongeldig te laten verklaren, met de stelling dat het beding onredelijk bezwarend was dan wel dat een beroep op de clausule naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar was. De rechtbank oordeelt echter dat de VVD een voldoende professionele organisatie is, dat uitsluiting van andere schade dan directe schade bepaald niet ongebruikelijk is en dat de bepalingen van de algemene voorwaarden voor de VVD duidelijk moeten zijn geweest. Ook de stelling dat de VVD zou zijn benadeeld bij de overname door Perfect Database van het contract van de oorspronkelijke leverancier T-Systems, wordt door de rechtbank niet aangenomen.

Uiteindelijk wordt Perfect Database veroordeeld tot betaling van alleen de directe schade, tot ten hoogste 10% van de door de VVD aan haar betaalde vergoedingen. Het exacte bedrag zal in een nadere procedure nog moeten worden vastgesteld.  Al met al boekt de VVD een klassieke pyrrusoverwinning: ze krijgt inhoudelijk gelijk, maar kan fluiten naar het grootste deel van haar geld.

De uitspraak laat zien dat afnemers er verstandig aan doen om kritisch te zijn op de algemene voorwaarden die de leverancier hanteert, omdat die het enerzijds erg lastig maken om substantiële bedragen (terug) te vorderen van de leverancier bij een mislukt automatiseringstraject en anderzijds niet snel door de rechter buiten toepassing zullen worden verklaard indien de afnemer een professionele partij is. De bepalingen waarop Perfect Database zich kon beroepen worden in de branche veel gebruikt.

Voor het eerdere tussenvonnis van de rechtbank in dezelfde zaak – dat voor een groot deel betrekking had op de vraag of de oorspronkelijke leverancier T-systems het contract rechtsgeldig had overgedragen aan Perfect Database – klik hier.