Waakhond AFM kritisch over communicatie pensioen

De AFM dient erop toe te zien dat de werkgever en pensioenuitvoerder zich aan de wettelijke communicatievoorschriften houden. Recent heeft de AFM een bestuurlijke boete van € 200.000,-- opgelegd aan een verzekeringsmaatschappij, omdat deze onvoldoende informatie  had verschaft aan deelnemers bij beëindiging van deelname aan de pensioenregeling.

Communicatie

Communicatie is een sleutelwoord als het gaat om de arbeidsvoorwaarde pensioen. Dit geldt niet alleen in de verhouding tussen werkgever-werknemer, maar ook in de verhouding pensioenuitvoerder-deelnemer. De werkgever moet er bijvoorbeeld voor zorg dragen dat de pensioenuitvoerder tijdig - dat wil zeggen binnen drie maanden na de pensioenverwerving - een startbrief aan de deelnemers uitreikt. Daarnaast gelden voor de pensioenuitvoerder specifieke communicatievoorschriften, zoals het informeren over wijzigingen in het pensioenreglement, het jaarlijks verstrekken van UPO’s aan deelnemers en het informeren van deelnemers bij een beëindiging van deelname aan de pensioenregeling. Dit laatste gebeurt vaak in een beëindigingbrief. Hierin wordt onder meer een overzicht gegeven van de verschillende opgebouwde pensioenaanspraken. Ook wordt de deelnemer hierin geïnformeerd over het recht op waardeoverdracht, de toeslagverlening en het verval van de dekking voor het risico op overlijden (bij nabestaandenpensioen op risicobasis). 

Boete

De AFM heeft de verzekeringsmaatschappij beboet, omdat de berichtgeving bij einde deelname niet alle wettelijk vereiste informatie bevatte. De verzekeringsmaatschappij had een mutatieoverzicht opgesteld dat moest doorgaan voor de beëindigingsbrief. De wettelijk vereiste informatie in de beëindigingsbrief staat verwoord in artikel 39 PW in relatie tot artikel 6 Besluit uitvoering PW. In het mutatieoverzicht ontbrak informatie over de navolgende onderwerpen:

-          het vervallen van de dekking van het nabestaandenpensioen op risicobasis;

-          de toeslagverlening;

-          het wettelijk recht op waardeoverdracht;

-          de gevolgen voor de dekking van het risico van arbeidsongeschiktheid;

-          omstandigheden die betrekking hebben op het functioneren van de pensioenuitvoerder.    

Het verstrekken van deze informatie is volgens de wetgever van belang om de uittredende deelnemer in staat te stellen afwegingen en keuzes te maken. De keuze rond het recht op waardeoverdracht is van groot belang. De wenselijkheid van waardeoverdracht hangt o.a. af van de mate van toeslagverlening en de financiële positie van de pensioenuitvoerder.

De verzekeringsmaatschappij trok in het verweer de ernst van de geconstateerde overtredingen in twijfel, omdat deze niet zien op het geheel van de vereiste informatieverstrekking, maar op enkele onderdelen van de informatieverstrekking. Daarnaast voerde de verzekeringsmaatschappij aan dat over de arbeidsongeschiktheid en de toeslagverlening geen informatie verstrekt was, omdat arbeidsongeschiktheid niet meeverzekerd was en sinds 1999 geen toeslagen meer verleend waren. Het recht op waardeoverdracht stond weliswaar niet verwoord in het mutatieoverzicht, maar in een ander document: het pensioenreglement.

De AFM gaat echter niet mee in dit betoog. De AFM reageert dat de betreffende informatie van wezenlijk belang is bij beëindiging van deelname. In het verlengde hiervan, overweegt de AFM dat voor wat betreft het recht op waardeoverdracht niet volstaan kan worden met een verwijzing naar het pensioenreglement. Voorts overweegt de AFM dat ook over arbeidsongeschiktheid en toeslagverlening informatie verschaft had moeten worden, om de uittredende deelnemer deze informatie in overweging te laten nemen bij zijn verdere keuzes ten aanzien van zijn pensioen. Bovendien is toeslagverlening van belang bij het bepalen van het pensioenresultaat.

Het basisbedrag van de boete voor de geconstateerde overtreding is maar liefst € 500.000,--. Dit bedrag kan onder omstandigheden worden gematigd (bijvoorbeeld vanwege de beperkte ernst en duur van de overtreding) of verhoogd (bij recidive).  In dit geval heeft de AFM besloten de boete te verlagen naar een bedrag van € 200.000,--, wegens de beperkte draagkracht van de verzekeringsmaatschappij. Nog steeds een fors bedrag dus.

Tot slot

Pensioenuitvoerders (en eventueel de tussenpersonen en/of de uitvoeringsorganen) doen er verstandig aan àlle wettelijk voorgeschreven informatie in de beëindigingsbrief zelf te verwerken. Verwijzing naar het pensioenreglement is onvoldoende. Deze informatie moet bovendien duidelijk, begrijpelijk en tijdig verstrekt worden (artikel 48 PW). Het valt op dat het onderwerp communicatie steeds meer de aandacht van de AFM heeft. Vorige maand nog heeft de AFM laten weten dat er meer moet gebeuren om consumenten inzicht te geven in hun pensioen. Volgens onderzoek van de AFM denken veel Nederlanders te rooskleurig over hun pensioen. De site mijnpensioenoverzicht.nl beperkt zich volgens de AFM nog te veel tot het geven van een overzicht.