Het verzoek om informatie
RTL Nederland heeft bij de Minister van Infrastructuur en Milieu onder andere de vertrek- en aankomsttijden en vertragingen van passagierstreinen opgevraagd. De Minister heeft het verzoek afgewezen omdat de informatie niet bij hem aanwezig is en ook niet 'onder hem' berust. Daarnaast stelt de Minister zich op het standpunt dat, voor zover de gevraagde informatie bij ProRail aanwezig is, deze instelling niet werkzaam is onder zijn verantwoordelijkheid. Volgens de Minister is ProRail een private rechtspersoon en is er geen sprake van overwegende overheidsinvloed.
Onder verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan werkzame instelling
Private rechtspersonen zoals ProRail vallen in beginsel niet onder de verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan (in dit geval de Minister van Infrastructuur en Milieu) als bedoeld in artikel 3 Wob, tenzij kan worden vastgesteld dat sprake is van overwegende overheidsinvloed van het bestuursorgaan op die private rechtspersoon. Allereerst onderzoekt de rechtbank of er uit regelgeving en statuten blijkt dat ProRail zich bij zijn werkzaamheden heeft te richten naar de opdrachten van de Minister en of dat de Minister bevoegd is enige aanwijzing te geven. Dit is niet het geval. Overwegende overheidsinvloed kan echter ook blijken uit een samenstel van bevoegdheden, zoals de Afdeling heeft geformuleerd de uitspraak van 16 november 2011. De volgende omstandigheden zijn in deze zaak hiervoor van belang:
- De Minister heeft door middel van de Beheersconcessie een aantal publieke taken aan ProRail toebedeeld;
- De Staat der Nederlanden is enig aandeelhouder van ProRail;
- ProRail wordt grotendeels door de Minister vanuit publieke middelen gefinancierd;
- Toezicht op ProRail komt voort uit wet- en regelgeving;
- ProRail heeft een informatieverplichting jegens de Minister;
- De Minister beschikt over een stelsel van sturings- en handhavingsinstrumenten indien de verplichtingen door ProRail niet worden nagekomen;
- ProRail levert (op verzoek) informatie aan de Minister ten behoeve van het vaststellen of verantwoorden van het beleid.
De rechtbank is van oordeel dat ProRail in ieder geval voor wat betreft de hier relevante publieke taken als een onder verantwoordelijkheid van de Minister werkzaam bedrijf moet worden aangemerkt en dat de daarmee samenhangende informatie die zich bij ProRail bevindt om die reden valt onder de reikwijdte van artikel 3 Wob. De Minister was dan ook gehouden de door RTL Nederland gevraagde informatie bij ProRail op te vragen en vervolgens inhoudelijk te toetsen of die informatie openbaar gemaakt kon worden op grond van de Wob.
Uit deze uitspraak blijkt dat in gevallen zoals de onderhavige de reikwijdte van de Wob tevens kan uitstekken over op het eerste oog zuiver privaatrechtelijke partijen. Wilt u meer weten over de ruime kring van relevante omstandigheden in het licht van een Wob-verzoek? Neem contact op met Jasper Molenaar.