Introductie omzetdrempels
Nu is de situatie zo dat een concentratie bij de NZa moet worden gemeld als daarbij ten minste één zorgaanbieder is betrokken die zorg doet verlenen met behulp van minimaal 50 personen. Een concentratie in de zorgsector moet daarna (ook) bij de ACM worden gemeld als daarbij:
- minimaal twee ondernemingen zijn betrokken met een gezamenlijke omzet van EUR 55 miljoen of meer, en
- ten minste twee ondernemingen betrokken zijn die een omzet behalen van minimaal EUR 10 miljoen waarvan minsten EUR 5.5 miljoen is behaald met het verlenen van zorg.
De NZa geeft na melding in een zorgspecifieke concentratietoets uitsluitend goedkeuring als het fusietraject zorgvuldig is verlopen, terwijl de ACM goedkeuring geeft als zij geen reden heeft om aan te nemen dat de concurrentie door de voorgenomen concentratie wordt beperkt. Als de overheveling doorgaat, zal de ACM dus beide toetsten gaan uitvoeren. Daarmee beoogt het Wetsvoorstel (onder meer) de regeldruk voor zorgaanbieders te verminderen.
Op grond van het wetsvoorstel zal bovendien de aanmeldingsdrempel voor de zorgspecifieke concentratietoets worden aangepast. Het criterium van 50 werkzame personen wordt vervangen door omzetdrempels. Na de overheveling zal een zorgspecifieke concentratie bij de ACM moeten worden gemeld als daarbij:
- een onderneming is betrokken die in het voorafgaande kalenderjaar direct of indirect met het verlenen van zorg ten minste een omzet heeft behaald van EUR7.000.000,--; en
- ten minste een andere onderneming is betrokken die in het voorafgaande kalenderjaar in Nederland ten minste een omzet heeft behaald van EUR500 000,--.
De omzetdrempels voor de beoordeling van de concurrentiegevolgen van concentraties blijven ongewijzigd.
Toezicht op AMM
Ook het toezicht op AMM wordt op grond van het wetsvoorstel overgeheveld van de NZa naar de ACM omdat de ACM nu al het verbod op misbruik van een economische machtspositie (het misbruikverbod) handhaaft. Het toezicht op AMM onderscheidt zich van de handhaving van het misbruikverbod. Bij het toezicht op AMM heeft de toezichthouder (nu nog de NZa) de bevoegdheid om ter voorkoming van (dreigend) misbruik (preventieve) verplichtingen op te leggen aan een zorgaanbieder –of verzekeraar met AMM (bijvoorbeeld een contracteerplicht). Het misbruikverbod kan daarentegen pas worden gehandhaafd (met een boete) op het moment dat de toezichthouder (ACM) daadwerkelijk misbruik heeft vastgesteld.
Commentaar
Door de lage aanmelddrempels voor (met name) de zorgspecifieke fusietoets moet vrijwel iedere concentratie sector ter goedkeuring worden aangemeld, zelfs als de zorgfunctie erdoor niet of nauwelijks zal worden beïnvloed. Dat lijkt niet de bedoeling te zijn geweest van de wetgever bij invoering van de zorgspecifieke concentratietoets. De wetgever ging er namelijk van uit dat jaarlijks 25 aanvragen zouden worden ingediend. De praktijk blijkt weerbarstiger. In twee jaar heeft de NZa ruim 170 meldingen moeten beoordelen.
Voor zorgaanbieders zal het prettig zijn dat zij ten behoeve van de concentratiecontrole alleen nog maar met de ACM te maken krijgen. Na de overheveling moeten zij echter nog steeds twee verschillende meldingen verrichten. De kritiek uit de sector dat de zorgspecifieke concentratietoets een nodeloze administratieve belasting oplevert die onnodig geld onttrekt aan de zorg, wordt door de overheveling in ieder geval niet weggenomen.
De ACM staat onder Europese (mededingings)toezichthouders bekend vanwege het feit dat zij vrijwel nooit handhavend optreedt tegen (vermeende) overtreding van het misbruikverbod. De ACM geeft meer prioriteit aan de handhaving van het kartelverbod. Ook het aantal besluiten van de NZa op het gebied van AMM, is op de vingers van twee handen te tellen Het is zorgaanbieders met name een doorn in het oog dat de NZa nog nooit heeft opgetreden tegen de (breed gepercipieerde) marktmacht van zorgverzekeraars. De overheveling van het toezicht op AMM naar de ACM zal pas effect hebben als de ACM meer prioriteit gaat geven aan de handhaving van het misbruikverbod en het toezicht op AMM. Daarvoor zullen financiële middelen vrijgemaakt moeten worden. Mogelijk dat een recent rapportaanleiding is voor gewijzigde prioriteiten. Uit dit rapport blijkt namelijk dat concurrentie onder zorgverzekeraars beperkt is (hetgeen een aanwijzing kan zijn van AMM).