Zorgbestuurder levert salaris in voor aanbesteding

Recent was in het nieuws dat een bestuurder van een zorginstelling € 11.000 salaris inlevert om mee te mogen blijven doen aan een aanbesteding van een gemeente. Het salaris van € 193.000 per jaar is meer dan de Balkenendenorm, die als maximum geldt volgens de WNT (Wetsontwerp normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector).
De maatschappelijke reacties lijken positief, maar hoe zit dit juridisch?

Wat zegt de WNT?
Bij de behandeling van de WNT door de Eerste Kamer heeft de minister van Binnenlandse Zaken op 15 oktober 2012 met zoveel woorden opgemerkt, dat verscherping van de financieringsvoorwaarden niet de aangewezen weg is om excessieve beloningen tegen te gaan. Allereerst kan via verscherping van de bekostigingsvoorwaarden van de instelling in de (semi)publieke sector niet worden bereikt dat bezoldigingen over het maximum door de topfunctionaris moeten worden terugbetaald. Via de bekostigingsvoorwaarden kan alleen bewerkstelligd worden dat een lagere bekostiging wordt toegekend. Dus de oorspronkelijke bekostiging minus het excessieve deel van de bezoldiging van de topfunctionaris. Daar komt bij dat lang niet alle instellingen rechtstreeks bekostigd worden door het Rijk. Dit geldt in ieder geval voor de meeste zorginstellingen. Zelfs academische ziekenhuizen worden slechts voor een deel rechtstreeks door het Rijk bekostigd. Woningcorporaties ontvangen in het geheel geen bekostiging van het Rijk. Kortom als niet of slechts beperkt sprake is van inkomsten uit publieke middelen is regulering via financieringsvoorwaarden niet/nauwelijks mogelijk. De minister concludeert dat het voorkomen van excessieve beloningen van topfunctionarissen in de (semi)publieke sector zal/moet plaatsvinden via de WNT. In deze wet worden uitgebalanceerde regels in het leven geroepen die bedoeld zijn om in te grijpen bij excessieve beloningen.

Wat zegt het aanbestedingsrecht?
Bij Europeesrechtelijke aanbestedingen geldt de voorwaarde dat eisen en criteria voldoende verband moeten hebben met het voorwerp van de opdracht. In artikel 54 lid 1 sub a Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten staat dat een aanbestedende dienst een overheidsopdracht gunt op grond van criteria die verband houden met het voorwerp van de overheidsopdracht. Het is maar de vraag of de (excessieve) bezoldiging van de bestuurder voldoet aan deze wettelijke voorwaarde.

Slotsom
Er bestaan duidelijke juridische bezwaren tegen het buiten de WNT om afdwingen van matiging van bezoldiging van topfunctionarissen in de (semi)publieke sector. Hierbij speelt niet alleen een rol dat in de WNT sprake is van een uitgebalanceerd systeem, met als doel het tegengaan van excessieve beloningen. Daarnaast geldt in de WNT een afgewogen overgangsregeling voor bestaande afspraken. Deze worden gerespecteerd (voor zover deze dateren van voor 6 december 2011) gedurende een periode van vier jaar en daarna geleidelijke afgebouwd in vier stappen gedurende een periode van drie jaar. Kortom: een aanbestedende dienst (overheidsinstantie) mag niet met oneigenlijke middelen eventuele excessieve beloningen van topfunctionarissen in de (semi)publieke sector bestrijden.

Wilt u meer weten over de WNT, raadpleegt u dan de kennispagina www.dirkzwagerarbeidsrecht.nl.