De rechtbank overweegt kort gezegd dat de in dat kader gemaakte afspraken niet vernietigbaar zijn wegens misbruik van omstandigheden en dat het aandeelhoudersbesluit waarbij besloten is tot de kapitaalinjectie evenmin vernietigbaar is. Dit heeft tot gevolg dat de verkopende aandeelhouder geen aanspraak kan maken op betaling van een eerste nabetaling, waarvoor al het voormelde aandeelhoudersbesluit tot kapitaalinjectie is genomen, maar wel op betaling van een (thans opeisbare) tweede nabetaling, nu daarvoor (nog) geen kapitaalinjectiebesluit is genomen door de algemene vergadering van de vennootschap. Verder wijst de rechtbank een vordering tot uittreding af wegens (onder meer) onvoldoende onderbouwing en oordeelt zij dat er ook geen grond is voor vergoeding van afgeleide schade.
Inleiding
Windward Holding B.V. (‘Windward’) is met Shanghai Junzheng Logistics Co. Ltd., voorheen geheten Sinochem International Logistics Co. Ltd., (‘Sinochem’) in gesprek getreden over een mogelijke joint venture met het doel om North Sea Tankers B.V. (‘NST’) – een bedrijf dat zich bezighoudt met het commercieel management van zeetankers, specifiek op het gebied van transport van chemicaliën – te laten groeien van een commercieel manager tot een rederij. In dat kader hebben Windward en Sinochem onder meer een binding offer letter getekend, waarin kort gezegd is opgenomen dat Sinochem de meerderheid van de aandelen in het kapitaal van
NST zou overnemen. Enige tijd later start Windward een arbitrageprocedure tegen Sinochem, waarin zij onder meer de nakoming van de verplichtingen van Sinochem met betrekking tot de aandelenkoop vordert. Tijdens de arbitrageprocedure sluiten Windward en Sinochem een vaststellingsovereenkomst (‘de VSO’) met als bijlage een term sheet voor de aandelenkoop.
Uiteindelijk sluiten Windward en JZ Logistics Holding (Overseas) Co. Ltd. (‘Junzheng’), een groepsmaatschappij van Sinochem, een koopovereenkomst ten aanzien van 75% van het aandelenkapitaal van NST (‘de SPA’). In de SPA is opgenomen dat er twee nabetalingen volgen en is verder het volgende opgenomen: ‘(…) the Parties agree that if the General Meeting of the Company decides that the Company requires new capital for investments or otherwise, that the (remaining) amount of the Deferred Payment shall be available for such investments and that
the Purchaser may use the (remaining) amount of the Deferred Payment to make such capital contributions (by way of share premium or against issuance of new shares) to the Company on behalf of the Seller, provided that the Purchaser shall also make a pro-rata capital contribution to the Company and in the same manner as the Seller’ (‘de Security-bepaling’). Verder is een aandeelhoudersovereenkomst (‘de SHA’) gesloten tussen Windward, Junzheng, NST, Stichting Administratiekantoor North Sea Tankers (‘de STAK’) en de uitvoerend bestuurder en medeaandeelhouder van NST (‘de Medeaandeelhouder’). In de SHA wordt verwezen naar de Security-bepaling.
Een goed jaar na de overdracht van de aandelen van Windward aan Junzheng verzoekt Windward Junzheng om de eerste nabetaling aan haar te voldoen. Kort daarna volgt een aandeelhoudersvergadering van NST, alwaar onder verwijzing naar de Security-bepaling besloten is dat NST nieuw kapitaal nodig heeft. Windward heeft tegen het beroep van Junzheng op de Security-bepaling bezwaar gemaakt. Vervolgens wordt de Medeaandeelhouder
geschorst als uitvoerend bestuurder, wordt zijn managementovereenkomst beëindigd en besluit de algemene vergadering van NST om de Medeaandeelhouder als uitvoerend bestuurder te ontslaan.
Misbruik van omstandigheden
In deze procedure beroept Windward zich onder meer op de vernietigbaarheid van de VSO en de Security-bepaling, omdat er misbruik van omstandigheden zou zijn gemaakt door Sinochem en Junzheng. De rechtbank overweegt daartoe dat de enkele omstandigheid dat Windward zich ten tijde van het aangaan van de VSO en vervolgens de SPA – met daarin de Security-bepaling – in een door haar gestelde, benarde situatie bevond op zichzelf onvoldoende is voor een geslaagd beroep op misbruik van omstandigheden. Er zijn bijkomende feiten en omstandigheden vereist waaruit afgeleid kan worden dat Sinochem en Junzheng misbruik hebben gemaakt van die benarde situatie. Gesteld noch gebleken is echter dat Sinochem en Junzheng voor zichzelf een klaarblijkelijk onevenredig groot en niet gerechtvaardigd voordeel hebben bedongen, aldus de rechtbank, en daarmee faalt het beroep van Windward en de Medeaandeelhouder (‘Windward c.s.’) op misbruik van omstandigheden. De rechtbank overweegt verder dat de ‘blote’ verwijzing naar de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid onvoldoende is voor de honorering van een beroep daarop.
Aandeelhoudersbesluit
Windward c.s. beroepen zich verder op de vernietigbaarheid van het aandeelhoudersbesluit tot kapitaalinjectie zelf. Naar het oordeel van de rechtbank is daar geen grond voor, nu partijen het er in de maanden voorafgaand aan de aandeelhoudersvergadering over eens waren dat NST kapitaal nodig had en het bovendien vaststaat dat de rechtsverhouding tussen partijen voorzag in de mogelijkheid dat beide aandeelhouders zouden bijdragen aan een kapitaalinjectie in NST, waarbij de nabetalingen zouden worden ingezet. Dat de Medeaandeelhouder het niet eens was met de wijze waarop dat kapitaal mogelijk zou worden aangewend, doet niet af aan de kapitaalbehoefte van NST, aldus de rechtbank.
Nabetalingen
Verder vordert Windward de betaling van de nabetalingen. Ten aanzien van de eerste nabetaling overweegt de rechtbank dat Junzheng deze betaling heeft voldaan op de in de Security-bepaling voorziene wijze en ten aanzien van de tweede betaling dat de termijn voor opeisbaarheid inmiddels verstreken is en voor de tweede nabetaling (nog) geen aandeelhoudersbesluit in de zin van de Security-bepaling is genomen. De gevorderde betaling van de tweede nabetaling (minus een ter zitting erkend verschuldigd bedrag onder de SPA) is derhalve toewijsbaar. Verder overweegt de rechtbank dat de SPA niet kwalificeert als een handelsovereenkomst in de zin van artikel 6:119a BW.
Uittredingsvordering
Windward vordert verder Junzheng te veroordelen de aandelen van Windward in het kapitaal van NST over te nemen. De rechtbank overweegt in dat kader dat de omstandigheid dat de Medeaandeelhouder tegen zijn wil is ontslagen als bestuurder van NST niet betekent dat het voortduren van het aandeelhouderschap van Windward in redelijkheid niet meer van haar gevergd kan worden, temeer nu de vertrouwensbreuk die tussen partijen is ontstaan (mede) het gevolg is van het handelen van Windward c.s. zelf. Verder leidt de enkele omstandigheid
dat Windward een minderheidsaandeelhouder van NST is niet tot een succesvolle vordering op grond van artikel 2:343 BW, maar zijn daarvoor bijkomende, zwaarwegende omstandigheden vereist, aldus de rechtbank.
Schadevergoeding
Tot slot vorderen Windward c.s. Junzheng en Sinochem hoofdelijk te veroordelen tot vergoeding van de schade die Windward lijdt en heeft geleden in de vorm van winstderving op haar aandelen in het kapitaal van NST. De rechtbank overweegt dat deze vordering neerkomt op een vordering tot vergoeding van afgeleide schade en niet voor vergoeding in aanmerking komt. Voor zover het gaat om vermeende oude aanspraken van Windward jegens Sinochem, heeft te gelden dat Windward daar afstand van heeft gedaan met het sluiten van de VSO en, zo vervolgt de rechtbank, met betrekking tot het verwijt aan het adres van Junzheng heeft Windward geen (bijzondere) feiten of omstandigheden gesteld en onderbouwd waaruit volgt dat Junzheng een specifieke zorgvuldigheidsnorm ter bescherming van Windward als aandeelhouder van NST heeft veronachtzaamd.
De rechtbank wijst alleen de vordering tot betaling van de tweede nabetaling toe en wijst alle andere vorderingen af.
