Hoe stel ik een boetebeding op?

Boetebedingen komen zeer veel voor. Niet alleen in commerciële contracten, maar ook in veel arbeidsovereenkomsten en in algemene voorwaarden staan vaak boetebedingen. Een boetebeding is een afspraak tussen partijen over het te betalen boetebedrag indien één of meer partijen één of meer verplichtingen niet nakomt. Dit boetebedrag kan behoorlijk oplopen, zodat een boetebeding grote financiële gevolgen kan hebben. Maar niet alleen om die reden is voorzichtigheid geboden. Dit artikel zet uiteen waarom het opstellen van zo’n boetebeding nauw luistert. 

De twee functies van een boetebeding
Een boetebeding kan meerdere functies hebben. Ten eerste kan het boetebeding fungeren als zogenaamd ‘strafbeding’. Een dergelijk beding stimuleert partijen om zich te houden aan de overeenkomst. Men denkt hierbij bijvoorbeeld aan een boete van € 1.000,- per dag bij te late levering van goederen. Ten tweede kan het boetebeding fungeren als zogenaamd ‘schadevergoedingsbeding’. De verschuldigde boete treedt dan in de plaats van de schadevergoeding die verschuldigd zou zijn bij niet-nakoming van de overeenkomst. Zo’n beding wordt met name gebruikt indien het lastig is de daadwerkelijk geleden schade door de niet-nakoming  te bepalen. Hiervan kan sprake zijn bij de overtreding van een geheimhoudingsverplichting of relatiebeding. Een combinatie van een strafbeding en een schadevergoedingsbeding is echter ook mogelijk. Van welk soort beding sprake is, is afhankelijk van de wijze waarop het boetebeding is geformuleerd. Dit luistert dus nauw.  

Hoe hoog stel ik de boete vast?
Zoals gezegd kan het boetebedrag hoog oplopen. Partijen proberen daarom vaak om geheel of gedeeltelijk onder een boetebeding uit te komen. Zo’n poging is echter lang niet altijd succesvol. Uitgangspunt is namelijk dat het volledige bedrag aan bedongen boete voldaan moet worden. De rechter kan de boete op grond van artikel 6:94 lid 1 BW slechts matigen “indien de billijkheid dit klaarblijkelijk eist”, met andere woorden: indien op grond van bijzondere omstandigheden de eigenlijk verschuldigde boete tot zeer onredelijke gevolgen leidt. Hiervan is niet snel sprake.

Aandachtspunten bij het opstellen van een boetebeding
Bij het opstellen van een boetebeding moeten partijen zich dus een aantal belangrijke vragen stellen. Is de boete slechts een prikkel tot (tijdige) nakoming? Of dient zij (ook) tot fixatie van de te leiden schade? En hoe hoog moet de boete zijn? Daarnaast kunnen nog andere zaken van belang zijn, bijvoorbeeld of naast de boete nog nakoming van de overeenkomst kan worden gevorderd en of de boete ook verschuldigd is indien sprake is van overmacht.

Conclusie
Het opstellen van een boetebeding luistert nauw en de financiële gevolgen van zo’n beding kunnen groot zijn. Toch dienen boetebedingen niet te worden gemeden; zij zijn in veel gevallen bijzonder nuttig. Wij voorzien u daarom graag van advies bij het opstellen van zo’n beding.