Benoemingsrecht AVA
De bevoegdheid om leden van de Raad van Commissarissen (“RvC”) te benoemen, ligt in beginsel bij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (“AVA”). Uitzonderingen daarop zijn de eerste benoeming bij oprichting of het aanwijzen van andere benoemingsbevoegden in de statuten van de vennootschap. Deze hoofdregel volgt voor de naamloze vennootschap uit artikel 2:132 Burgerlijk Wetboek en voor de besloten vennootschap uit artikel 2:242 Burgerlijk Wetboek.
Indien een vennootschap haar schulden wil herstructureren door middel van een schuldeisersakkoord, kan een beroep worden gedaan op de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (“WHOA”). Uitgebreide informatie over de WHOA kunt u vinden in ons gratis toegankelijke WHOA-book. Onder de WHOA kan de rechtbank voorzieningen treffen ter bescherming van de belangen van de schuldeisers of de aandeelhouders. In een recent gepubliceerde uitspraak oordeelt de rechtbank dat de aandeelhouders van een vennootschap hun benoemingsrechten tijdelijk niet kunnen uitoefenen. Hoe komt de rechtbank tot dat oordeel?
Het verzoek
De vennootschap waarop de WHOA-procedure betrekking heeft, heeft eind 2022 een startverklaring gedeponeerd. Daarop heeft de rechtbank een afkoelingsperiode gelast en zijn de onderhandelingen over het WHOA-akkoord begonnen. Goed om te benoemen: alle aandelen in de vennootschap worden gehouden door twee andere vennootschappen, waarvan de aandelen door een natuurlijk persoon worden gehouden die tevens enig bestuurder van de beide aandeelhouders is.
De vennootschap verzoekt de rechtbank om een voorlopige voorziening te treffen die ertoe strekt dat de aandeelhouders van de vennootschap gedurende het WHOA-traject worden beperkt in het uitoefenen van het stemrechten, met name met betrekking tot het schorsen, ontslaan of wijzigingen van enige bevoegdheid van de AVA of het wijzigen van enige bevoegdheid die ziet op de verhoudingen tussen het bestuur van de vennootschap en de RvC.
Discussie
Het verzoek wordt door de vennootschap als volgt onderbouwd. Het WHOA-akkoord en de onderhandelingen daarover zijn in vergevorderd stadium, maar de aandeelhouders veroorzaken onrust. Zo heeft de AVA twee nieuwe leden aan de RVC toegevoegd en hebben de aandeelhouders aangekondigd via de AVA de voorzitter van de RVC te zullen ontslaan.
De aandeelhouders onderbouwen deze stappen als volgt. De CFO en voorzitter van de RvC zouden samen de CEO buiten spel zetten om het WHOA-akkoord erdoor te krijgen, waarmee zij niet in het belang van de gezamenlijke schuldeisers of de aandeelhouders handelen. Daarnaast stellen de aandeelhouders dat de voorzitter van de RvC hun informatieverzoeken en voorstellen van de CEO negeert, waardoor de corporate governance niet wordt gevolgd. De aandeelhouders vragen zich daarnaast af of het WHOA-akkoord tot een levensvatbare onderneming leidt.
De vennootschap stelt dat de aandeelhouders met hun handelen de herstructurering belemmeren. Tevens zou het voorgenomen ontslag van de voorzitter van de RvC misbruik van bevoegdheid vormen. De Monitoring Committee – die de naleving van de corporate governance toetst – steunt het verzoek van de vennootschap tot het treffen van de voorziening en ziet geen aanleiding om schending van de corporate governance aan te nemen.
Oordeel rechtbank
De rechtbank begint met op te merken dat de rol van de AVA binnen een WHOA-traject akkoord is. Het bestuur is tijdens het traject in de lead. Indien aandeelhouders menen dat hun belangen niet voldoende worden behartigd, kunnen zij de aanstelling van een herstructureringsdeskundige verzoeken; die in dit traject reeds benoemd is.
Zowel de vennootschap als de herstructureringsdeskundige kunnen het treffen van een voorlopige voorziening verzoeken. De hier gevraagde voorziening betreft een ordemaatregel ter bescherming van de gezamenlijke schuldeiseres. De rechtbank overweegt dat het tijdelijk inperken van de bevoegdheden van de AVA inderdaad die bescherming biedt.
Aan zijn overweging legt de rechtbank ten grondslag dat 1) niet is gebleken dat de corporate governance niet is gevolgd, 2) niet is gebleken van de gestelde gebrekkige informatievoorziening, 3) de vennootschap niet de tijd heeft om het ontslag en de benoeming van een nieuwe voorzitter van de RvC af te wachten en 4) niet is gebleken dat alternatieven onvoldoende zouden zijn onderzocht en, voor zover dat al het geval zou zijn, dat niet kan leiden tot het oordeel dat de vennootschap niet in het belang van de gezamenlijke schuldeisers handelt. De rechtbank wijst de verzochte voorziening dan ook toe, waarbij hij overweegt dat de herstructurering vergevorderd is en in rust voortgezet dient te worden – zonder deze dreigingen van de aandeelhouders. De aandeelhouders kunnen door middel van de AVA tijdelijk geen bestuurders of leden van de RvC schorsen, ontslaan of benoemen. Een vergaande maatregel dus.
Meer weten?
Een WHOA-procedure biedt mogelijkheden voor vennootschappen in financiële problemen, maar heeft ook gevolgen voor crediteuren. Wilt u weten of de WHOA uw vennootschap kan helpen of welke rechten u als crediteur hebt? Neem dan contact op met Steven Effting en Tristan Bron.
