Concrete schadeberekening: misgelopen contracten tellen niet mee

Een schildersbedrijf sluit een overeenkomst met een vastgoedbedrijf voor het schilderen van een pand. Enkele dagen voordat het schildersbedrijf wil starten, trekt het vastgoedbedrijf de opdracht in. Het schildersbedrijf claimt dat in de schadeberekening moet worden meegenomen dat zij – indien zij nooit de overeenkomst zou zijn aangegaan met het vastgoedbedrijf – met vijf andere opdrachtgevers veel lucratievere contracten zou hebben gesloten. Dat gaat echter niet op, zo blijkt uit het arrest hof ’s-Hertogenbosch 30 juni 2015, ECLI:NL:GHSHE:2015:2429.

Hoe bereken je schade: concreet of abstract?

Schade kan in principe op twee manieren worden berekend: concreet of abstract.

Abstracte schadeberekening houdt in dat er gekeken wordt hoe groot in het algemeen de schade zal zijn van iemand die in dezelfde situatie verkeert als de benadeelde. Voor sommige gevallen schrijft de wet abstracte schadeberekening voor. Een voorbeeld is artikel 6:119 Burgerlijk Wetboek, waarin de wettelijke rente die over een schadebedrag moet worden betaald abstract is bepaald. Soms wordt in een rechtszaak ook een abstract berekening gemaakt, zie bijvoorbeeld het Maassluis-arrest (Hoge Raad 9 oktober 1992, ECLI:NL:HR:1992:ZC0707) waarin de waardedaling van een huis dat op verontreinigde grond blijkt te staan, abstract wordt berekend omdat de eigenaar/benadeelde (nog) niet van plan is het huis te gaan verkopen.

In het algemeen komt abstracte schadeberekening in de praktijk echter niet veel voor. Meestal (en bijna altijd in letselschadezaken) wordt schade concreet berekend. Dat houdt in dat gekeken wordt wat deze benadeelde daadwerkelijk aan schade heeft geleden. De benadeelde moet dan dus zijn schade becijferen en onderbouwen door middel van bonnetjes, facturen, omzetcijfers, etc.

Concrete schadeberekening: hypothetische en huidige situatie

1. de hypothetische situatie waarin de benadeelde zou hebben verkeerd indien het schadevoorval niet zou hebben plaatsgevonden;


2. de huidige situatie waarin de benadeelde nu daadwerkelijk verkeert.

Het verschil vormt de (concrete) schade van de benadeelde.

Hof ’s-Hertogenbosch 30 juni 2015, ECLI:NL:GHSHE:2015:2429

In de zaak bij het hof ’s-Hertogenbosch wilde het schildersbedrijf dat de rechter (ook nog) een derde situatie meenam in de schade berekening: de situatie waarin zij zou hebben verkeerd indien zij de overeenkomst met het vastgoedbedrijf helemaal niet had gesloten. In dat geval zou zij namelijk opdrachten van vijf andere bedrijven hebben kunnen aannemen en uitvoeren en daarmee meer winst hebben behaald dan wanneer zij de opdracht van het vastgoedbedrijf had uitgevoerd. Het schildersbedrijf had deze vijf opdrachten niet aangenomen omdat zij de opdracht van het vastgoedbedrijf al had aanvaard.

Met deze redenering wil het schildersbedrijf dus eigenlijk naast/in plaats van de hypothetische situatie en/of huidige situatie een derde situatie in de schadeberekening betrekken. Dat kan echter niet volgens het hof omdat het schildersbedrijf er nu eenmaal voor heeft gekozen om de opdracht van het vastgoedbedrijf aan te nemen. Dat zij – indien zij dat niet had gedaan – een grotere omzet had kunnen realiseren als zij de vijf andere opdrachten had aanvaard, kan niet tegen het vastgoedbedrijf worden tegengeworpen.

Het schildersbedrijf had enkel de derde situatie onderbouwd met stukken en had niet inzichtelijk gemaakt hoe haar hypothetisch en huidige situatie eruit (zouden) zien. Daarom wordt er – hoewel het vastgoedbedrijf aansprakelijk wordt geacht – een (relatief) laag schadebedrag toegewezen door het hof.

Tot slot

Met het vaststellen van aansprakelijkheid ben je er als benadeelde nog niet. Het inzichtelijk maken en concreet onderbouwen van de schade is minstens zo belangrijk. Bij concrete schadeberekening moet duidelijk worden gemaakt waaruit de hypothetische en huidige situatie bestaan, anders loopt je het risico dat de schadeposten (grotendeels) worden afgewezen.