Ondernemingen worden veelvuldig samengevoegd en opgesplitst. Men spreekt ook wel van fusie en splitsing. Hoe komt een fusie of splitsing tot stand en welke rechtsgevolgen brengt een fusie of splitsing met zich mee?
Overname
Aandelenovername
In het geval van een aandelenovername verwerft de ene vennootschap door overdracht de aandelen van een andere vennootschap. Ook kan een nieuw opgerichte vennootschap de aandelen van de bij de aandelenovername betrokken vennootschappen door overdracht verwerven. In de praktijk spreekt men in zo’n geval doorgaans van een overname.
Activa/passiva overname
Van een activa/passiva overname is sprake als de ene vennootschap de activa en passiva die samen een onderneming vormen, van een andere vennootschap door overdracht verwerft. Men spreekt daarom ook wel van een activa/passiva transactie. Ook kunnen de activa en passiva van ondernemingen van beide betrokken vennootschappen worden ingebracht in een nieuw op te richten vennootschap.
De aandelenovername en de activa/passiva overname zijn niet als zodanig in de wet geregeld. Zij komen tot stand door een koopovereenkomst, gevolgd door overdracht van de aandelen dan wel de activa en/of passiva tegen de betaling van een geldsom of in ruil voor bijvoorbeeld aandelen. De aandelenovername en de activa/passiva overname worden in dit artikel verder buiten beschouwing gelaten.
Juridische fusie
Bij een juridische fusie (“fusie”) worden de vermogens van twee of meer rechtspersonen samengevoegd tot één vermogen. Er is sprake van één of meer verdwijnende (fuserende) rechtspersonen en één verkrijgende rechtspersoon. De verkrijgende rechtspersoon van het vermogen kan een van de verdwijnende rechtspersonen zijn, of een door de verdwijnende rechtspersonen nieuw opgerichte rechtspersoon. Fusie kent een wettelijke regeling.
Splitsing
De wet onderscheidt twee vormen van splitsing: zuivere splitsing en afsplitsing.
Zuivere splitsing
Bij zuivere splitsing gaat het gehele vermogen van de splitsende rechtspersoon over op ten minste twee andere verkrijgende rechtspersonen die reeds bestaan of die bij splitsing worden opgericht. De rechtspersoon wiens vermogen wordt overgedragen houdt op te bestaan.
Afsplitsing
In het geval van afsplitsing gaat het gehele vermogen of een deel daarvan van de splitsende rechtspersoon over op een of meer andere verkrijgende rechtspersonen. Bij afsplitsing blijft de splitsende rechtspersoon wél bestaan.
Stappen fusie- en splitsingsprocedure
Voordat een fusie dan wel splitsing van kracht wordt, moeten de volgende procedurele stappen worden doorlopen:
- Voorstel tot fusie of splitsing door het bestuur.
- Deponering van het voorstel tot fusie of splitsing bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel en bij de rechtsperso(o)n(en).
- Bekendmaking van de deponering per advertentie in een landelijk verspreid dagblad.
- Verzetrecht. Schuldeisers kunnen zich gedurende één maand vanaf de bekendmaking van de deponering van het fusie- of splitsingsvoorstel tegen het voorstel tot fusie of splitsing verzetten en verlangen dat een zekerheid of andere waarborg wordt gegeven voor de voldoening van hun vordering.
- Besluit tot fusie of splitsing door de algemene vergadering.
- Totstandkoming van de fusie of splitsing bij notariële akte.
- Inschrijving van de fusie of splitsing in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
Rechtsgevolgen
Is een fusie of splitsing rechtsgeldig tot stand gekomen, dan heeft dit een aantal rechtsgevolgen.
- Vermogensovergang onder algemene titel. Het vermogen (of een deel daarvan in geval van afsplitsing) van de fuserende of splitsende rechtsperso(o)n(en) gaat onder algemene titel over op de verkrijgende rechtsperso(o)n(en). Dit betekent dat alle rechten en verplichtingen van de verdwijnende of splitsende rechtspersoon blijven bestaan en van rechtswege als één geheel overgaan op de verkrijgende rechtspersoon(en). Hieronder vallen in beginsel alle zaken, vermogensrechten en schulden. Ook overeenkomsten, zoals bijvoorbeeld arbeids-, huur- en leaseovereenkomsten en de daaruit voortvloeiende rechten en verplichtingen vallen in principe onder de vermogensovergang onder algemene titel.
- Verdwijnende/splitsende rechtspersoon houdt op te bestaan. De rechtspersoon wiens vermogen overgaat op een andere rechtspersoon, houdt van rechtswege op te bestaan zonder ontbinding of vereffening. Dit rechtsgevolg treedt niet in indien sprake is van afsplitsing: de splitsende rechtspersoon blijft dan wél bestaan.
- Lid of aandeelhouder van verkrijgende rechtsperso(o)n(en). Een derde rechtsgevolg van fusie of splitsing is dat de leden of aandeelhouders van de verdwijnende of splitsende rechtspersoon, behoudens enkele uitzonderingen, van rechtswege lid of aandeelhouder worden van de verkrijgende rechtspersoon (in het geval van fusie) of van alle verkrijgende rechtspersonen (in het geval van splitsing).
Overnames, fusies en splitsingen hebben verschillende (juridische en fiscale) gevolgen. Het is verstandig in een vroegtijdig stadium een advocaat te laten meedenken over de best passende en meest voordelige optie voor uw situatie. Heeft u vragen over de overname, fusie of splitsing van uw onderneming? Neemt u dan gerust contact met ons op.
