Inleiding
De Nederlandse Corporate Governance Code (de Code) is van toepassing op Nederlandse beursvennootschappen en bevat principes en best practice bepalingen die zich richten op het stimuleren van goede governance bij beursvennootschappen en de verantwoording daarover naar hun aandeelhouders. Beursvennootschappen leven de Code na door de bepalingen toe te passen of in het bestuursverslag uit te leggen waarom van de betreffende bepalingen wordt afgeweken. Na een complete herziening van de Code in 2016, publiceerde de Monitoring Commissie Corporate Governance (de Monitoring Commissie) begin dit jaar een consultatiedocument. Daarin doet de Monitoring Commissie een aantal voorstellen om de Code actueel, toekomstgericht en relevant te houden. De voorstellen zien onder meer op de thema’s lange termijn waardecreatie, de aandeelhoudersrol en diversiteit en inclusie, maar ook op aanpassingen die verband houden met gewijzigde wet- en regelgeving, bijvoorbeeld ten aanzien van het bezoldigingsbeleid en -verslag, en het onderzoeksrapport ‘Versterking Verantwoordingsketen’ van de Universiteit Leiden dat kort gezegd ingaat op de interne auditfunctie. In dit artikel geven wij een overzicht van de belangrijkste thema’s en de in dat kader geopperde voorstellen.
Lange termijn waardecreatie en ESG
In de jaren na de herziening van de Code in 2016 heeft de aandacht voor ESG (dat staat voor Environmental, Social & Governance) gerelateerde kwesties zowel in nationaal als Europees verband een hoge vlucht genomen. De Monitoring Commissie verwacht van beursvennootschappen dat zij het thema ESG hoog op de agenda hebben staan en gedegen inzicht geven in de wijze waarop zij invulling geven aan de ESG-aspecten van ondernemen. In dat kader doet de Monitoring Commissie de volgende voorstellen:
- beursvennootschappen dienen een heldere ESG-strategie te formuleren waarin zij ingaan op concrete doelstellingen als onderdeel van hun strategie voor de lange termijn waardecreatie en leggen daarover verantwoording af in het bestuursverslag;
- bij het formuleren van de ESG-strategie dient het bestuur gebruik te maken van de input van de relevante stakeholders die zij via een stakeholderdialoog heeft verkregen (en waartoe zij een beleid opstelt); en
- in het bestuursverslag moet verantwoording afgelegd worden over de cultuur, de waarden en het gestimuleerde gedrag binnen de onderneming en moet verder toegelicht worden op welke wijze daarmee wordt (is) bijgedragen aan de lange termijn waardecreatie.
De Monitoring Commissie merkt verder op dat van aandeelhouders wordt verwacht dat zij het belang van een strategie gericht op lange termijn waardecreatie – en daarmee dus ook een ESG-strategie – onderkennen. Het belang daarvan onderkennen wij, zeker gelet op de verplichting van het bestuur om een ESG-strategie te formuleren, onder andere aan de hand van de door de (vertegenwoordigers van de) aandeelhouders verkregen input via het stakeholdersdialoog. Niet alleen het bestuur, maar ook de aandeelhouders – en overige stakeholders – spelen dus een belangrijke rol bij de formulering en invulling van de strategie.
De rol van de aandeelhouders
De vaststelling en implementatie van de Richtlijn 2017/828/EU van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2017 tot wijziging van richtlijn 2007/36/EG wat het bevorderen van de langetermijnbetrokkenheid van aandeelhouders betreft (PbEu 2017, L 132) – in de praktijk ook wel bekend als de Herziene Aandeelhoudersrichtlijn – geeft de Monitoring Commissie aanleiding om in de Code het belang van effectieve en duurzame aandeelhoudersbetrokkenheid te benadrukken en de rol van aandeelhouders nader te duiden. De Monitoring Commissie heeft daartoe ook gekeken naar enkele relevante elementen uit de Eumedion Stewardship Code.
De Monitoring Commissie stelt voor wat betreft de rol van de aandeelhouders het volgende voor in het consultatiedocument:
- de introductie van een regeling die een constructieve dialoog tussen aandeelhouders enerzijds en beursvennootschappen anderzijds (verder) stimuleert. Daarnaast dient te worden bevorderd dat aandeelhouders naar eigen inzicht stemmen en wordt, indien en voor zover gebruik wordt gemaakt van stemadviseurs (bijvoorbeeld Institutional Shareholder Services of Glass Lewis), de dialoog tussen stemadviseurs en vennootschappen gestimuleerd; en
- introductie van voorschriften omtrent het betrokkenheidsbeleid van de institutionele beleggers, onthouding van stemmen door aandeelhouders met grotere shortposities dan longposities en het (tijdelijk) terughalen van uitgeleende aandelen wanneer belangrijke kwesties in stemming worden gebracht.
Diversiteit en inclusie
Met ingang van 1 januari 2022 is een wetswijziging in werking getreden die kort gezegd tot doel heeft om een evenwichtigere man/vrouw-verhouding in de top en subtop van grote vennootschappen (al dan niet beursgenoteerd) te stimuleren. In het consultatiedocument benadrukt de Monitoring Commissie twee belangrijke zaken in het kader van het thema diversiteit en inclusie, namelijk (i) dat het begrip ‘diversiteit’ niet enkel en alleen ziet op het thema ‘gender’ en (ii) dat de wetswijziging geen rekening houdt met ontwikkelingen op het gebied van genderidentiteit en -expressie. Verder heeft de Monitoring Commissie op basis van nalevingsonderzoeken over de afgelopen boekjaren gesignaleerd dat de naleving op het thema diversiteit kan worden verbeterd. De Monitoring Commissie heeft het volgende voor ogen om de Code op dit punt te actualiseren:
- het bestuur, de raad van commissarissen en het executive committee dienen zodanig te zijn samengesteld dat er een goede balans bestaat tussen deskundigheid, ervaring, competenties, persoonlijke kwaliteiten, leeftijd, genderidentiteit, nationaliteit, (culturele) achtergrond en – voor wat betreft de raad van commissarissen – de onafhankelijkheid;
- beursvennootschappen dienen een beleid op te stellen voor diversiteit en inclusie voor de gehele onderneming, waarbij aandacht is voor alle aspecten en persoonskenmerken waarop mensen van elkaar verschillen, zoals bijvoorbeeld genderidentiteit, leeftijd, etniciteit, arbeidshandicaps en seksuele oriëntatie; en
- de verslaggeving over diversiteit en inclusie moet uitgebreid worden.
Gewijzigde wet- en regelgeving
De Monitoring Commissie doet verder (beperkte) voorstellen voor actualisatie van de Code in verband met gewijzigde wet- en regelgeving op het gebied van onder andere het beloningsbeleid en -verslag en de aan het bestuur van een beursvennootschap toekomende mogelijkheid om een beschermende bedenktermijn in te roepen wanneer kort gezegd sprake is van aandeelhoudersactivisme of een vijandig openbaar bod.
Slot
De consultatieperiode is inmiddels geëindigd. De Monitoring Commissie streeft ernaar om met inachtneming van de verkregen input en bevindingen in de consultatiefase op korte termijn een geactualiseerde Code vast te stellen en in werking te laten treden.
Wat ons betreft biedt de Code ook interessante handvatten om bepaalde thema’s, bijvoorbeeld die op het gebied van diversiteit en inclusie en (het opstellen en uitvoeren van) de ESG-strategie, ook in een breder verband toe te passen, bijvoorbeeld bij familiebedrijven.
Mocht u naar aanleiding van dit artikel vragen hebben over de (verwachte actualisatie van de) Nederlandse Corporate Governance Code of het toepassen van enkele daarin geregelde thema’s binnen het (familie)bedrijf, neemt u dan gerust vrijblijvend contact met ons op.
