De Verzekeringsdistributie richtlijn (IDD): een aantal aandachtspunten

Op 6 maart 2018 heeft de Eerste Kamer de Wet implementatie richtlijn verzekeringsdistributie als hamerstuk afgedaan waarmee de richtlijn verzekeringsdistributie (2016/97/EU), ook bekend onder de Engelse aanduiding Insurance Distribution Directive (“IDD”), in de Nederlandse wetgeving wordt geïmplementeerd. Het was beoogd dat de IDD per 23 februari 2018 in de nationale wetgeving moest zijn geïmplementeerd en ook op dat moment in werking zou treden. Op 20 december 2017 heeft de Europese Commissie echter voorgesteld om de inwerkingtreding uit te stellen tot 1 oktober 2018. Het Europese Parlement en de Europese Raad moeten formeel nog hun akkoord geven op dit voorstel van de Commissie. Voor zover ik kan nagaan is dit formele akkoord ten tijde van het schrijven van dit artikel nog niet gegeven.

Impact IDD
Omdat de meeste onderwerpen die in de IDD worden geregeld al onderdeel uitmaken van de huidige Nederlandse wet- en regelgeving is de impact van de IDD voor Nederlandse marktpartijen relatief gering. Dit neemt echter niet weg dat er op bepaalde punten wel belangrijke wijzigingen zijn. Zonder de illusie te hebben dat ik volledig ben, ga ik hierna in op een drietal belangrijke wijzigingen die het gevolg zullen zijn van het inwerkingtreden van de IDD. Het betreft de navolgende wijzigingen:

1) de reikwijdte van de eisen omtrent vakbekwaamheid wordt uitgebreid naar de feitelijk leidinggevenden van degenen die adviseren;
2) er zijn nieuwe regels omtrent koppelverkoop;
3) precontractuele informatieverstrekking, het informatiedocument (IPID);

Eisen vakbekwaamheid
Op dit moment geldt voor financieel dienstverleners dat zij ten aanzien van werknemers die zich bezighouden met advisering (aan cliënten) dienen te voldoen aan de vakbekwaamheidseisen. Na de inwerkingtreding van de IDD dienen naast de werknemers die zich bezighouden met advisering (over verzekeringen en herverzekeringen), ook de feitelijk leidinggevenden van deze werknemers te voldoen aan de minimale kennis- en vakbekwaamheidsvereisten van bijlage I bij de richtlijn verzekeringsdistributie. Voor deze leidinggevenden gaat geen diplomaplicht gelden (tenzij zij zich ook rechtstreeks bezighouden met advisering). Daarnaast gaan de betrouwbaarheidsvereisten gelden voor de feitelijk leidinggevenden van de hiervoor bedoelde werknemers. Deze gewijzigde regel(s) zullen worden opgenomen in het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo).

Koppelverkoop
Koppelverkoop is het aangaan of aanbieden van een verzekering als onderdeel van een pakket met andere producten of diensten waarbij de verzekering ook afzonderlijk aan de cliënt wordt aangeboden. Na de inwerkingtreding van de IDD dient een financiële dienstverlener die een verzekering aanbiedt of bemiddelt in een verzekering als aanvulling op de levering van een roerende zaak of de verlening van een dienst de cliënt de mogelijkheid te geven de roerende zaak of de dienst ook zonder verzekering aan te schaffen (artikel 4:63a en 4:75a Wft (nieuw)). Denk hierbij aan het kopen van een telefoon los van een diefstalverzekering of een reis zonder reis- of annuleringsverzekering.
Het verbod op koppelverkoop heeft geen betrekking op de verkoop van een (verplichte) dienst, zoals bijvoorbeeld een serviceabonnement, bij een verzekering. Het blijft toegestaan om een verzekering aan te bieden of in een verzekering te bemiddelen samen met een aanvullend product of aanvullende dienst. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om een bemiddelaar in verzekeringen die samen met de verzekering waarin hij bemiddelt een serviceabonnement of arbodienst aanbiedt. Voorwaarde is wel dat de financieel dienstverlener de cliënt hierover informeert en kenbaar maakt of het (financiële) product of de dienst ook afzonderlijk kan worden aangeschaft. Indien dit het geval is, dan dient er een beschrijving van de (financiële) producten of diensten die deel uitmaken van het pakket en informatie over de kosten van elk (financieel) product en elke dienst te worden verstrekt.

Precontractuele informatie, IPID
Aanbieders van schadeverzekeringen dienen straks een informatiedocument voor de desbetreffende schadeverzekering op te stellen: het “IPID”. De inhoud en opzet van het IPID zijn nader bepaald in een uitvoeringsverordening en artikel 66b Bgfo (nieuw). Het IPID dient door de distributeur aan de cliënt te worden verstrekt voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst. Een verzekeraar die een verzekering aanbiedt of een bemiddelaar in verzekeringen die een verzekering samenstelt en in de markt beschikbaar stelt, dient de bemiddelaar in verzekeringen te informeren over de kenmerken van de verzekering, de doelgroep en de distributiestrategie.

De financieel dienstverlener dient als distributeur te beschikken over adequate procedures en maatregelen om de relevante informatie over de desbetreffende verzekering van de verzekeraar te verkrijgen en de kenmerken van de verzekering en de beoogde doelmarkt te begrijpen. Tevens dient de financieel dienstverlener over procedures en maatregelen te beschikken die waarborgen dat de verzekeringen die zij distribueert, voldoen aan de behoeften, kenmerken en doelstellingen van de doelgroep en dat de distributiestrategie aansluit bij de desbetreffende doelgroep.

Slot
Naast de hierboven kort omschreven wijzigingen die het gevolg zijn van de implementatie van de IDD moeten marktpartijen in het kader van de distributie van verzekeringen rekening houden met nog andere wijzigingen. Het gaat echter de strekking van dit artikel te buiten om een volledig overzicht te geven. AFM heeft op haar website een speciale onderwerpspagina over de IDD ingericht. Op deze pagina kan meer informatie over de IDD worden gevonden.